Nowe analizy przeprowadzone przez międzynarodowy zespół naukowców oceniły pod kątem korzyści dla serca ruchy i pozycje, które zwykle przyjmujemy każdego dnia. Wyniki pokazują, że wszystko jest lepsze od siedzenia przez cały dzień. Uczeni podkreślają, że już kilka minut umiarkowanych ćwiczeń dziennie wymiernie poprawia zdrowie serca.
Metaanalizy przeprowadzone przez naukowców z University College London i University of Sydney i opublikowane w „European Heart Journal” (DOI: 10.1093/eurheartj/ehad717) są pierwszymi, które oceniają, w jaki sposób różne wzorce ruchu i pozycje przyjmowane przez nas w ciągu 24 godzin są powiązane ze zdrowiem serca. Wyniki pokazały, że wszystko będzie lepsze niż siedzenie przez cały dzień. Nawet spanie.
Nieustanne siedzenie trwające przez długi czas odbija się na naszym zdrowiu. Lekarze od dawna zalecają większą aktywność fizyczną szczególnie tym, którzy spędzają w pracy całe dnie siedząc przed komputerem. Siedząca praca niesie za sobą różnorodne negatywne skutki. W ten sposób możemy nabawić się licznych przewlekłych chorób, spośród których należy przede wszystkim wymienić cukrzycę i choroby serca. A choroby serca i układu krążenia są główną przyczyną zgonów na świecie. W 2021 roku z powodu chorób serca zmarło ponad 20 milionów osób.
Od 1997 r. liczba osób cierpiących na choroby serca i układu krążenia na całym świecie podwoiła się i przewiduje się, że będzie nadal rosła. Współczesny styl życia z pewnością nie ułatwia pracy naszemu sercu, a brak aktywności fizycznej, zła dieta, palenie tytoniu i spożywanie alkoholu są istotnymi czynnikami ryzyka.
W swoich pracach naukowcy przeanalizowali dane z sześciu badań obejmujących łącznie 15 246 osób z pięciu krajów, aby sprawdzić, jak nasze codzienne zachowania, pozycje przez nas przyjmowane i wykonywane ruchy, wpływają na pracę serca. Każda z biorących udział w badaniu osób nosiła na udzie urządzenie mierzące ich aktywność dobową. Każdą osobę poddano również badaniom, w których oceniono stan ich serca.
Dane z tych sześciu badań dostarczyły też informacji na temat wpływu na różne wskaźniki zdrowia serca siedzącego trybu życia, pozycji stojącej, lekkiej i umiarkowanie energicznej aktywności oraz snu. Na podstawie tego zidentyfikowali hierarchię korzystnych dla zdrowia serca zachowań w typowym dniu. Na pierwszym miejscu znalazła się aktywność fizyczna. Lepsze korzyści przynosiła ta energiczna, ale umiarkowana i lekka też były wysoko oceniane. Dalej znalazło się stanie, następnie sen, a na końcu siedzenie.
Siedzenie przez cały dzień jest najgorszą rzeczą, jaką możemy zrobić, jeśli chodzi o zdrowie serca, ale to nie powinno nikogo już dziwić. Uczeni podkreślili, że zastąpienie siedzenia ruchem jest jak najbardziej korzystne, ale poprawi zdrowie tylko wtedy, gdy stanie się długotrwałym nawykiem.
Naukowcy opracowali również model pokazujący, co by się stało, gdyby dana osoba codziennie przez tydzień zmieniała zachowania na inne, aby oszacować wpływ na zdrowie serca. Okazało się, że zastępując siedzący tryb życia zaledwie pięcioma minutami umiarkowanej lub energicznej aktywności miało zauważalny wpływ na zdrowie serca.
- Najbardziej korzystną zmianą, jaką zaobserwowaliśmy, było zastąpienie siedzenia umiarkowaną lub energiczną aktywnością. Może to być bieg, szybki spacer lub wchodzenie po schodach – w zasadzie każda czynność, która podnosi tętno i sprawia, że oddychasz szybciej, nawet przez minutę lub dwie – powiedziała Jo Blodgett z University College London.
Model pokazał, że dla 54-letniej kobiety ze średnim BMI wynoszącym 26,5, już pół godziny aktywności zamiast siedzenia przełożyło się na spadek BMI o 0,64, co stanowi o 2,4 proc., zmniejszenie obwodu talii o 2,5 cm (2,7 proc.) czy spadek stężenia hemoglobity glikowanej o 1,33 mmol/mol (3,6 proc.).
Naukowcy wskazali, że chociaż energiczna aktywność jest najszybszym sposobem na poprawę zdrowia serca, to korzyści mogą odnieść również osoby, które aż tak się nie będą forsować. Autorzy publikacji podkreślają, że nawet stanie przy biurku zamiast siedzenia przyniesie korzyści. Ale im niższa intensywność aktywności, tym dłuższy czas potrzebny do dostrzeżenia wymiernych korzyści. Uczeni zauważyli również, że osoby najmniej aktywne odniosły największe korzyści ze zmiany stylu życia.
- Wiemy już, że ćwiczenia mogą mieć realne korzyści dla zdrowia układu sercowo-naczyniowego, a to badanie pokazuje, że wystarczą drobne zmiany w codziennej rutynie, by zmniejszyć ryzyko zawału serca lub udar mózgu. To badanie pokazuje też, że zastąpienie nawet kilku minut siedzenia kilkoma minutami umiarkowanej aktywności może poprawić BMI, poziom cholesterolu, obwód talii i przynieść wiele innych korzyści. Aktywność nie zawsze jest łatwa i ważne jest, aby wprowadzić zmiany, których możesz się trzymać na dłuższą metę i które sprawią ci przyjemność. Pomocne może być wszystko, co przyspiesza tętno – podkreślił James Leiper z British Heart Foundation.
Źródło: University College London, Science Alert, fot. Pixabay
