W aptece można znaleźć wiele produktów o różnorodnych rodzajach rejestracji. Wśród nich znajdują się między innymi leki OTC, czyli leki dostępne bez recepty. Teoretycznie można je nabyć bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem i stosować „na własną rękę” w celach profilaktycznych bądź leczniczych. Należy jednak zachować zdrowy rozsądek przy ich stosowaniu. Co należy wiedzieć o lekach OTC, ich bezpiecznym przyjmowaniu i środkach ostrożności, które powinny być zachowane podczas ich stosowania? Więcej informacji o lekach OTC można znaleźć poniżej.
Leki OTC (ang. Over The Counter Drug) są produktami leczniczymi, które można nabyć w aptece bez recepty. Z zasady są przeznaczone do interwencyjnego leczenia niegroźnych dolegliwości, które nie wymagają pilnego kontaktu z lekarzem. Nie należy natomiast wspomnianych produktów mylić z suplementami diety, które również można nabyć w aptece bez recepty, gdyż znacząco się od nich różnią. Suplementy diety są środkami spożywczymi przeznaczonymi do uzupełnienia diety osób zdrowych, więc nie leczą.
W składzie leków OTC można znaleźć dobrze przebadane substancje aktywne o udokumentowanym działaniu – z reguły nie są to środki silnie uzależniające i mają ograniczony zakres skutków ubocznych. Aby wprowadzić lek OTC na rynek, konieczne jest dopuszczenie do obrotu, a zanim decyzja zostanie wydana przez właściwy organ, sprawdzana jest jakość produktu, jego bezpieczeństwo i działanie. Proces wprowadzania leku na rynek (zwłaszcza gdy mowa o lekach innowacyjnych) jest długi i kosztowny – wiąże się nie tylko z opracowaniem składu, ale też z badaniami laboratoryjnymi oraz badaniami klinicznymi.
Do leków OTC można zaliczyć między innymi:
leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne;
witaminy i minerały;
leki na przeziębienie i grypę;
leki przeciwwirusowe;
leki nasenne;
leki przeciwalergiczne;
leki na układ krążenia i serce;
leki na układ nerwowy;
leki na problemy trawienne;
leki na problemy skórne;
leki na problemy z układem moczowym;
leki na układ rozrodczy, w tym leki na erekcję.
Leki OTC są dostępne w sprzedaży ogólnej. Sprzeda je pacjentowi każda apteka stacjonarna i każda apteka internetowa, podobnie jak na co dzień sprzedaje suplementy czy kosmetyki. Leków OTC nie powinno się jednak przyjmować bez wyraźnych wskazań. Preparaty z tej grupy stosuje się leczniczo i w ramach profilaktyki. Przykładem profilaktycznego stosowania leków jest przyjmowanie niewielkich dawek kwasu acetylosalicylowego, co może mieć znaczenie w profilaktyce przeciwzakrzepowej. Przykładem leczniczego stosowania preparatów OTC mogą być np. leki z furazydyną, które są przyjmowane w przypadku objawów zakażeń dolnych dróg moczowych.
Wskazań do stosowania leków OTC może być oczywiście wiele, a wszystko zależy od rodzaju wybranego przez pacjenta leku, jego składu i działania. Leki przeciwbólowe, jak sama nazwa wskazuje, przyjmujemy przy dolegliwościach bólowych – mogą być to bóle głowy, brzucha, mięśni, zębów, stawów itd. Stosowanie leków przeciwwirusowych może być natomiast zasadne m.in. w przypadku opryszczki wargowej, a leki przeciwalergiczne przyjmujemy w przypadku narażenia na czynniki wywołujące u nas reakcje alergiczne.
Leki OTC można kupić bez recepty. Ich stosowanie nie wymaga wcześniejszej konsultacji z lekarzem, jednak nie oznacza to, że można korzystać z nich nierozsądnie. Przyjmowanie wspomnianych produktów warto skonsultować z farmaceutą – można to zrobić nie tylko stacjonarnie, ale też przez internet. Taką możliwość oferuje każda apteka wysyłkowa, w tym https://www.aptekarosa.pl/. Konsultacja z lekarzem lub farmaceutą jest szczególnie ważna, jeśli pacjent choruje przewlekle, przyjmuje inne leki (m.in. ze względu na możliwe interakcje) lub z innych powodów nie powinien na własną rękę się leczyć (np. pacjentki w ciąży).
Przed przyjęciem jakiegokolwiek leku, w tym również leku OTC, należy dokładnie przeczytać informacje zawarte w dołączonej do opakowania ulotce. Nie należy przyjmować leku OTC, jeśli pacjent ma choć jedno z przeciwwskazań wymienionych w ulotce. Lek OTC zawsze przyjmujemy w sposób zgodny z zaleceniami producenta, w tym przestrzegając prawidłowego dawkowania, sposobu przyjmowania (np. wraz z posiłkiem) oraz zalecanego czasu terapii. By bezpiecznie przyjmować lek OTC, należy również zwrócić uwagę na podane w ulotce środki ostrożności.
Leki OTC są przeznaczone do krótkotrwałego, doraźnego stosowania. Sprawdzą się, jeśli trzeba zadziałać szybko (przy pierwszych objawach choroby), a do wizyty u specjalisty zostało jeszcze trochę czasu. Nie powinno się jednak stosować leków OTC na własną rękę długotrwale, chyba że w ulotce zaznaczono inaczej.
O przedłużeniu terapii lekiem OTC bądź wdrożeniu leczenia specjalistycznego powinien zdecydować lekarz. Przyjmuje się, że jeśli dolegliwości pacjenta będą utrzymywać się dłużej niż 4–5 dni, mimo stosowania wybranego leku OTC, zaleca się konsultację z lekarzem. Jest ona też konieczna, jeśli dolegliwości się nasilą lub pojawią się inne niepokojące objawy.
Źródło: artykuł partnera, fot. Pixabay
