Od dawna wiadomo, że aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na zdrowie. Jednak mężczyźni i kobiety nie uzyskują takich samych korzyści przy tym samym poziomie ćwiczeń. Jak wynika z nowego badania, mężczyźni muszą ćwiczyć dłużej, by uzyskać podobny efekt, co kobiety.
Regularna aktywność fizyczna niesie ze sobą wiele korzyści dla naszego samopoczucia oraz zdrowia organizmu. Ćwiczenia mogą poprawić jakość snu, obniżyć ciśnieni i cholesterol i być pomocne w radzeniu sobie z trudnościami emocjonalnymi, takimi jak stres, lęk i objawy depresji (więcej na ten temat w tekście: Aktywność fizyczna korzystna dla zdrowia psychicznego). Mogą nawet zwiększać rozmiary obszarów w mózgu odpowiedzialnych za pamięć i zdolności uczenia się (więcej w tekście: Regularne ćwiczenia powiązano z większą objętością mózgu). Jednak, jak się okazuje, aktywność fizyczna nie wpływa w takim samym stopniu na kobiety i mężczyzn. Według nowego badania, kobiety mogą uzyskać takie same korzyści dla układu sercowo-naczyniowego ćwicząc krócej od mężczyzn.
Rezultaty oraz opis badań ukazał się na łamach pisma „Journal of the American College of Cardiology” (DOI: 10.1016/j.jacc.2023.12.019).
Według doktor Marthy Gulati, współautorki publikacji, piękno badania polega na tym, że pokazuje, w jaki sposób kobiety mogą zmaksymalizować każdą minutę umiarkowanej lub intensywnej aktywności fizycznej w porównaniu z mężczyznami.
Według zaleceń brytyjskiego National Health Service, osoby w wieku od 19 do 64 roku życia powinni poświęcać co najmniej 150 minut na umiarkowane ćwiczenia lub 75 minut na intensywne ćwiczenia tygodniowo. Zalecenia wskazują też na konieczność wykonywania ćwiczeń siłowych, wzmacniające mięśnie, co najmniej dwa razy w tygodniu.
Jednak nowe badania wykazały, że mężczyźni i kobiety nie uzyskują takich samych korzyści dla organizmu przy tym samym poziomie aktywności fizycznej. - Nasze badanie nie sugeruje, że kobiety powinny ćwiczyć mniej, ale raczej zachęca kobiety, które z różnych powodów nie wykonują wystarczającej ilości ćwiczeń, że nawet stosunkowo niewielka ilość ćwiczeń może przynieść znaczne korzyści – podkreśliła dr Hongwei Ji, współautorka publikacji.
Naukowcy w swoich pracach przeanalizowali dane dotyczące stanu zdrowia 412 413 dorosłych. Dane te dotyczyły okresu od 1997 do 2019 roku. W trakcie badania zmarło 39 935 osób, z czego 11 670 z powodu chorób sercowo-naczyniowych. Uczestnicy podczas badań wzięli udział w ankietach dotyczących ich zdrowia, które zawierały pytania odnoszące się do wykonywanych ćwiczeń. Wyniki pokazały, że to mężczyźni częściej podejmowali regularną aktywność fizyczną i ćwiczenia wzmacniające.
Naukowcy w badaniach skupili się na ocenie ryzyka przedwczesnej śmierci, w tym śmierci z powodu chorób sercowo-naczyniowych. Chociaż ćwiczenia fizyczne zmniejszały to ryzyko zarówno u mężczyzn, jak i kobiet, korzyści z ćwiczeń były większe w przypadku kobiet.
Zespół odkrył między innymi, że 140 minut umiarkowanych ćwiczeń tygodniowo zmniejsza ryzyko przedwczesnej śmierci u kobiet o 18 proc., w porównaniu z paniami, które rezygnowały z jakiejkolwiek aktywności. Z kolei mężczyźni potrzebowali 300 minut takich ćwiczeń tygodniowo, aby uzyskać podobny efekt.
Naukowcy zbadali także różnicę między płciami w treningu siłowym. Zaobserwowali, że mężczyźni osiągają maksymalne korzyści, wykonując trzy sesje ćwiczeń wzmacniających mięśnie w tygodniu, ale kobiety osiągają ten sam poziom tylko podczas jednej sesji w tygodniu.
Wśród badanych mężczyzn ryzyko śmierci z powodu chorób sercowo-naczyniowych zmniejszyło się o 11 proc. u mężczyzn regularnie angażujących się w ćwiczenia wzmacniające mięśnie. W przypadku kobiet redukcja ta wyniosła 30 proc.
- Chociaż wydaje się, że kobiety rzadziej wykonują ćwiczenia w czasie wolnym, ryzyko śmierci w ich przypadku jest znacznie mniejsze, jeśli wykonują dowolną ilość ćwiczeń. Nie jest to zbyt zaskakujące, zważywszy, że w tego typu analizach nie można uwzględnić faktu, że wysiłek fizyczny, jaki kobiety podejmują w związku z danym zadaniem fizycznym, jest większy niż u mężczyzn – powiedziała Emmanuel Stamatakis z Uniwersytetu w Sydney, które nie była zaangażowana w te badania.
Stamatakis dodała, że prawdopodobnie na różnice między płciami wpływają różne właściwości mięśni szkieletowych u mężczyzn i kobiet, co potencjalnie wyjaśnia inne reakcje na te same dawki ćwiczeń. Naukowcy biorący udział w badaniach również podkreślili, że różnice fizjologiczne między ciałami mężczyzn i kobiet mogą wyjaśniać zaobserwowane rozbieżności w wynikach. Mężczyźni mają szersze drogi oddechowe, proporcjonalnie większe serca, większą zdolność dyfuzji płuc i większe włókna mięśniowe w porównaniu do kobiet.
Naukowcy podkreślają, że ich badanie ma charakter obserwacyjny, co oznacza, że nie można ustalić związku przyczynowego. Zespół zauważył też, że badanie opiera się na ćwiczeniach i ich ilości zgłaszanej przez samych pacjentów i nie uwzględnia aktywności fizycznej związanej chociażby z czynnościami domowymi czy pracami w ogrodzie.
Źródło: Science Times, The Guardian, fot. Pixabay/ CC0
