Substancja chemiczna występująca naturalnie w brokułach może zapobiegać tworzeniu się skrzepów krwi, które mogą prowadzić do udaru. Naukowcy z Australii ustalili również, że substancja ta może też poprawiać działanie leków rozbijających skrzepy.
Brokuły i inne warzywa kapustowate, jak jarmuż czy brukselka, od dawna wiąże się z korzystnymi właściwościami przeciwnowotworowymi. W nowych badaniach naukowcy ustalili, że brokuły mają też inne, niezwykle cenne cechy. Mogą sprawdzić się jako substancja przeciwzakrzepowa i skutecznie zapobiegać udarom.
Rezultaty oraz opis badań ukazał się na łamach pisma „ACS Central Science” (DOI: 10.1021/acscentsci.3c00822).
Udar mózgu to główna przyczyna niepełnosprawności wśród dorosłych oraz jedna z głównych przyczyn śmierci. Udar może być krwotoczny lub niedokrwienny. Ten pierwszy jest powodowany wylewem krwi do mózgu, drugi zatrzymaniem jej dopływu. Znaczna większość to udary niedokrwienne, w których dochodzi do silnego zwężenia lub nawet zamknięcia tętnicy. Około 85 procent udarów jest spowodowanych utworzeniem się szkodliwego skrzepu krwi w mózgu.
Ryzyko wystąpienia udaru rośnie wraz z wiekiem, ale zdarzają się przypadki udaru mózgu również u młodych osób. Częściej doznają go mężczyźni, zwłaszcza otyli, z nadciśnieniem tętniczym, palący papierosy i nadużywający alkoholu. Dużą role w chorobie odgrywają też predyspozycje genetyczne.
Grupa naukowców pod kierunkiem badaczy z Uniwersytetu w Sydney w Australii przeanalizowała 23 związki występujące w roślinach, aby ocenić ich powinowactwo do wiązania się z płytkami krwi - trombocytami. Płytki krwi są niezbędne do zatrzymania krwawienia z ran, ale w pewnych warunkach mogą tworzyć szkodliwe skrzepy utrudniające przepływ krwi.
Naukowcy odkryli, że sulforafan – naturalnie występująca substancja chemiczna w brokułach, może pomóc w zapobieganiu tworzeniu się oraz rozbijaniu już utworzonych zakrzepów krwi. Może też działać jako dobry środek zapobiegawczy dla osób o podwyższonym ryzyku udaru.
Jak ustalili uczeni, sulforafan spowalnia proces zlepiania się płytek krwi i utrudnia tworzenie się skrzepów, prawdopodobnie poprzez modyfikację białka PDIA6. Odkrycie to potencjalnie toruje drogę do opracowania nowych leków ratujących życie.
- Po udarze niedokrwiennym pacjentowi podaje się tkankowy aktywator plazminogenu (tPA), rodzaj leku rozbijającego skrzepy, który spowalnia postęp uszkodzenia mózgu. Niestety, udaje się to tylko w 20 procentach przypadków. W badaniach na myszach odkryliśmy, że wskaźnik powodzenia tPA wzrasta do 60 procent, gdy lek podaje się ze związkiem pochodzącym z brokułów. Co ciekawe, ten naturalnie występujący związek nie powoduje żadnych oznak krwawienia, co jest częstym działaniem niepożądanym związanym ze środkami rozrzedzającymi krew testowanymi w leczeniu udaru – powiedział Xuyu Liu, główny autor publikacji.
Wstępne testy wykazały również, że sulforafan jest w stanie spowolnić wystąpienie udaru u osób z grupy ryzyka. - Związek z brokułów nie tylko skutecznie poprawia działanie leków rozbijających skrzepy po udarze, ale może być stosowany jako środek zapobiegawczy u pacjentów z wysokim ryzykiem udaru – stwierdził dr Liu.
Dr Liu uważa też, że lek może mieć szersze zastosowanie w leczeniu chorób, w których dużą rolę odgrywa krzepnięcie krwi. - Jesteśmy bardzo podekscytowani wyizolowaniem naturalnego związku, który może mieć ogromne i korzystne skutki. W dalszym ciągu będziemy badać, w jaki sposób wysoko oczyszczone związki z warzyw mogą mieć korzystny wpływ na procesy chorobowe. Chcemy zrozumieć, w jaki sposób natura obdarowuje nas darami poprawiającymi nasze zdrowie. Odkryliśmy też inny związek z innego warzywa, który wygląda obiecująco w leczeniu chorób zakrzepowych – przyznał dr Liu.
Autorzy badań zalecają włączenie brokułów do diety. Brokuły, należące do rodziny kapustowatych, mają podobny rodowód jak brukselka, kalafior czy rzeżucha. Zawierają błonnik kwas foliowy oraz wiele witamin. Spożywanie brokułów może przyczyniać się do zmniejszenie ryzyka rozwoju nowotworów, lepszej kontroli poziomu cukru we krwi, ochrony jelit i wzmocnienia odporności.
Źródło: Heart Research Institute, Science Alert, fot. USDA Lance Cheung, CC BY 2.0, via Wikimedia Commons
