Odręczne robienie notatek to w obecnych czasach rzadki widok. W szkołach czy na uczelniach papier i długopis zastępują urządzenia cyfrowe. Korzystanie z klawiatury może być szybsze niż pisanie ręczne, ale jak wykazali norwescy naukowcy, robienie odręcznych notatek sprzyja procesom uczenia się oraz zapamiętywania nowych informacji.
- Pokazujemy, że podczas pisania ręcznego wzorce połączeń mózgowych są znacznie bardziej skomplikowane niż podczas pisania na klawiaturze – powiedziała profesor Audrey van der Meer z Norwegian University of Science and Technology, współautorka badania, które ukazało się na łamach pisma „Frontiers in Psychology” (DOI: 10.3389/fpsyg.2023.1219945). Badaczka dodała, że ma kluczowe znaczenie dla zapamiętywania nowych informacji, a zatem jest korzystne w procesie uczenia się.
Różnorakie urządzenia cyfrowe stopniowo wypierają pióro i papier. Robienie odręcznych notatek staje się coraz rzadsze w szkołach i na uniwersytetach. Jednak, jak wynika z ostatnich badań, pisanie ręczne może poprawiać proces zapamiętywania.
Naukowcy sprawdzili, co się dzieje w naszych mózgach podczas pisania na klawiaturze oraz podczas tworzenia odręcznych notatek. Wykorzystali do tego nieinwazyjną metodę badania bioelektrycznej czynności mózgu, czyli elektroencefalografię (EEG). Zebrali dane EEG od 36 studentów, których wielokrotnie proszono o odręczne napisanie lub wpisanie słowa pojawiającego się na ekranie na klawiaturze. Studenci podczas odręcznego pisania używali pióra cyfrowego i zapis automatycznie ukazywał się na ekranie komputera. Podczas pisania na klawiaturze używali jednego palca do naciskania klawiszy.
Dane z EEG pokazały, że łączność różnych obszarów mózgu wzrosła, gdy uczestnicy pisali ręcznie. Natomiast gdy pisali na klawiaturze, nic podobnego nie zaobserwowano. - Nasze odkrycia sugerują, że informacje wizualne i ruchowe uzyskane dzięki precyzyjnie kontrolowanym ruchom dłoni podczas korzystania z pióra w znacznym stopniu przyczyniają się do tworzenia wzorców połączeń w mózgu, które promują uczenie się – powiedziała van der Meer. - Wykazaliśmy, że różnice w aktywności mózgu są związane z ostrożnym formowaniem liter podczas pisania ręcznego przy jednoczesnym większym wykorzystaniu zmysłów – dodała.
Ponieważ to ruchy palców podczas tworzenia liter wspomagają łączność mózgu, uczeni oczekiwali, że pisanie na klawiaturze będzie przynosić podobne korzyści. A jednak nie. Okazało się, że prosty ruch polegający na wielokrotnym uderzaniu w klawisz tym samym palcem jest mniej stymulujący dla mózgu. - To wyjaśnia również, dlaczego dzieci, które nauczyły się pisać i czytać na tablecie, mogą mieć trudności z rozróżnianiem liter będących swoimi lustrzanymi odbiciami, np. „b” i „d”. Dzieci te nie poczuły na swoich ciałach, jakie to uczucie pisać litery – przyznała van der Meer.
Badania te wskazują na potrzebę zapewnienia, zwłaszcza najmłodszym uczniom, możliwość pisania ręcznego. Nie muszą być to tego wykorzystywane zeszyty i długopisy – z powodzeniem można to robić przy pomocy tabletu z rysikiem, jak miało to miejsce podczas badań. Jednocześnie ważne jest, aby nadążać za stale rozwijającym się postępem technologicznym, dlatego nie można całkowicie zrezygnować z nowinek technologicznych. Ważna jest też świadomość tego, jaki sposób pisania oferuje więcej korzyści.
- Istnieją dowody na to, że studenci uczą się więcej i lepiej zapamiętują, robiąc odręczne notatki z wykładów, ale korzystanie z komputera z klawiaturą może być bardziej praktyczne podczas pisania długiego tekstu lub eseju – podsumowała van der Meer.
Źródło: Frontiers, fot. PxHere/ CC0
