W nowych badaniach naukowcy wykazali, że ograniczenie spożywania izoleucyny spowalnia skutki starzenia i wydłuża żywotność myszy nawet o 33 proc. Co więcej, gryzonie na diecie bez tego aminokwasu straciły na wadze i wykazywały się lepszym zdrowiem. Obecnie nie jest jasne, czy takie podejście może przynieść korzyści też u ludzi.
W nowych badaniach naukowcy z University of Wisconsin wykazali, że ograniczenie spożywania izoleucyny, aminokwasu występującego niemalże w każdym białku, może wydłużyć życie myszy nawet o 33 proc. Do tego badane myszy były szczuplejsze, zdrowsze, nie miały problemów z nowotworami ani prostatą i spożywały więcej kalorii.
Opis i rezultaty badań ukazały się na łamach pisma „Cell Metabolism” (DOI: 10.1016/j.cmet.2023.10.005).
Kilka lat temu uczeni z University of Wisconsin przeprowadzili badania wśród mieszkańców stanu Wisconsin dotyczące ich zdrowia, które wykazały, że poziom izoleucyny w diecie jest powiązany ze zdrowiem metabolicznym. Analizując zebrane dane uczeni zauważyli też, że osoby z wyższymi wskaźnikami masy ciała mają tendencję do spożywania większej ilości izoleucyny.
- Lubimy mówić, że kaloria to nie tylko kaloria – stwierdził profesor Dudley Lamming z University of Wisconsin School of Medicine and Public Health. - Różne składniki diety mają różną wartość i wpływ wykraczający poza funkcję kalorii. Zagłębiliśmy się w jeden składnik, który wiele osób może spożywać w zbyt dużych ilościach – dodał.
Izoleucyna jest jednym z trzech aminokwasów rozgałęzionych. Bierze udział w budowie białek w naszym organizmie. Jest niezbędna dla naszego przetrwania. Należy do aminokwasów egzogennych, co oznacza, że nie jest syntetyzowana w organizmie człowieka i musi być dostarczana wraz z pożywieniem – jajkami, nabiałem czy mięsem.
Badacze postanowili sprawdzić, jakie skutki zdrowotne niesie ze sobą spożywanie izoleucyny. Lamming zaprosił do współpracy naukowców z różnych dyscyplin. W eksperymentach podzielili myszy na dwie grupy. Jedną karmili dietą zawierającą dwadzieścia powszechnych aminokwasów. Druga grupa była na diecie, w której wszystkie aminokwasy zostały zredukowane o około dwie trzecie lub na diecie, gdzie tylko izoleucyna została zmniejszona o dwie trzecie.
Na początku badania myszy miały około sześciu miesięcy, co odpowiada wiekowi około 30-letniej osoby. Mogły jeść tyle, ile chciały, ale tylko z określonego rodzaju pożywienia dostarczanego ich grupie.
- Bardzo szybko zaobserwowaliśmy, że myszy na diecie o obniżonej zawartości izoleucyny traciły na wadze — ich ciała stały się szczuplejsze, straciły tłuszcz – przyznał Lamming. Myszy na diecie o niskiej zawartości wszystkich aminokwasów również na początku stały się szczuplejsze, ale w końcu odzyskiwały wagę i tłuszcz.
Ograniczenie izoleucyny w diecie wydłużyło życie myszy, polepszyło ich zdrowie i pozwoliło zredukować wagę. Długość życia samców wzrosła o 33 procent w porównaniu z samcami z grupy kontrolnej, gdzie izoleucyna nie była ograniczona. Samice żyły średnio dłużej o 7 procent. Na podstawie 26 wskaźników stanu zdrowia, obejmujących ocenę od siły i wytrzymałości mięśni po poziomy cukru we krwi, wykorzystanie ogona, a nawet wypadanie włosów, myszy na diecie o niskiej zawartości izoleucyny były w znacznie lepszej kondycji przez dłuższy czas.
Co więcej, samce myszy z grupy odżywiającej się pokarmem z ograniczeniem izoleucyny miały mniejszy przerost prostaty związany z wiekiem i były mniej narażone na rozwój nowotworów, które są powszechne u myszy. Ale to nie koniec. Gryzonie z tej grupy zjadały także znacznie więcej kalorii w porównaniu z innymi myszami – prawdopodobnie próbując zrekompensować sobie mniejsze spożycie izoleucyny. Zamiast jednak przybierać na wadze, spalały więcej energii i utrzymywały mniejszą masę ciała, mimo że ich poziom aktywności nie różnił się od innych.
- Poprzednie badania wykazały wydłużenie długości życia w przypadku stosowania diet niskokalorycznych czy niskobiałkowych. Badania te prowadzono na bardzo młodych myszach – przyznał Lamming. - My zaczęliśmy od myszy, które były już starsze. To interesujące i zachęcające, że zmiana diety może nadal mieć tak duży wpływ na długość życia i to, co nazywamy „długością zdrowia”, nawet jeśli zaczęło się ją stosować bliżej połowy życia - dodał.
Naukowcy sądzą, że ograniczenie izoleucyny u ludzi za pomocą diety lub środków farmaceutycznych może potencjalnie przynieść podobne efekty. Jednak tak jak w przypadku wszystkich innych badań na myszach, nie będziemy tego pewni, dopóki metoda nie zostanie faktycznie przetestowana na ludziach. Ale łatwiej powiedzieć, niż zrobić. Autorzy badań przyznali, że dieta jest niezwykle złożoną reakcją i w uzyskane wyniki mogą być zaangażowane inne składniki diety.
Ograniczenie spożycia białka ma szkodliwy wpływ na organizm, zarówno mysz jak i człowieka. Przełożenie tych badań na ludzi jest bardziej skomplikowane niż samo zmniejszenie spożycia pokarmów wysokobiałkowych, mimo że jest to najprostszy sposób ograniczenia spożycia izoleucyny.
Źródło: University of Wisconsin, fot. RawPixel
