Dodano: 19 listopada 2019r.

Pierwsza mapa największego księżyca Saturna - Tytana

Naukowcy zaprezentowali pierwszą mapę jednego z księżyców Saturna – Tytana. Ukazuje ona świat rozległych równin, terenów górskich, dolin i wydm oraz kratery uderzeniowe i jeziora ciekłego metanu. Dane pozyskane przez sondę Cassini ujawniają geologiczne zróżnicowanie Tytana.

Mapa największego księżyca Saturna - Tytana

 

Pierwsza mapa Tytana powstała dzięki staraniom Davida Williamsa z Arizona State University, który współpracował z zespołem naukowców kierowanym przez Rosaly Lopes z Jet Propulsion Laboratory. Uczeni wykorzystali dane z misji Cassini, która krążyła po orbicie Saturna w latach 2004–2017 i zebrała ogromne ilości informacji o gazowym olbrzymie i jego księżycach. Misja obejmowała ponad 100 przelotów nad Tytanem, pozwalając naukowcom zbadać powierzchnię księżyca z niespotykanymi szczegółami.

Mapa ukazuje zupełnie nowy, egzotyczny świat z pagórkami i dolinami, rozległymi wydmami i licznymi metanowymi jeziorami. Zapewnia unikalne spojrzenie na różne środowiska obecne na powierzchni tego księżyca. Mapa oraz opis jej przygotowania ukazała się na łamach pisma „Nature Astronomy”.

Tytan - jeden z bardziej intrygujących obiektów w Układzie Słonecznym

Tytan jest największym księżycem Saturna i drugim pod względem wielkości księżycem w Układzie Słonecznym. Jest też jednym z najbardziej intrygujących i podobnych do Ziemi obiektów w naszym systemie planetarnym. Jest większy od Merkurego i niemal tak duży jak Mars, a jego gęsta atmosfera - cztery razy gęstsza niż ziemska - składa się głównie z azotu oraz organicznych cząsteczek opartych na węglu.

Tytan to jedyny obiekt w naszym Układzie Słonecznym, poza Ziemią, o którym wiadomo, że na jego powierzchni istnieje stabilna ciecz. Ale zamiast wody spadającej z chmur i wypełniającej jeziora i morza jak na Ziemi, na Tytanie zbiorniki wypełnia metan i etan - węglowodory, które na naszej planecie są przede wszystkim w postaci gazowej, ale w mroźnym klimacie Tytana zachowują się jak ciecz. Jak twierdzą badacze, ten chemiczny makijaż jest podobny do pierwotnej atmosfery panującej na Ziemi, co czyni z tego księżyca obiecujące miejsce w poszukiwaniu życia poza Ziemią.

Gęsta atmosfera Tytana znacznie utrudnia obserwacje powierzchni tego księżyca. Ale dzięki pomiarom radarowym oraz w podczerwieni sonda Cassini zebrała wystarczającą ilość danych, by można za ich pomocą stworzyć mapę powierzchni Tytana uwzględniającą zróżnicowane ukształtowanie terenu.

- Tytan ma atmosferę, ma wiatr, ma deszcz, ma góry. To naprawdę bardzo interesujący świat i jedno z najlepszych miejsc w Układzie Słonecznym do poszukiwania życia - przyznała Lopes. - Ma też aktywny cykl hydrologiczny oparty na metanie, który ukształtował złożony krajobraz geologiczny, czyniąc jego powierzchnię jedną z najbardziej zróżnicowanych geologicznie w Układzie Słonecznym – dodała.

Mapa Tytana ukazuje zupełnie nowy świat

Mapa pokazuje, że prawie dwie trzecie powierzchni Tytana to równiny. W okolicach równika rozciągają się wydmy zmrożonych związków organiczny i lodu, które zajmują około 17 proc. powierzchni księżyca. Z wcześniejszych badań wiadomo, że największe z nich mogą mieć wysokość przekraczającą 100 metrów.

Około 14 proc. powierzchni naukowcy sklasyfikowali jako tereny pagórkowate lub górzyste. 1,5 proc. to teren określony przez uczonych jako „labirynty”, z dolinami wyrzeźbionymi przez deszcz i erozję. Zaskakująco mało jest kraterów uderzeniowych, co sugeruje, że powierzchnia księżyca jest dość młoda. Jeziora wypełnione ciekłym metanem pokrywają około 1,5 proc. powierzchni księżyca.

Pierwsza mapa geologiczna największego księżyca Saturna - Tytana

Większość jezior metanowych znajduje się w pobliżu bieguna północnego. Naukowcy sądzą, że dzieje się tak, ponieważ eliptyczna orbita Saturna wokół Słońca powoduje, że północna półkula Tytana ma dłuższe lato - okres, w którym pada deszcz metanu gromadzący się na powierzchni księżyca.

Tytan ma wiele cech podobnych do Ziemi

- Pomimo wielu różnic między Ziemią a Tytanem, wiele cech powierzchni jest podobnych między tymi dwoma światami i można je interpretować jako produkty tych samych procesów geologicznych. Mapa pokazuje, że różne obszary geologiczne znajdują się na różnych szerokościach geograficznych i że niektóre tereny zajmują znacznie więcej powierzchni niż inne - powiedziała Lopes.

- Misja Cassini ujawniła, że ​​Tytan jest geologicznie aktywnym światem, w którym węglowodory, takie jak metan i etan, pełnią rolę wody na Ziemi - powiedział Williams. - Te węglowodory padają na powierzchnię, płyną w strumieniach i rzekach, gromadzą się w jeziorach i morzach i parują do atmosfery. To zdumiewający świat - zaznaczył.

W czerwcu tego roku NASA ogłosiła, że zamierza wysłać na Tytana dron naszpikowany instrumentami badawczymi umożliwiającymi identyfikację cząstek organicznych. Start misji Dragonfly zaplanowano na 2026 rok, a cel ma zostać osiągnięty w 2034 roku. Dron wielkości samochodu osobowego będzie znacznie bardziej mobilny niż wszelkiego rodzaju łaziki. Dzięki temu naukowcy będą mogli zbadać dziesiątki lokalizacji. Czas trwania misji zaplanowano na przynajmniej 2,5 roku.

 

Źródło: Nature, Arizona State University, fot. NASA/JPL-Caltech/ASU