Laureatami Nagrody Nobla z medycyny i fizjologii zostali Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young. Zostali oni nagrodzeniu za wyjaśnienie mechanizmów kontrolujących rytm dobowy.
Życie na Ziemi dostosowane jest do rotacji naszej planety. Żyjące organizmy, w tym także ludzie, posiadają wewnętrzny zegar biologiczny, który pomaga dostosować się do regularnego rytmu dnia. To właśnie Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young potrafili zajrzeć do jego wnętrzna i wyjaśnić jego działanie.
Uhonorowani naukowcy prowadzili badania na muszce owocówce, jako organizmie modelowym. Udało im się wyizolować gen, który kontroluje prawidłowy rytm okołodobowy u organizmów żywych. Udowodnili, że gen ten koduje białko gromadzące się w komórce w nocy, a następnie ulega degradacji w ciągu dnia. Uczeni zidentyfikowali także dodatkowe składniki białkowe i ustalili, według jakich zasad działają zegary biologiczne u organizmów wielokomórkowych.
Nasz wewnętrzny zegar dostosowuje naszą fizjologię do odmiennych faz dnia. Zegar reguluje ważne funkcje, takie jak zachowanie, poziomy hormonów, sen, temperatura ciała i metabolizm. Przewlekła niewłaściwa relacja między naszym stylem życia a rytmem dyktowanym przez nasz wewnętrzny zegar jest związana ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia różnych chorób.
Zegar biologiczny jest zaangażowany w wiele aspektów naszej skomplikowanej fizjologii. Duża część naszych genów jest przez niego regulowana, a zatem starannie kalibrowany rytm okołodobowy dostosowuje naszą fizjologię do różnych faz dnia. Dzięki pracy Halla, Rosbasha i Younga wiemy, że wszystkie organizmy wielokomórkowe, w tym ludzie, wykorzystują podobny mechanizm kontroli rytmu okołodobowego.
fot. nobelprize.org
Laureatów Nagrody Nobla z dziedziny medycyny lub fizjologii wybiera Instytut Karolinski. Jutro przed południem zostanie przyznana nagroda z fizyki, a czwartego października z chemii. Laureata pokojowej Nagrody Nobla poznamy 6 października, a 9 ogłoszone zostanie nazwisko zwycięzcy z dziedziny ekonomii. Nie ustalono jeszcze daty ogłoszenia laureata z dziedziny literatury.
Fundacja Noblowska poinformowała kilka dni temu, że tegoroczni laureaci Nobla otrzymają o milion koron (104 tys. euro) więcej od naukowców uhonorowanych w poprzednich latach. Łącznie będzie to dziewięć milionów koron (940. tys. euro).
Źródło: nobelprize.orga, fot. Twitter/NobelPrize
