Analiza danych zebranych przez należący do NASA łazik Curiosity dostarczyła kolejnych dowodów na to, że w zamierzchłej przeszłości na Czerwonej Planecie występowały liczne rzeki. - Znajdujemy dowody na to, że Mars był prawdopodobnie planetą rzek – powiedział prof. Benjamin Cardenas z Pennsylvania State University.
Wysłany przez NASA na Marsa łazik Curiosity od 2012 roku przemierza pustkowia Czerwonej Planety, wiercąc w skałach i przepuszczając pobrane próbki przez zaawansowane laboratorium chemiczne, które ma na pokładzie. Głównym jego celem jest poszukiwanie dowodów na istnienie pradawnego życia.
Curiosity wylądował w leżącym na południe od równika kraterze Gale. Miejsce lądowania zostało wybrane na podstawie zdjęć satelitarnych, które pokazały, że prawdopodobnie w dalekiej przeszłości występowała tam ciekła woda. Fotografie ujawniły ujścia dwóch kanałów z krateru, którymi, jak sądzą badacze, niegdyś płynęła rzeka.
W nowych badaniach, które ukazały się w czasopiśmie „Geophysical Research Letters”(DOI: 10.1029/2023GL103618) naukowcy wykorzystali modele numeryczne do symulacji erozji powierzchni Marsa na przestrzeni tysięcy lat. Odkryli, że niektóre z powszechnie występujących na Czerwonej Planecie formacji kraterowych są najprawdopodobniej pozostałościami starożytnych koryt rzek.
Niedawna analiza danych zebranych przez łazik Curiosity w kraterze Gale dostarczyła kolejnych dowodów na istnienie rzek na Czerwonej Plancie. Co więcej, autorzy publikacji wskazują, że mogły one być bardziej rozpowszechnione, niż do tej pory sądzono. - Znajdujemy dowody na to, że Mars był prawdopodobnie planetą rzek. Oznaki tego widzimy na całej planecie – przyznał prof. Benjamin Cardenas z Pennsylvania State University, główny autor publikacji.
Pierwsze zdjęcia przedstawiające wyschnięte koryta rzek i tereny zalewowe na powierzchni Czerwonej Planety przekazała sonda Mariner 9 na początku lad 70-tych. Kolejne dowody w postaci chociażby związków tworzących się w obecności wody dostarczyły różne łaziki marsjańskie. Sondy orbitujące wokół Marsa zidentyfikowały także formacje utworzone przez osady w kanałach rzecznych sprzed miliardów lat.
Nowe badanie te są pierwszymi, w których wykorzystano systemy komputerowe szkolone na obrazach wykonanych przez Curiosity przedstawiających formy terenu przypominające fałdy tworzone przez przepływ rzeki. Symulacja została też „nakarmiona” trójwymiarowymi skanami warstw skał osadowych na dnie Zatoki Meksykańskiej oraz zdjęciami satelitarnymi Marsa.
Analiza wykazała, że specyficzne formy terenu zidentyfikowane na podstawie danych z łazika Curiosity zostały wytworzone przez płynącą wodę. Formy te są powszechne w licznych marsjańskich kraterach, jednak do tej pory nie łączono ich z erodowanymi osadami rzecznymi.
- Możemy dużo dowiedzieć się o Marsie, poprzez lepsze zrozumienie, w jaki sposób osady rzeczne można interpretować stratygraficznie, myśląc o dzisiejszych skałach jako o warstwach osadzających się z biegiem czasu – powiedział Cardenas. - Ta analiza nie jest migawką z historii Marsa, ale zapisem jego ewolucji. To, co widzimy dzisiaj na Marsie, to pozostałości aktywnej historii geologicznej, a nie jakiś krajobraz zamrożony w czasie - dodał.
- To sugeruje, że w innych miejscach planety mogą znajdować się nieodkryte osady rzeczne. Większa część marsjańskich osadów mogła zostać wytworzona przez rzeki w okresie, w którym warunki mogły sprzyjać rozwojowi życia. Na Ziemi koryta rzeczne są niezwykle ważne dla życia, cykli chemicznych czy pokarmowych. Wszystko wskazuje na to, że rzeki na Czerwonej Planecie zachowywały się podobnie – wyjaśnił prof. Cardenas.
Wykonane przez koncerny naftowe skany dna morskiego Zatoki Meksykańskiej stanowią idealne porównanie z Marsem. Do tego symulacja erozji powierzchni Marsa pokazała struktury wyglądające niemal identycznie z formami terenu obserwowanymi przez łazik Curiosity w kraterze Gale.
- Nasze badania wskazują, że na Marsie mogło znajdować się znacznie więcej rzek, niż wcześniej sądzono. Oferuje to wizję Marsa, w której większość planety miała kiedyś odpowiednie warunki do rozwoju życia - wyjaśnił Cardenas.
Źródło: Pennsylvania State University, fot. NASA/JPL-Caltech/MSSS
