Wyniki nowych badań sugerują, że codzienne spożywanie dużej ilości kofeiny może zahamować lub ograniczyć zdolność mózgu do uczenia się i zapamiętywania. Co prawda, badania te przeprowadzono na małej liczbie uczestników, niemniej jednak zasługują na uwagę.
Wyniki badania opublikowano w „Frontiers in Psychiatry” (DOI: 10.3389/fpsyt.2023.1137681).
Dzięki swojej zdolności do blokowania adenozyny, substancji sygnalizacyjnej w mózgu, która pomaga nam poczuć senność we właściwym czasie, kawa oraz inne napoje zawierające kofeinę, mają reputację substancji zwiększającej czujność. Ale adenozyna wpływa również na proces zwany długotrwałym wzmocnieniem synaptycznym (LTP - Long-term potentiation), który reguluje wydajność przewodzenia synaptycznego. Innymi słowy, proces ten reguluje to, w jaki sposób komórki nerwowe w mózgu wzmacniają połączenia między sobą – co uważa się za kluczowe dla procesu uczenia się.
Naukowcy z Centrum Badań nad Neuromodulacją w szpitalu Butler w stanie Rhode Island w USA przeanalizowali sygnały mózgowe związane z uczeniem się i gromadzeniem wspomnień u 20 osób. Wśród nich 16 osób piło od jednej do pięciu filiżanek kawy lub napojów zawierających kofeinę każdego dnia. Cztery osoby w ogóle nie dotykały kofeiny. Całą grupę poddano powtarzalnej przezczaszkowej stymulacji magnetycznej (rTMS). Uczeni zastosowali taką stymulację, by naśladować gotowość mózgu do uczenia się.
Po stymulacji zespół poszukiwał oznak impulsów elektrycznych w układzie nerwowym, aby zmierzyć LTP. U osób, które nie piły napojów zawierających kofeinę, efekty LTP okazały się znacznie silniejsze.
Według naukowców, regularna stymulacja dużą ilością kofeiną może negatywnie wpływać na mózg, ale na razie jest to tylko hipoteza. „Te wstępne dane podkreślają potrzebę bezpośredniego przetestowania wpływu kofeiny w dobrze zaprojektowanych badaniach. Uzyskane wyniki teoretycznie sugerują, że przewlekłe używanie kofeiny może ograniczać zdolność do uczenia się lub neuroplastyczność mózgu” – piszą naukowcy w opublikowanym artykule.
Jednak badanie to ma pewne ograniczenia. Przede wszystkim wzięło w nim udział tylko 20 osób. Do tego uczestnicy sami zgłaszali, ile napojów z kofeiną przyjmują każdego dnia, co oznacza, że naukowcy nie byli w stanie określić, w jaki sposób różne dawki napojów zawierających kofeinę faktycznie wpływają na długotrwałe wzmocnienie synaptyczne.
Niemniej jednak prace te były badaniem pilotażowym, którego celem było sformułowanie hipotez. Naukowcy zamierzają prowadzić dalsze badania w tym kierunku. Ale w przyszłych badaniach czas spożycia kofeiny i jej dawka mają być ściśle regulowane.
„Lepsze zrozumienie, w jaki sposób kofeina zmienia podstawowe mechanizmy uczenia się i zapamiętywania zasługuje na dalszą uwagę” – napisali naukowcy.
Źródło: Science Alert, fot. Pixabay
