Dodano: 01 lutego 2024r.

Gra na instrumencie muzycznym korzystna dla mózgu seniorów

Gra na instrumencie muzycznym lub udział w chórze pozwala zachować sprawny umysł w późniejszym wieku – przekonują brytyjscy naukowcy. Jak wskazują, tego typu zajęcia wiążą się z poprawą pamięci i zdolności do rozwiązywania złożonych zadań.

Gra na instrumencie muzycznym korzystna dla mózgu seniorów

 

Dane, na których pracowali naukowcy, pochodzą z projektu PROTECT, do którego każdy może dołączyć. Prowadzony jest przez badaczy z Uniwersytet w Exeter i Kings College London we współpracy z NHS i ma na celu zrozumienie, w jaki sposób starzeje się mózg i dlaczego u ludzi rozwija się demencja. Projekt wystartował 10 lat temu i do tej pory zapisało się do niego ponad 25 tys. osób.

Analiza zebranych informacji wskazała, że gra na instrumencie muzycznym lub aktywne uczestnictwo w chórze wiąże się z lepszym zdrowiem mózgu starszych osób. Autorzy badań wskazują, że ich ustalenia podkreślają wartość zaangażowania się w zajęcia muzyczne już od młodości, by chronić mózg na starość.

Wyniki badań ukazały się na łamach pisma „International Journal of Geriatric Psychiatry” (DOI: 10.1002/gps.6061).

Korzyści z gry na instrumencie

Za nowymi analizami dotyczącymi gry na instrumencie i związanymi z tym korzyściami dla mózgu, zwłaszcza starszych osób, stoją naukowcy z Uniwersytetu w Exeter w Wielkiej Brytanii. Przeanalizowali oni dane od 1107 osób w wieku powyżej 40 lat i porównali ich zdolności poznawcze ze zdolnościami muzycznymi. Wśród tej grupy było osoby zarówno grające na różnych instrumentach, jak i takie, które nie opanowały tej sztuki. Znalazły się też osoby aktywnie uczestniczące w zajęciach chóru. U osób z tej grupy nie zdiagnozowano demencji. Naukowców nie interesował też ich gust muzyczny.

Analiza wykazała „znacznie lepsze wyniki” w zakresie pamięci roboczej i funkcji wykonawczych osób, które grały na jakimś instrumencie. Uczeni dostrzegli też powiązania między śpiewem a funkcjami wykonawczymi oraz ogólnymi zdolnościami muzycznymi i pamięcią roboczą. Jeśli chodzi o śpiew, to może to również wynikać z czynników społecznych związanych z byciem częścią chóru.

Naukowcy wskazali, że największe pobudzenie funkcji poznawczych było w przypadku pianina. Osoby te wykazywały się znacznie lepszą wydajnością we wszystkich zadaniach związanych z pamięcią roboczą.

Co istotne, kontynuowanie tej pasji na starość również zapewnia korzyści. - W wielu badaniach analizowano wpływ muzyki na zdrowie mózgu – mówi Anne Corbett z Uniwersytetu w Exeter. - Ogólnie rzecz biorąc, uważamy, że bycie muzykalnym może być sposobem na wykorzystanie plastyczności i odporności mózgu, czyli rezerwy poznawczej – dodaje.

Rezerwa poznawcza to coś na kształt bufora chroniącego przed skutkami postępowania procesów starzenia. Uważa się, że osoby z większą rezerwą poznawczą, częściowo wynikającą z wyborów i aktywności związanych ze stylem życia, są mniej podatne na choroby takie jak choroba Alzheimera.

Edukacja muzyczna

Deficyty poznawcze związane z wiekiem prowadzące do demencji są poważnym problemem dla zdrowia publicznego we współczesnych, starzejących się społeczeństwach. Pogarszają zdrowie, ograniczają niezależność i wpływają na ogólną jakość życia osób dotkniętych problemami oraz ich rodzin. Naukowcy podkreślają, że utrzymywanie wysokiej aktywności mózgu przez całe życie wiąże się ze zwiększoną rezerwą poznawczą, co zmniejsza ryzyko zaburzeń poznawczych w starszym wieku.

- Chociaż potrzebne są dalsze prace, aby zbadać tę zależność, nasze ustalenia wskazują, że promowanie edukacji muzycznej byłoby cenną częścią inicjatyw w zakresie zdrowia publicznego promujących styl życia chroniący zdrowie mózgu. Zachęcałoby to osoby starsze do powrotu do muzyki. Istnieją znaczące dowody na korzyść zajęć w grupach muzycznych dla osób z demencją, a podejście to można rozszerzyć jako część pakietu zdrowego starzenia się dla seniorów, aby umożliwić im aktywne zmniejszanie ryzyka i promowanie zdrowia mózgu – podkreśliła Corbett.

Pomimo pokazanych tutaj silnych powiązań, badania te nie dowodzą przyczyny ani skutku. Są inne czynniki, które również mogą mieć znaczenie. Chociażby osoby o wyższych dochodach mogą pozwolić sobie zarówno na lekcje muzyki, jak i na lepszą dietę i to właśnie dieta może wpływać na poprawę wydajności mózgu. Jednakże gra na instrumencie pomaga w utrzymaniu dobrej sprawności mózgu i jest to powiązanie, które wykazano również w kilku innych badaniach.

 

Źródło: University of Exeter, fot. Miguel Castillo Lazo, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons