Dodano: 20 grudnia 2019r.

Północny biegun magnetyczny Ziemi przesuwa się w kierunku Syberii

Wędrówka północnego bieguna magnetycznego znacząco przyspieszyła pod koniec ubiegłego wieku i wygląda na to, że nie ma zamiaru zwolnić. Oczywiście geograficzny biegun północny znajduje się w tym samym miejscu, w którym był zawsze, ale jego magnetyczny odpowiednik podąża w kierunku Syberii.

Północny biegun magnetyczny Ziemi

 

Co pięć lat naukowcy odświeżają tzw. Ziemski Model Magnetyczny (World Magnetic Model - WMM). Stanowi on podstawię dla wszelkich systemów nawigacyjnych – od systemów sterujących statkami na morzu, po Google Maps w smartfonach. Zwykle margines błędów w WMM był przekraczany po 5 latach, jednak ostatnio zdarza się to szybciej. Ze względu na szybkie zmiany w polu magnetycznym Ziemi pięcioletni okres aktualizacji modelu przestał się sprawdzać. Pod koniec stycznia tego roku wydano poprawkę do WMM, a teraz zaktualizowano cały model – rok przed czasem.

Ruch bieguna magnetycznego przyspieszył

Nowo zaktualizowany model pokazuje północny biegun magnetyczny oddalający się w szybkim tempie od Kanady w kierunku Rosji, a dokładnie Syberii. Warto zaznaczyć, że chociaż tempo jest niezwykłe, sam ruch nie. Północny biegun magnetyczny nie jest tak naprawdę stacjonarny. Wszystko przez zmiany w ruchach prądów ciekłego żelaza w jądrze naszej planety, które wpływają na zachowanie pola magnetycznego Ziemi.

Na stronie NOAA(National Oceanic and Atmospheric Administration, Narodowa Służba Oceaniczna i Atmosferyczna) możemy przeczytać, że „od pierwszego formalnego odkrycia w 1831 r. północny biegun magnetyczny przebył około 2250 km. Ta wędrówka była na ogół dość powolna, umożliwiając naukowcom dość łatwe śledzenie jej pozycji”. Ale to się już zmieniło. Wędrówka przyspieszyła i śledzenie pozycji północnego bieguna magnetycznego nie jest już takie proste.

WMM jest modelem utrzymywanym wspólnie przez amerykańską NOAA oraz British Geological Survey. Pokazuje, jak wygląda ziemskie pole magnetyczne, w szczególności to, gdzie znajdują się bieguny magnetyczne. Dane dla modelu pochodzą z satelitów i 160 obserwatoriów lądowych. WMM jest ważny ze względu na kluczową rolę, jaką odgrywa w nawigacji.

Północny biegun magnetyczny zmierza na Syberię

Naukowcy nie rozumieją do końca, dlaczego północny biegun magnetyczny przemieszcza się tak szybko i dlaczego ruch ten przyspieszył w ostatnich latach. Jeszcze w 2000 roku prędkość była szacowana na około 10 kilometrów rocznie. Najnowsze odczyty pokazują, że biegun magnetyczny porusza się z prędkością 50-55 kilometrów na rok.

- Ruch bieguna od lat 90. ubiegłego wieku jest znacznie szybszy niż kiedykolwiek wcześniej - powiedział Ciaran Beggan z British Geological Survey. - Naprawdę niewiele wiemy o procesach w jądrze Ziemi, które napędzają ten ruch – dodał.

Chociaż naukowcy nie są w stanie w pełni wyjaśnić procesów zachodzących w jądrze naszej planety, które wpływają na wędrówki bieguna północnego, mogą odwzorować pole magnetyczne Ziemi i obliczyć tempo zmian w czasie, co pomaga im przewidzieć, jak wędrówka bieguna będzie wyglądała w przyszłości. Oczywiście WMM jest bardzo dokładny w dniu jego aktualizacji, ale z czasem dokładność ulega pogorszeniu.

Północny biegun magnetyczny Ziemi jeszcze na początku ubiegłego wieku znajdował się na terytorium Kanady. Obecnie znajduje się okolicach geograficznego bieguna północnego i zmierza w kierunku Syberii. Naukowcy szacują, że tempo wędrówki bieguna magnetycznego powinno nieco spaść do około 40 kilometrów rocznie.

 

Źródło: NOAA, fot. NOAA NCEI