W pobliżu miejscowości Jarkovac w prowincji Wojwodina w Serbii archeolodzy natrafili na pozostałości ogromnej osady sprzed siedmiu tys. lat. Jak wskazują, pradawna osada zajmowała powierzchnię od 11 do 13 hektarów.
Badania prowadzili naukowcy z Uniwersytetu w Kilonii we współpracy z kolegami z Muzeum Wojwodiny w Nowym Sadzie, Muzeum Narodowego Zrenjanin, Muzeum Narodowego Pančevo oraz z Klastra Doskonałości ROOTS.
— To odkrycie ma ogromne znaczenie, ponieważ w serbskim regionie Banat nie są znane żadne większe osady z późnego neolitu — mówi kierownik zespołu, profesor dr Martin Furholt z Uniwersytetu w Kilonii. Tymczasem ta odkryta przez zespół badaczy zajmuje obszar nawet 13 hektarów. — Osada tej wielkości jest spektakularna. Dane geofizyczne dają nam jasny obraz struktury tego miejsca – dodaje Fynn Wilkes z tej samej uczelni.
Nowo odkryta osada położona jest w pobliżu współczesnej wsi Jarkovac w prowincji Wojwodina w Serbii. Archeolodzy natrafili na nią, sugerując się wskazówkami miejscowej ludności. — Udaliśmy się na wskazany obszar po podpowiedzi udzielonej nam przez mieszkających tu ludzi, którzy powiedzieli nam, że coś tam może być, a potem znaleźliśmy dość dużą osadę na odludziu — opowiada Wilkes.
Naukowcy trafili na pozostałości osady w marcu tego roku. Przez ten czas udało im się sporządzić mapę późnoneolitycznej osady. Szczegółowe badania wykazały, że cały obszar otoczony był fosą czy też rowami. Uczeni naliczyli sześć takich struktur dookoła osady.
Archeolodzy odkryli na miejscu pozostałości "dużej liczby" spalonych domów, a także liczne artefakty, w tym naczynia i "drobne kawałki pomalowanej na czerwono ceramiki". Datowanie radiowęglowe materiałów podpowierzchniowych wykazało, że miejsce to było zamieszkane w okresie od 5400 do 4400 lat p.n.e. Naukowcy sugerują, że żyli tu ludzie z kultury Vinča, która istniała w tamtym czasie w południowo-wschodniej Europie. Grupa ta, jak podpowiadają badacze, była jedną z "pierwszych społeczności prowadzących osiadły tryb życia" w regionie i zajmowała się hodowlą kóz czy bydła.
Jednakże naukowcy wskazują, że w znalezionym materiale widać również silne wpływy regionalnej kultury Banatu. — To również niezwykłe, ponieważ na terenach dzisiejszej Serbii znanych jest tylko kilka osad zawierających materiały kultury banackiej — wyjaśnia Wilkes.
Jednak największą niespodzianką dla badaczy było to, że tak duża osada pozostawała niezauważona przez tak długi czas. Uczeni planują przeprowadzić kolejne wykopaliska, aby ustalić, czy istnieją jakieś powiązania między tym miejscem a innymi w regionie.
Fot. Cluster ROOOTS/Museum of Vojvodina Novi Sad/National Museum Zrenjanin/National Museum Pančevo
