W niedawnych badaniach naukowcy z Hiszpanii i Portugalii opisali nieznanego dotąd zauropoda, który żył około 122 miliony lat temu na Półwyspie Iberyjskim. Nowy gatunek został nazwany Garumbatitan morellensis i mógł osiągać rozmiary zbliżone do tytanozaurów, które były jednymi z największych zwierząt w dziejach Ziemi.
Kości Garumbatitan morellensis znaleziono podczas wykopalisk na stanowisku w Sant Antoni de la Vesap w pobliżu miasta Morella w Hiszpanii w latach 2005–2008. Badacze odkopali skamieniałe szczątki co najmniej trzech osobników. Znaleziska datowane są na okres 122 milionów lat temu, czyli przypadają na okres wczesnej kredy.
Wyniki i opis badań ukazał się na łamach pisma „Zoological Journal of the Linnean Society” (DOI: 10.1093/zoolinnean/zlad124).
Nowy gatunek dinozaura - Garumbatitan morellensis, należy do grupy zauropodów – czworonożnych, roślinożernych dinozaurów o długich szyjach i ogonach, które mogły osiągnąć gigantyczne rozmiary. Skamieliny tego gatunku znaleziono na stanowisku w Sant Antoni de la Vesap. To jedno z największych skupisk skamieniałych szczątków europejskich zauropodów.
- Jeden ze znalezionych przez nas osobników wyróżnia się dużymi rozmiarami. Ma kręgi szerokie na ponad metr i dwumetrową kość udową. Na tym stanowisku znaleźliśmy dwie prawie kompletne stopy, co jest szczególnie rzadkie w zapisie geologicznym – mówi Pedro Mocho, paleontolog z Uniwersytetu w Lizbonie, który kierował badaniami.
Na podstawie rozmiarów odkopanych kości uczeni oszacowali rozmiary zwierzęcia. Według badaczy, największy ze znalezionych osobników mógł osiągać rozmiary zbliżone do tytanozaurów, które były jednymi z największych zwierząt w dziejach Ziemi. Wśród tytanozaurów największymi opisanymi gatunkami były Argentinosaurus huinculensis i Patagotitan mayorum - oba prawdopodobnie ważyły co najmniej 70 ton.
Opublikowany artykuł zawiera szczegółowy opis szczątków kopalnych znalezionych w Sant Antoni de la Vespa. Naukowcy zidentyfikowali też zestaw cech anatomicznych, które wyróżniały ten gatunek od innych zauropodów.
Garumbatitan morellensis ma wyjątkową morfologię kości udowej i elementów tworzących stopę. Kość udowa, jak przyznali badacze, jest bardziej podobna do kości udowej zauropodów z późnej kredy. W badaniach uczeni przeanalizowali także pokrewieństwo Garumbatitan morellensis i innych zauropodów z wczesnej kredy z Półwyspu Iberyjskiego. Garumbatitan morellensis jest jednym z najbardziej prymitywnych przedstawicieli grupy Somphospondyli, która należy do jednej z najbardziej zróżnicowanych i najliczniejszych grup w okresie kredy i która wymarła pod koniec mezozoiku.
Skamieniałości tej grupy można znaleźć na każdym kontynencie, ale do tej pory nie było jasne, skąd dokładnie pochodzą. Naukowcy sugerują, że odkrycie tego prymitywnego gatunku w Hiszpanii sugeruje, że to Europa mogła być miejscem, w którym pojawiły się te zwierzęta.
Badanie te podkreślają ogromną złożoność historii ewolucyjnej europejskich zauropodów z kredy, które były spokrewnione z liniami obecnymi w Azji i Ameryce Północnej, a także niektórymi grupami z Afryki. Wyniki badań sugerują istnienie okresów rozprzestrzeniania się fauny pomiędzy tymi kontynentami. Przyszłe odtworzenie wszystkich materiałów kopalnych znalezionych na tym stanowisku dostarczy ważnych informacji pozwalających zrozumieć początkową ewolucję tej grupy zauropodów, która dominowała wśród dinozaurów w ciągu ostatniego miliona lat ery mezozoicznej.
Źródło: University of Lisbon, fot. Grup Guix