Masz więcej wolnego czasu niż większość ludzi? Nowe badania sugerują, że możesz mieć problem. Nawet jeśli dziennie możesz poświęcić ponad dwie godziny czasu dla siebie, to wcale nie gwarantuje to dobrego samopoczucia. Najważniejsze jest to, jak spędzasz swoje wolne chwile.
Badania zostały przeprowadzone przez Marissę Sharif, ekspertkę od marketingu z Uniwersytetu Pensylwanii. Polegały one na zebraniu danych z serii ankiet internetowych i eksperymentów w celu określenia związku między dobrym samopoczuciem a ilością wolnego czasu.
Naukowcy już wcześniej zajmowali się tematem. Do tej pory udało się ustalić, że wolny czas jest dla większości ważniejszy od pieniędzy. Jesteśmy też skorzy do wydawania sporych sum, byleby tylko „kupić” trochę chwil dla siebie, bo dają nam one więcej szczęścia. Sharif i jej współpracownicy postanowili jeszcze głębiej zbadać problem i odpowiedzieć na pytanie, czy posiadanie mnóstwa wolnego czasu również pozytywnie wpływa na nasze samopoczucie.
Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie „Journal of Personality and Social Psychology” (DOI: 10.1037/pspp0000391).
Psychologowie od dawna wiedzą, że poczucie presji czasu zbiera negatywne żniwo. Brak wolnych chwil na odpoczynek, naładowanie baterii, oddanie się rekreacji i zabawie sprawia, że ludzie czują się przepracowani i zestresowani. Wystarczy zapytać jakiegokolwiek pracownika służby zdrowia, który musiał mierzyć się z przepracowaniem związanym z pandemią koronawirusa.
Jednak odkrycia Sharif sugerują, że podobne problemy mogą nas dopaść, także gdy mamy zbyt wiele wolnego czasu dla siebie. - Ustaliliśmy, że gdy ludzie mają całe dni wolne i mogą je spędzać według własnego uznania, to stają się nieszczęśliwi – przekonuje badaczka. - Mając zbyt dużo czasu wolnego, często uważamy się za mało produktywnych i nie mających celu w życiu. Tym samym czujemy się mniej szczęśliwi i mniej zadowoleni – dodaje.
Dane zebrane od około 21 tys. dorosłych Amerykanów w latach 2012-2013 wskazują, że dobre samopoczucie rośnie wraz z większą ilością czasu wolnego. Dzieje się tak jednak tylko do pewnego momentu. Podobne wnioski wysnuto z analizy danych dotyczących 14 tys. mieszkańców USA, badanych w latach 1992-2008.
Sharif i jej zespół doszli do wniosku, że szczęście daje ludziom posiadanie około dwóch godzin czasu wolnego dziennie. Jeśli mamy go więcej, to wcale nie znaczy że będziemy szczęśliwsi. Badania wykazały wprost, że dobre samopoczucie słabło, gdy ludzie mieli więcej niż pięć godzin dla siebie w ciągu dnia. Zatem optymalna ilość wolnego czasu waha się w przedziale od 2 do 5 godzin w ciągu doby.
- Dane sugerują, że posiadanie zbyt dużej ilości wolnego czasu osłabia poczucie produktywności i celu, przez co ludzie są mniej zadowoleni z życia – twierdzi Sharif.
Dalsze analizy wykazały jednak, że bardzo wiele zależy od tego, w jaki sposób spędzamy swój wolny czas. Jeśli ludzie angażowali się w produktywne lub wartościowe społecznie działania, które badacze opisali jako "fizycznie lub mentalnie angażujące", negatywne efekty posiadania zbyt dużej ilości czasu malały.
„Nasze badania wskazują, że liczba wolnych godzin dziennie oraz sposób, w jaki każdy je rozdysponowuje, mają kluczowe znaczenie dla dobrego samopoczucia” - piszą naukowcy w swoim artykule.
Sami badacze zdają sobie jednak sprawę z tego, że ich wnioski mogą być niedokładne. Analizowane dane pochodziły z ankiet zebranych jeszcze w czasach, kiedy nie było mediów społecznościowych i tylko od osób mieszkających w USA, gdzie etos pracy jest od zawsze bardzo silny. Z kolei w nowych eksperymentach proszono ludzi o wyobrażenie sobie, jak czuliby się, mając więcej lub mniej wolnego czasu, spędzanego na różne sposoby.
Podobnie rzecz ma się do wskazywanej w badaniach optymalnej liczby od 2 do 5 godzin wolnego czasu dziennie. „Wartości te są niedokładne i oparte jedynie na wykresach, które powstały w oparciu o jeden zbiór danych, zawierających w sobie wiele typów osób, które w różny sposób spędzały swój wolny czas” - ostrzegają autorzy badania.
Mimo to z nowych analiz możemy wyciągnąć ważne wnioski. Szczególnie, jeśli zestawimy je z wcześniejszymi odkryciami.
Zgodnie z wnioskami wysnutymi przez innych naukowców kilka lat temu. przeglądanie mediów społecznościowych w czasie krótkich przerw w pracy może powodować zmniejszenie ilości wolnego czasu przeznaczanego na odpoczynek. Nowe media pozwalają na kontakt z przyjaciółmi i rodziną, ale też angażują myśli i mogą dostarczyć wielu emocji.
„Stałe połączenie w mediach społecznościowych paradoksalnie skutkuje zmniejszeniem ilości wolnego czasu. Zaś czas kiedy jesteśmy na okrągło zaangażowani w myślenie, daje nam cenne schronienie przed wymaganiami codziennego życia” – pisali w 2018 roku socjolog Rowland Atkinson i ekspertka ds. marketingu Mariann Hardey dla „The Conversation”.
Jednak z drugiej strony, posiadanie nadmiernej ilości wolnego i w konsekwencji korzystanie na okrągło z przyjemności, może prowadzić do tego, że ludzie się znudzą i będą nimi mniej zainteresowani. Zgodnie z nowymi badaniami ważne jest zatem znalezienie właściwej równowagi między godzinami poświęconymi na produktywną, znaczącą pracę i na regenerującą rekreację. Oczywiści u każdego człowieka ten stan równowagi będzie inny.
Sharif ma nadzieję, że jej badania zachęcą innych naukowców do postawienia bardziej precyzyjnych pytań dotyczących czasu wolnego. Ekspertka podkreśla, że oprócz chwil, które poświęcamy dla siebie istnieje „mnóstwo innych zmiennych, które odgrywają rolę w ogólnej ocenie zadowolenia z życia”.
Źródło: Science Alert, fot. PxFuel
