Szczepionka przeciwko malarii opracowana przez naukowców z Uniwersytetu Oksfordzkiego wykazała 77 proc. skuteczność. Nowy preparat ma potencjał, by stać się przełomem w walce z tą śmiertelną chorobą przenoszoną przez komary.
W badaniu klinicznym, które objęło 450 dzieci w Burkina Faso w Afryce Zachodniej stwierdzono, że kandydat na szczepionkę opracowany przez naukowców z Edward Jenner Institute for Vaccine Research na Uniwersytecie w Oksfordzie ma 77 proc. skuteczność. To pierwsza szczepionka na malarię z tak wysoką skutecznością. Może ona stać się przełomem w walce z jedną z najbardziej śmiertelnych chorób zakaźnych na świecie.
Wyniki badania klinicznego fazy IIb ukazały się na stronie internetowej brytyjskiego czasopisma medycznego „The Lancet” i nie zostały jeszcze poddane recenzji.
Malaria przenoszona jest na ludzi przez ukąszenia samic komarów z rodzaju Anopheles zakażonych pasożytami z rodzaju Plasmodium. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) choroba każdego roku dotyka setki milionów ludzi na całym świecie. W 2019 roku odnotowano 229 milionów przypadków malarii i 409 tys. zgonów. Około 94 proc. wszystkich przypadków i zgonów miało miejsce w Afryce, a 67 proc. zgonów dotyczyło dzieci w wieku poniżej 5 lat.
Prace nad szczepionką przeciwko malarii trwają od lat jednak do tej pory nie udało się stworzyć preparatu, który mógłby w istotny sposób przyczynić się do poprawy jakości życia w rejonach, gdzie malaria zbiera swoje żniwo. Z dotychczasowych preparatów najlepszy wykazywał 55,8 proc. skuteczności. Nowa szczepionka z Oksfordu, znana jako R21 / Matrx-M, jest pierwszą, która spełnia cel WHO, czyli osiągnięcie 75 proc. skuteczności.
Próby kandydata na szczepionkę odbyły się w Burkina Faso w tamtejszym Instytucie Badawczym Nauk o Zdrowiu (IRSS). Objęły łącznie 450 dzieci w wieku od 5 do 17 miesięcy. Dzieci zostały podzielone na trzy grupy. Pierwsza z nich otrzymała niską dawkę eksperymentalnej szczepionki, druga nieco wyższą dawkę, a trzecia posłużyła jako grupa kontrolna i otrzymała szczepionkę przeciwko wściekliźnie. Według oświadczenia dzieci te zostały zaszczepione między początkiem maja a początkiem sierpnia 2019 r., czyli przed szczytem sezonu malarii.
Po 12 miesiącach naukowcy przedstawili wyniki prób. 77 proc. skuteczność preparatu uczeni zaobserwowali u dzieci, które otrzymały wyższą dawkę szczepionki, a u dzieci z grupy o nieco niższej dawce zaobserwowano 71 proc. skuteczność. Nie zauważono żadnych poważnych zdarzeń niepożądanych.
- To bardzo ekscytujące wyniki pokazujące bezprecedensowe poziomy skuteczności szczepionki, która okazała się być dobrze tolerowana w naszym programie próbnym - powiedział Halidou Tinto, główny autor publikacji. - Z niecierpliwością czekamy na zbliżające się badania III fazy, aby zademonstrować dane na dużą skalę dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności szczepionki, która jest bardzo potrzebna w tym regionie - dodał.
Naukowcy rekrutują obecnie chętnych do badań III fazy w celu przetestowania eksperymentalnej szczepionki pod kątem bezpieczeństwa i skuteczności wśród 4800 dzieci w wieku od 5 do 36 miesięcy w czterech krajach afrykańskich. Ta faza badań zostanie przeprowadzona przy współpracy z Instytutem Serum w Indiach i amerykańską firmą farmaceutyczną Novavax.
- Te wyniki potwierdzają wysokie oczekiwania co do potencjału tej szczepionki, która naszym zdaniem jest pierwszą, która osiągnęła cel WHO, czyli co najmniej 75 proc. skuteczność. Dzięki zobowiązaniu naszego partnera handlowego, indyjskiego Instytutu Serum, do produkcji co najmniej 200 milionów dawek rocznie w nadchodzących latach, szczepionka może mieć duży wpływ na zdrowie publiczne w tym regionie, jeśli oczywiście preparat zostanie zatwierdzony – podkreślił Adrian Hill, dyrektor Instytutu Jenner.
Źródło: University of Oxford
