Naukowcy z University of Pittsburgh School of Medicine wykazali w eksperymentach, że duże zwierzęta, takie jak chociażby świnie, z uszkodzonymi wątrobami, mogą wytworzyć nowy organ w swoich węzłach chłonnych z ich własnych hepatocytów. Autorzy badań mają nadzieję, że uda się zastosować to podejście do leczenia niewydolności wątroby u ludzi.
Nowe badania opublikowane w czasopiśmie „Liver Transplantation” wskazują, że hepatocyty - komórki wątroby - są w stanie rosnąć w układzie limfatycznym. Autorzy publikacji dowiedli, że w ten sposób jest możliwe wyhodowanie nowej wątroby. W eksperymentach wykazali, że świnie z chorymi wątrobami mogą wytworzyć nowy organ w swoich węzłach chłonnych z ich własnych hepatocytów.
- Wszystko zależy od lokalizacji - powiedział Eric Lagasse, główny autor badań. - Jeśli hepatocyty znajdą się we właściwym miejscu i istnieje potrzeba odtworzenia funkcji wątroby, utworzą ektopową (ektopia - występowanie narządu w miejscu innym niż fizjologiczne – przyp. red.) wątrobę w węźle chłonnym - dodał.
Wątroba zawiera hepatocyty, które są głównymi funkcjonalnymi komórkami narządu i są zdolne do regeneracji. Jednak do tego potrzebują zdrowego środowiska. Niewydolność wątroby oznacza m.in. że ta zdolność jest ograniczona przez otaczającą tkankę bliznowatą, która obciąża komórki i powoduje ich śmierć. Narząd staje się zbyt toksyczny, aby hepatocyty mogły się uzupełniać. Zamiast tego komórki umierają i bez przeszczepu wątroby, tak samo dzieje się z pacjentem.
- Wątroba nie może się doczekać regeneracji. Hepatocyty próbują naprawić swoją wątrobę, ale nie mogą i umierają - powiedział Lagasse.
W swoich poprzednich badaniach na myszach Lagasse zauważył, że zdrowe komórki wątroby mogą się rozwijać, jeśli zostaną wstrzyknięte do węzłów chłonnych gryzoni. Po podaniu wystarczającej liczby hepatocytów, zwierzęta wytwarzały pomocniczy narząd, który przejmował funkcje uszkodzonego. Odkrycie było obiecujące, ale wątroby myszy są małe i Lagasse nie był pewien, czy ten sam wynik można powtórzyć u większego zwierzęcia.
Nowe badania miały właśnie to na celu. Uczeni wybrali do eksperymentów świnie, których wątroby zostały chirurgicznie zmienione w celu naśladowania ludzkiej choroby. Pobrali hepatocyty ze zdrowej próbki wątroby i wstrzyknęli je do brzusznych węzłów chłonnych tej samej świni, od której zostały pobrane.
W eksperymentach wzięło udział sześć świń. U wszystkich nastąpiło przywrócenie czynności wątroby, a dokładne badanie ich węzłów chłonnych ujawniło nie tylko dobrze prosperujące hepatocyty, ale także sieć dróg żółciowych i układu naczyniowego, które spontanicznie utworzyły się wśród przeszczepionych komórek wątroby.
Co więcej, wątroby w węzłach chłonnych rosły, gdy uszkodzona tkanka pierwotnej wątroby zwierzęcia stawała się coraz rozleglejsza, co wskazuje, że ciała zwierząt utrzymywały równowagę masy wątroby w ryzach i nie następował gwałtowny, niekontrolowany wzrost, podobny do nowotworów, co skutkowałoby problemami zdrowotnymi.
Te odkrycia potwierdzają wyniki innego niedawnego badania, w którym Lagasse i jego koledzy z Mayo Clinic wykazali, że zdrowa tkanka wątroby wyrosła w węzłach chłonnych świń z genetyczną wadą wątroby i spontanicznie migrowała do wątroby zwierząt, gdzie zastępowała chore komórki.
Naukowcy chcą teraz zastosować to podejście w badaniach klinicznych z udziałem ludzi. Daje to nadzieję na nowe terapie. Niezależnie od przyczyny choroby wątroby, czy pojawiło się wskutek zapalenia wątroby, czy z powodu alkoholizmu, nowe narządy rosnące w węzłach chłonnych mogłyby uratować wiele istnień.
