Osobom patrzącym z boku wydaje się, że życie ze stomią to wyrok, ponieważ kolejne lata pacjent podporządkowuje usuwaniu i zakładaniu worków, co uniemożliwia spontaniczność i aktywny tryb życia. Stomicy widzą to jednak zupełnie inaczej i często podkreślają, że jest odwrotnie, bo właśnie od chwili wyłonienia stomii mogą żyć swobodnie i bez bólu.
Stomia jest konsekwencją poważnych chorób, przede wszystkim nowotworów. Nieprawidłowo funkcjonujące jelito cienkie lub grube przysparza pacjentom wiele bólu i praktycznie uniemożliwia opuszczanie domu. W porównaniu z tym noszenie niewidocznego pod ubraniem worka to dla nich wybawienie.
Wymiana worka i prawidłowa pielęgnacja szybko stają się nawykiem i zajmują tylko kilka minut. W Polsce żyje ponad 50 tys. osób ze stomią i czas, by społeczeństwo przestało na nie patrzeć jak na ofiary!
Najczęstszymi przyczynami wyłonienia stomii są:
W zależności od schorzenia lub rany, stomia może być czasowa lub stała.
Czasową stomię wyłania się podczas zabiegu jako kolostomię jedno lub dwulufową na jelicie grubym albo ileostomię jedno lub dwulufową na jelicie cienkim.
Stomia czasowa jest wyłaniana jedynie w przypadku, gdy istnieją możliwości techniczne odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego po operacji jej wyłonienia. To, na jak długi czas wyłaniana jest stomia tymczasowa, jest kwestią indywidualną.
Rzadko zdarza się, by stomia czasowa wyłaniana w zabiegu operacyjnym była odtwarzana przed upływem trzech miesięcy. Do jednego roku może ten okres zostać wydłużony u pacjentów, którzy są w złym stanie ogólnym, wyniszczonych, niedożywionych oraz w podeszłym wieku.
Niekiedy okazuje się, że stomia, która miała mieć charakter czasowy, będzie jednak zabiegiem na stałe. Przeszkodą do likwidacji stomii czasowej może być zły stan ogólny chorego, który nie pozwala na przeprowadzenie zabiegu odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego.
Chirurg będzie odradzał pacjentowi poddanie się operacji, kiedy ryzyko z nią związane jest bardzo wysokie. Zdarza się też, że taką decyzję podejmuje sam pacjent, który przyzwyczaja się do wyłonionej przetoki, przez co czuje się z nią bardziej komfortowo i bezpiecznie. Nie da się przewidzieć ze stuprocentową pewnością rezultatu operacji, więc nie chcąc ryzykować, pacjent woli pozostać ze stomią do końca życia.
Fot. convatec.com/pl-pl/
Rozróżniamy trzy rodzaje stomii: kolostomia, ileostomia oraz urostomia – w zależności od tego, gdzie została wyłoniona:
W każdym przypadku stomia to operacyjnie wytworzone połączenie między przewodem pokarmowym (jelitem cienkim albo grubym) lub układem moczowym, a skórą na brzuchu. Zabiegi przeprowadzane są u osób, u których pojawiła się konieczność wycięcia fragmentu jelita grubego, jelita cienkiego, odbytnicy lub pęcherza moczowego.
Najczęstszymi powodami wyłonienia kolostomii są:
Kolostomia wykonywana jest najczęściej na końcowym odcinku jelita grubego – na esicy lub okrężnicy zstępującej, rzadziej – na okrężnicy wstępującej lub poprzecznej. W tym pierwszym przypadku znajduje się po lewej stronie brzucha. Stomia nie jest unerwiona, więc dotykanie jej nie sprawia bólu.
Najczęstszymi powodami wyłonienia ileostomii są:
Ileostomię zwykle wykonuje się po prawej stronie w obrębie mięśnia prostego brzucha. Powinna wystawać ponad powierzchnię brzucha na wysokość około 2-3 cm.
Treść wypływająca z ileostomii ma na ogół płynną lub półpłynną konsystencję, zawiera dużo kwasów żółciowych i soku trzustkowego – stąd konieczność starannego przeprowadzania zabiegów pielęgnacyjnych, tak by ta agresywna treść nie miała kontaktu ze skórą.
Najczęstszymi powodami przeprowadzenia urostomii są:
Stomia to chirurgiczne wytworzone połączenie światła przewodu pokarmowego ze skórą. Na zewnątrz brzucha powstaje otwór (przetoka), przez który treść jelitowa, kał i mocz są wydalane z organizmu do specjalnego worka. Lokalizacja stomii zależy od rodzaju przeprowadzonej operacji chirurgicznej.
Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym. Gdy pacjent obudzi się po operacji, do ciała będzie miał przyklejony pierwszy worek stomijny.
Stomia najczęściej wyłaniana jest w dolnej części brzucha, po prawej lub lewej stronie. Jej średnica wynosi od 2 do 5 centymetrów. Stomia powinna wystawać ponad powierzchnię skóry brzucha na wysokość od kilku do kilkudziesięciu milimetrów.
Stomia ma kolor różowoczerwony (podobny do koloru błony śluzowej w jamie ustnej). Jest gładka i delikatna w dotyku.
Jak już wspomniano, stomia nie jest unerwiona, więc jej dotykanie nie powoduje żadnych dolegliwości bólowych. Z kolei bardzo mocno ukrwiona jest błona śluzowa stomii, więc nawet jej niewielkie uszkodzenie może powodować krwawienie (zwykle niegroźne i łatwe to zatamowania poprzez zastosowanie zimnego kompresu).
Po zabiegu stomii bardzo ważne jest utrzymanie zasad higieny i odpowiednia pielęgnacja skóry na brzuchu, tak by nie doszło do zakażenia.
Pacjenci po zabiegu na co dzień korzystają z worków jedno lub dwuczęściowych. Częstotliwość wymiany zależy od rodzaju worka – w systemie jednoczęściowym worki należy zmieniać przynajmniej raz na dobę, a w dwuczęściowym zmiana płytki jest konieczna co 3-5 dni, przy czym mocowane do niej worki powinno się wymieniać co najmniej raz w ciągu doby.
Pacjenci dostają pełny instruktaż dotyczący wymiany worków i pielęgnowania okolic stomii. Po pewnym czasie dochodzą do takiej wprawy, że cały zabieg zajmuje im do dziesięciu minut.
Podstawą pielęgnacji przy wymianie worków jest zachowanie higieny. Stomia musi być regularnie przemywana letnią wodą z mydłem. Przy pielęgnacji należy ograniczać detergenty, gdyż mogą podrażnić skórę i nie stosować tłustych kosmetyków, które utrudniają przyklejenie płytki.
Istnieją przeznaczone dla stomików produkty pielęgnacyjne, płytki, worki i systemy ułatwiające mocowanie worków.
Dobra wiadomość jest taka, że wiele z tych produktów jest refundowanych przez NFZ. Z punktu widzenia stomików najważniejsza jest pełna, stuprocentowa refundacja worków.
Ponadto refundacja obejmuje zestawy irygacyjne, nocne zbiorniki na mocz, produkty do ochrony skóry i inny sprzęt stomijny NFZ.
Fot. convatec.com/pl-pl/
Wiodącym producentem sprzętu stomijnego jest ConvaTec, międzynarodowa firma, która swoje produkty sprzedaje w ponad 100 krajach świata. W ofercie posiada pełną paletę produktów, które są niezbędne dla codziennej pielęgnacji stomii. Producent sprzętu stomijnego ConvaTec opracował również linię produkcyjną przeznaczoną dla dzieci (sprzęt pediatryczny).
Worki, akcesoria i preparaty pielęgnacyjne można kupić w aptekach internetowych i stacjonarnych. Producent wysyła również bezpłatne próbki, które ułatwią pacjentowi dobór odpowiedniego sprzętu. Próbki można zamówić poprzez specjalny formularz na stronie producenta.
Źródło: artykuł partnera. Zdjęcia w treści artykułu pochodzą ze strony convatec.com/pl-pl/
