Na łamach pisma „Nature” opisano przypadek, w którym układ immunologiczny chorego na HIV człowieka sam stłumił wirusa, bez żadnej interwencji z zewnątrz. Naukowcy mają nadzieję, że badania tego pacjenta pozwolą opracować nowe terapie do walki z HIV.
Niewielki ułamek z około 35 milionów ludzi na świecie zarażonych wirusem HIV może bez pomocy leków antyretrowirusowych utrzymywać wirusa we krwi na niewykrywalnym poziomie, czasami przez wiele lat, mimo że nadal mają geny HIV w organizmie. Osoby te nazwano „elitarnymi kontrolerami” (z j. ang. elite controllers, EC). Dogłębna analiza genomów tych osób, których według szacunków jest mniej niż 0,5 proc. wszystkich zakażonych wirusem HIV, ujawnia, jak ich organizmy stłumiły wirusa. Uczeni mają nadzieję, że badania te doprowadzą do pracowania nowych strategii walki z HIV.
Naukowcy przebadali 1,5 miliarda komórek pobranych od pacjenta znanego jako EC2. Analiza wykazała, że nie było w nich żadnych funkcjonalnych kopii wirusa HIV – poinformowali naukowcy na łamach „Nature”. Choć nikt z całą pewnością nie może powiedzieć, że w komórkach pacjenta EC2 nie ma funkcjonalnych kopii wirusa, to badania sugerują, że systemy odpornościowe „kontrolerów” mogą uzyskać przewagę i trwale wyeliminować patogen bez przyjmowania żadnych leków.
Inny pacjent, znany jako EC1, miał tylko jedną funkcjonalną kopię wirusa HIV na ponad miliard przebadanych komórek krwi. I ta kopia „utknęła” w „genetycznym więzieniu”. Zrozumienie tego mechanizmu może być kluczem do zwycięstwa nad wirusem.
Obaj pacjenci o których mowa, należą do bardzo rzadkiej grupy osób będącej w stanie utrzymać bardzo niski, lub wręcz niewykrywalny poziom wirusa w organizmie, bez zażywania leków antyretrowirusowych. Ludzie ci nie mają żadnych objawów zakażenia. - Nie mówimy o kilku miesiącach czy kilku latach. To stan długoterminowy - mówi Satya Dandekar, badaczka z Uniwersytetu Kalifornijskiego zajmująca się HIV. Dla 99,5 proc. pacjentów zakażonych HIV, leki są jedyną szansą na utrzymanie wirusa w ryzach.
Naukowcy chcą wiedzieć, jak działa system immunologiczny osób, opierających się wirusowi przez długi czas. - Trudno to zrozumieć, bo jak dotąd nikt nie zaobserwował reakcji immunologicznej takich osób tuż po zakażeniu wirusem - mówi Dandekar
- Jedna czwarta z osób, które mogą oprzeć się wirusowi, ma specyficzne warianty DNA w kluczowych genach układu odpornościowego - mówi Joseph Wong, wirusolog z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco. - Ale to może wyjaśniać powody odporności tylko w grupie tych 25 proc. badanych i nie jest czymś, co można łatwo przenieść na inne osoby – dodaje Wong.
Badacze poinformowali, że pacjent EC2 utrzymał w swoim organizmie niewykrywalny poziom wirusa przez 24 lata. Początkowo przypuszczali, że być może podobni pacjenci zakażają się kopią wirusa, która sama w sobie jest wadliwa i nie potrafi się kopiować. Jednak te założenia okazały się błędne. - Ku naszemu zaskoczeniu, tak nie jest – mówi Xu Yu, immunolog w Ragon Institute of MGH, MIT i Harvard w Bostonie. - Większość osób, które są odporne na wirusa, ma w organizmach nienaruszone wersje wirusa – dodaje.
Naukowcy już od jakiegoś czasu wiedzą, że może dojść do blokowania wirusa w komórkach przez heterochromatynę. „Zanurzony” w niej wirus nie jest w stanie się dalej reprodukować. Yu wraz ze współpracownikami zbadali komórki „kontrolerów”. Jednak w laboratorium nie zaobserwowano, żeby ten proces zachodził.
- To chyba nie jest tak, że osoby odporne miały szczęście na początku infekcji i uwięziły wirusa w heterochromatynie - mówi wirusolog i lekarz chorób zakaźnych Mathias Lichterfeld z Institute of MGH.
Naukowcy uważają teraz, że to system immunologiczny osób uodpornionych eliminuje komórki wirusa. Nie wiadomo jednak w jaki sposób. - To bardzo intrygujące - mówi Roth. By znaleźć więcej odpowiedzi potrzebne są dalsze badania.
Źródło: ScienceNews
