Naukowcy zidentyfikowali ponad 8 tys. nowych kombinacji antybiotyków, które są zaskakująco skuteczne w zwalczaniu szkodliwych bakterii. Może to pomóc w walce z rosnącym problemem lekoopornych bakterii.
Łączenie więcej niż dwóch leków w celu zwalczania szkodliwych bakterii nie jest zalecane. Interakcje między lekami mogłyby zniwelować korzyści płynące z podania ich oddzielnie. Taki pogląd wyznaje wielu badaczy. Tymczasem zespół biologów University of Kalifornia, Los Angeles (UCLA) odkrył tysiące kombinacji czterech i pięciu antybiotyków, które są skuteczniejsze w niszczeniu szkodliwych bakterii, niż sugerują przeważające opinie.
Odkrycia opisane na łamach „npj Systems Biology and Applications” mogą być ważnym krokiem w kierunku ochrony zdrowia publicznego w czasie, gdy patogeny i pospolite infekcje stają się coraz bardziej oporne na antybiotyki.
- Istnieje tradycja używania tylko jednego antybiotyku, ewentualnie dwóch. Oferujemy alternatywę, która wygląda bardzo obiecująco. Nie powinniśmy ograniczać się do pojedynczych leków lub kombinacji dwóch leków w naszym zestawie narzędzi medycznych. Oczekujemy, że kilka z tych kombinacji, może nawet więcej niż kilka, będzie działać znacznie lepiej niż istniejące antybiotyki – powiedziała profesor Pamela Yeh z UCLA, główna autorka publikacji.
Pracując z ośmioma antybiotykami badacze analizowali, w jaki sposób każda możliwa kombinacja czterech i pięciu z nich, w tym kombinacje o różnych dawkach, działała przeciwko bakterii E. coli. W sumie badacze sprawdzili 18 278 kombinacji. Spodziewali się, że niektóre kombinacje będą bardzo skuteczne w zabijaniu bakterii, ale zaskoczyło ich, jak wiele potężnych kombinacji odkryli.
Wśród kombinacji czterech leków badacze znaleźli 1676 połączeń, które wypadły lepiej, niż się spodziewano. Wśród kombinacji pięciu leków odkryli aż 6443 kombinacje, które były bardziej skuteczne, niż oczekiwano.
- Byłem zszokowany ilością skutecznych kombinacji, które odkryliśmy. Znacząco zwiększyliśmy liczbę skutecznych leków – zaznaczył Van Savage z UCLA, współautor publikacji.
Jednak z drugiej strony, 2331 kombinacji czterech leków i 5199 kombinacji pięciu leków było mniej skutecznych, niż oczekiwali naukowcy. Niektóre kombinacje czterech i pięciu leków były skuteczne przynajmniej częściowo, ponieważ poszczególne leki mają różne mechanizmy celowania w bakterie E. coli. Ale badane antybiotyki działają na różne sposoby.
- Niektóre antybiotyki celują w ściany komórkowe, inne w DNA. To jak atakowanie zamku lub fortecy. Łączenie różnych metod ataku może być skuteczniejsze niż pojedyncze podejście – wyjaśnił Savge.
Yeh przyznała jednak, że chociaż wyniki są bardzo obiecujące, to kombinacje leków zostały przetestowane jedynie w warunkach laboratoryjnych i mogą minąć lata od oceny możliwych terapii dla ludzi.
Autorzy publikacji tworzą obecnie oprogramowanie o otwartym dostępie w oparciu o swoją pracę, które zamierzają udostępnić innym naukowcom w przyszłym roku. Oprogramowanie umożliwi innym naukowcom przeanalizowanie różnych kombinacji antybiotyków badanych przez biologów UCLA oraz wprowadzenie danych z ich własnych testów kombinacji leków.
Wcześniejsze badania nad tym problemem wykazały, że stosowanie wielu antybiotyków jednocześnie może spowodować, że bakterie staną się jeszcze bardziej agresywne i bardziej odporne. Autorzy badań podkreślają, że nowe kombinacje należałoby stosować niezwykle ostrożnie.
- Wraz z upiorem bakterii odpornych na antybiotyki, które mogą cofnąć opiekę zdrowotną do ery przedantybiotykowej, mile widziana jest umiejętność rozsądniejszego stosowania kombinacji istniejących antybiotyków, które pojedynczo tracą moc. Prace te przyśpieszą testy na ludziach obiecujących kombinacji antybiotyków w przypadku infekcji bakteryjnych, których nie jesteśmy w stanie dzisiaj pokonać – powiedział niezaangażowany w badania Michael Kurilla z National Institutes of Health.
Organizacje zdrowotne na całym świecie nadal wydają ostrzeżenia o zagrożeniu opornością na antybiotyki. Jasne jest, że potrzebujemy wszelakiej pomocy, jaką możemy uzyskać. Jeśli nie uda nam się rozwiązać problemu lekoopornych bakterii, może dojść do sytuacji, w której rutynowo leczone obecnie schorzenia będę zbierać śmiertelne żniwo.
Źródło: UCLA, fot. rawpixel/Unsplash
