Kalorie spalamy także w czasie spoczynku, a jak poinformowali naukowcy, pora dnia odgrywa tutaj znaczną rolę. Okazuje się, że ludzki organizm spala około 10 proc. kalorii więcej późnym popołudniem i wczesnym wieczorem niż we wczesnych godzinach rannych.
Ilość spalanych przez ludzki organizm kalorii w czasie spoczynku zmienia się wraz z porą dnia – ustalili naukowcy z Brigham and Women's Hospital. W badaniach uczeni chcieli określić zmiany w metabolizmie niezależnie od poziomu aktywności ludzi, ich cyklów snu i czuwania czy nawyków żywieniowych.
Wyniki zaprezentowane w piśmie „Current Biology” potwierdzają ważną rolę zegara dobowego w regulacji metabolizmu. Pomagają również wyjaśnić, dlaczego nieprawidłowości w planowaniu jedzenia i snu spowodowane pracą zmianową lub innymi czynnikami, mogą zwiększać prawdopodobieństwo przybrania na wadze.
W badaniach wzięło udział siedmiu ochotników w wieku od 38 do 69 lat. Wolontariusze zostali umieszczeni w laboratorium, gdzie pozbawiono ich telefonów, komputerów, Internetu i zegarków. Przebywali w pomieszczeniach bez okien i nie wiedzieli, która w danym momencie może być godzina czy nawet pora dnia. W takich warunkach spędzili 37 dni.
Uczestnicy badania mieli przypisany własny harmonogram – kiedy chodzą spać i kiedy wstają. Przestrzegali także specjalnej diety i pory spożywania posiłków. Każdej doby badacze przesuwali ten harmonogram o cztery godziny do przodu. Coś jak podróżowanie na zachód przez cztery strefy czasowe każdego dnia przez trzy tygodnie.
- W ten sposób uczestnicy badania co tydzień robili ekwiwalent okrążenia globu. Ich wewnętrzny zegar nie był w stanie nadążyć, więc oscylował we własnym tempie. To pozwoliło nam zmierzyć tempo przemiany materii w różnych biologicznych porach dnia - powiedziała Jeanne Duffy, współautorka publikacji. Wspomniane biologiczne pory dnia odnoszą się do czasu według wewnętrznego zegara osoby, niezależnie od rzeczywistej pory dnia lub od tego, czy dana osoba śpi, czy nie.
Badanie wykazało, że spoczynkowy wydatek energetyczny uczestników badania był najniższy w fazie okołodobowej, którą naukowcy określili jako „0”. To odpowiada późnej nocy biologicznej, kiedy ludzie doświadczają obniżenia temperatury ciała. Z kolei najwyższy spoczynkowy wydatek energetyczny nastąpił około 12 godzin później, co odpowiada biologicznemu popołudniu lub wczesnym wieczorze. Uczestnicy spalili około 130 kalorii w stanie spoczynku więcej biologicznym późnym popołudniem i wczesnym wieczorem niż wczesnym biologicznym rankiem.
Naukowcy odkryli również, że współczynnik oddechowy uczestników, który odzwierciedla, jakie substancje są źródłem energii dla organizmu, zmienia się również w zależności od fazy okołodobowej.
- Tu nie chodzi tylko o to, co jemy, ale kiedy spożywamy posiłki czy kiedy odpoczywamy. To wpływa na to ile energii spalamy, a ile gromadzimy w postaci tłuszczu. Regularność nawyków, takich jak jedzenie i spanie, jest bardzo ważna dla ogólnego stanu zdrowia – wyjaśniła Duffy.
Teraz badacze będą chcieli sprawdzić, jak te okresowe zmiany w przemianie materii wpływają na przyrost masy ciała u osób, które nie przestrzegają regularnych godzin spożywania posiłków czy snu. Naukowcy planują również przyjrzeć się, jak apetyt i reakcja ludzi na jedzenie zmienia się w zależności od pory dnia oraz jak czas snu wpływa na te reakcje.
Źródło: Live Science, EurekAlert!, fot.
