Zespół naukowców znalazł nowe zastosowanie dla jadu węża. Na bazie toksycznej wydzieliny żararaki lancetowatej powstał „superklej” na rany, który może zatrzymać zagrażające życiu krwawienie w kilkadziesiąt sekund.
Żararaka lancetowata (Bothrops atrox), zwana niekiedy kajsaką, jest jadowitym wężem występującym głównie w Ameryce Środkowej i Północnej. Jej jad nie jest może najsilniejszym w świecie węży, ale i tak może stanowić dla człowieka duże niebezpieczeństwo. Żararaka lancetowata poluje na małe ssaki, ptaki czy gady, które zabija niszczącym ich układy naczyniowe jadem. Wydzielina ta zawiera enzymy, którymi zainteresowali się naukowcy. Chodzi o batroskobine, która wpływa na krzepnięcie krwi.
Wyniki badań ukazały się na łamach pisma „Science Advances” (DOI: 10.1126/sciadv.abf9635).
Kibret Mequanint, bioinżynier z Western University w Ontario, opracował kilka technologii terapeutycznych opartych na biomateriałach. Niektóre z nich już weszły na rynek, inne znajdują się na zaawansowanym etapie badań przedklinicznych. Jego ostatnie osiągnięcie to klej do tkanek ciała, który może bardzo szybko zatamować krwawienie.
Mequanint wraz z kolegami z innych uczelni wykorzystał koagulacyjne właściwości batroksobiny w swoim kleju. Cechy tego enzymu są znane już od dawna. Batroskobina wykorzystywana jest w badaniach diagnostycznych do oceny czasu krzepnięcia krwi.
Uczeni wprowadzili enzym do zmodyfikowanej żelatyny, aby przekształcić ją w szybko działający klej do ran. Taka forma ułatwia też przechowywanie i aplikację środka. Ale klej nie zadziała, jeśli nie będzie miał dostępu do światła.
- Podczas urazów, kontuzji i nagłego krwawienia ten „superklej” można nałożyć na ranę i oświetlać ją przez kilka sekund światłem widzialnym. Nawet latarka w smartfonie załatwi sprawę – powiedział Mequanint.
W porównaniu ze stosowanym obecnie przez chirurgów klejem fibrynowym, nowy środek na bazie jadu żararaki ma 10-krotnie większą siłę klejenia i jest odporny na oderwanie lub wypłukanie przy dużym krwawieniu. Czas krzepnięcia krwi jest również znacznie krótszy. W przypadku kleju fibrynowego jest to 90 sekund. Nowy środek skraca ten czas o połowę do 45 sekund.
Naukowcy przetestowali klej na głęboki ranach skóry czy pęknięciach aorty u gryzoni. Klej nie wymagał żadnych dodatkowych szwów. - Wyobrażamy sobie, że nasz klej do tkanek będzie używany do ratowania życia na polu bitwy lub w przypadkowych urazach, takich jak wypadki samochodowe. Aplikator z łatwością mieści się w apteczce pierwszej pomocy – powiedział Mequanint.
Jednak zanim nowy klej zostanie wprowadzony do powszechnego stosowania będzie musiał przejść jeszcze badania kliniczne na ludziach i uzyskać pozwolenia organów regulacyjnych.
Źródło: Western University, fot. Danleo/CC BY-SA 3.0/ Wikimedia Commons
