Dodano: 11 maja 2022r.

Grypa sezonowa pochodzi od szczepów wirusa, które wywołały pandemię w 1918 roku?

Próbki płuc przechowywane w muzeach w Berlinie i Wiedniu, które pochodzą od osób zmarłych na infekcje płuc w latach 1901-1931, pozwoliły rzucić więcej światła na to, jak grypa może zmieniać się w czasie. Naukowcy analizując zebrane próbki doszli do wniosku, że niektóre z wirusów grypy sezonowej, które można złapać każdej zimy, mogą być bezpośrednimi potomkami szczepu odpowiedzialnego za katastrofalną pandemię grypy z 1918 roku, zwanej hiszpanką, która zabiła około 50 mln ludzi.

Grypa sezonowa pochodzi od szczepów wirusa, które wywołały pandemię w 1918 roku?

 

Nowe badania sugerują, że pandemia grypy z 1918 roku może być źródłem współczesnego, łagodniejszego wirusa grypy, którym można zarazić się każdej zimy. Pandemia ta była najbardziej śmiercionośną epidemią choroby w ostatnim stuleciu, infekując jedną trzecią światowej populacji i powodując śmierć około 50 milionów ludzi, choć według niektórych szacunków nawet i 100 milionów.

Wyniki analiz ukazały się na łamach pisma „Nature Communications” (DOI: 10.1038/s41467-022-29614-9).

Analizy stuletniego wirusa

Thorsten Wolff z Instytutu Roberta Kocha w Berlinie i jego współpracownicy przeanalizowali niedawno 13 próbek płuc przechowywanych w muzeach w Berlinie i Wiedniu. Próbki te pochodziły od osób, które zmarły na infekcje płuc w latach 1901-1931. Trzy z nich pochodziły od osób, które zmarły w 1918 roku, a dwie zostały zebrane jeszcze przed szczytem pandemii grypy hiszpanki w ostatnich miesiącach 1918 roku.

Materiał genetyczny pozwolił dokładnie przeanalizować stuletniego wirusa i uzyskać wgląd w to, jak spowodował spustoszenie na całym świecie. Dzięki tym badaniom naukowcom udało się zdobyć dwa częściowe i jeden kompletny genom wirusa grypy A H1N1, wszystkie z 1918 roku. - Pandemia z 1918 r. dotknęła dużą część ludzkości i zabiła od 50 do 100 milionów ludzi, ale kiedy zaczynaliśmy tę pracę, były tylko dwa kompletne genomy pochodzące z USA - przyznał Sébastien Calvignac-Spencer z Instytutu Roberta Kocha.

Nowe genomy z Niemiec z 1918 r. pochodzą z wcześniejszych faz pandemii w porównaniu z innymi okazami, co pokazuje, że pandemia grypy z 1918 r. przeszła wiele fal, podobnie jak pandemia COVID-19. Jednak w przeciwieństwie do wywołującego COVID-19 wirusa SARS-CoV-2, uczeni nie znaleźli żadnych dowodów na to, że inne warianty wirusa grypy z 1918 r. rosły, dominowały i zastępowały się nawzajem wraz z nastaniem kolejne fali epidemii. Wydaje się jednak, że wirus grypy z 1918 roku ewoluował z czasem, aby lepiej przystosować się do zarażania ludzi.

Grypa sezonowa potomkiem hiszpanki?

Porównując wirusy z próbek z 1918 roku ze współczesnymi wirusami grypy sezonowej i wykorzystując metody modelowania, które pozwalają oszacować kolejność i czas oddzielania się różnych linii ewolucyjnych na podstawie liczby nagromadzonych u współczesnych form mutacji, badacze odkryli, że współczesne wirusy grypy sezonowej mogą pochodzić od szczepu, który wywołał pandemię w 1918 roku.

Naukowcy porównali również dwie próbki wirusa pobrane w ciągu pierwszych kilku miesięcy pandemii z 1918 r. z dwoma wcześniej zsekwencjonowanymi wirusami, które infekowały ludzi w późniejszym etapie pandemii w 1918 r., gdy ta osiągnęła szczyt. Odkryli, że nastąpiły zmiany w genie kodującym nukleoproteinę, białko otaczające materiał genetyczny wirusa. Wcześniejsze prace nad komórkami sugerują, że te mutacje mogą pomóc wirusowi uniknąć mechanizmów obronnych ludzkiego układu odpornościowego.

Nie ma sekwencji genetycznych, które mogłyby pokazać, co stało się z wirusem w latach dwudziestych ubiegłego wieku, ale na początku lat trzydziestych, wirus grypy A H1N1 stał się mniej zjadliwy, skutecznie przechodząc od wirusa wywołującego pandemię do wirusa sezonowego. - Przez mniej więcej dekadę po pandemii z 1918 r. liczba zgonów z powodu grypy znacznie się zmniejszyła, co mogło być spowodowane większą odpornością populacji lub mniejszą zjadliwością wirusa - mówi Wolff.

Naukowcy uważają, że SARS-CoV-2 również stanie się sezonowym wirusem, być może nie cięższym niż zwykłe przeziębienie. Jednak podkreślają, że wszelkie porównania między pandemią COVID-19 a pandemią grypy z 1918 r. powinny być dokonywane z ostrożnością, bo są to bardzo różne wirusy i mają różne warunki rozprzestrzeniania się.

 

Źródło: New Scientist, fot. Domena Publiczna. Na zdjęciu szpital w Camp Funston w Kansas podczas epidemii grypy w 1918 roku