Dodano: 03 lipca 2019r.

Choroba Parkinsona zaczyna się w jelitach? Kolejne przesłanki

Coraz więcej badań sugeruje, że choroba Parkinsona zaczyna się w jelitach. Nowe analizy wskazały, że białka odgrywające kluczową rolę w chorobie, mogą trafiać do mózgu z przewodu pokarmowego.

Choroba Alzheimera

 

Ludzkie ciało naturalnie tworzy białko zwane alfa-synukleiną, które obficie występuje w neuronach w mózgu. Białko to jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania neuronów, jednak jego niepoprawne formy, które zbijają się skupiska, są powiązane z uszkodzeniem komórek nerwowych, pogorszeniem układu dopaminowego i rozwojem problemów z ruchem i mową - cechami charakterystycznymi choroby Parkinsona.

Najnowsze odkrycia, oparte na badaniach na myszach, potwierdzają wcześniejsze koncepcje, że nieprawidłowo pofałdowana alfa-synukleina może powstawać w jelitach, a następnie rozprzestrzenić się do mózgu przez nerw błędny.

 

Naukowcy z Johns Hopkins University School of Medicine przeprowadzając eksperymenty na gryzoniach, opracowali nowy, dokładniejszy model do testowania leków, które mogłyby zapobiec lub zatrzymać postęp choroby Parkinsona. Wyniki ich badań zostały opublikowane na łamach pisma „Neuron”.

- Nasze odkrycia dostarczają dalszych dowodów na dużą rolę jelita w chorobie Parkinsona i dają nowy model do badania progresji choroby od samego początku – powiedział Ted Dawson z Johns Hopkins University School of Medicine.

Choroba Parkinsona to powoli postępująca choroba ośrodkowego układu nerwowego. Drżączka poraźna, bo tak też jest nazywana, wywołana jest niedoborem neuroprzekaźnika – dopaminy. Jest to spowodowane obumieraniem neuronów produkujących neuroprzekaźnik. Dopamina pomaga w kontrolowaniu i koordynowaniu ruchów, dlatego chorzy na Parkinsona mają tak charakterystyczne objawy jak drżenie, sztywność czy zaburzenia równowagi.

Schorzenie to jest drugim najczęstszym nieuleczalnym zaburzeniem neurodegeneracyjnym po chorobie Alzheimera. Cierpi na nie około 10 milionów ludzi na całym świecie. Szacuje się, że chorych na Parkinsona w Polsce jest ponad 100 tys. osób.

Choroba Parkinsona charakteryzuje się nagromadzeniem nieprawidłowo sfałdowanego białka, zwanego alfa-synukleiną, w komórkach mózgu. Wraz z rozwojem choroby coraz więcej tych białek zaczyna gromadzić się, powodując obumieranie tkanek nerwowych i pozostawiając duże połacie martwej materii mózgowej zwanej ciałami Lewy'ego. W miarę umierania komórek mózgowych upośledzają one zdolność poruszania się, myślenia lub kontrolowania emocji.

Nowe badania opierają się na obserwacjach poczynionych w 2003 roku przez niemieckiego naukowca Heiko Braaka, który wykazał, że osoby z chorobą Parkinsona miały również nagromadzenie nieprawidłowo sfałdowanego białka alfa-synukleiny w częściach centralnego układu nerwowego, które kontrolują jelito. Pojawienie się tych białek uszkadzających neurony jest zgodne z niektórymi wczesnymi objawami choroby Parkinsona.

Coraz więcej dowodów wskazuje na związek między jelitem a mózgiem w inicjowaniu choroby Parkinsona. Naukowcy byli najbardziej ciekawi, czy źle sfałdowane białko alfa-synukleiny może przemieszczać się wzdłuż wiązki nerwów znanej jako nerw błędny, który biegnie jak kabel elektryczny z żołądka i jelita cienkiego do podstawy mózgu.

Aby to przetestować, naukowcy wstrzyknęli 25 mikrogramów syntetycznie źle sfałdowanej alfa-synukleiny wytworzonej w laboratorium do jelit dziesiątek zdrowych myszy. Naukowcy pobrali i przeanalizowali mysią tkankę mózgową po jednym, trzech, siedmiu i 10 miesiącach od wstrzyknięcia. W trakcie eksperymentu naukowcy dostrzegli, że białko rozprzestrzeniało się przez nerw błędny do mózgu.

Po miesiącu źle sfałdowane białko było obecne w kilku strukturach pnia mózgu, po trzech miesiącach znaleziono je również w innych obszarach mózgu, w tym w ciele migdałowatym i części śródmózgowia bogatej w neurony dopaminowe. Po siedmiu miesiącach było obecne w jeszcze większej liczbie obszarów mózgu. Zespół twierdzi, że wzór ten pasuje do sposobu, w jaki markery choroby Parkinsona są rozmieszczone w ludzkim mózgu na różnych etapach choroby.

Dalsze obserwacje gryzoni wykazały spadek poziomów dopaminy w mózgu, a następnie postępującą utratę neuronów dopaminowych. U myszy pojawiły się także problemy motoryczne, problemy z pamięcią i dziwne zachowania.

Następnie naukowcy przeprowadzili podobny eksperyment, ale tym razem chirurgicznie przecięli nerw błędny u jednej z grup myszy i wstrzyknęli do jelit błędnie sfałdowaną alfa-synukleiną. Po siedmiu miesiącach odkryli, że myszy z odciętymi nerwami błędnymi nie wykazywały żadnych objawów śmierci komórek stwierdzonych u myszy z nienaruszonymi nerwami błędnymi. Oderwany nerw zdawał się powstrzymywać rozprzestrzenianie się źle sfałdowanego białka.

- Badanie to stanowi wsparcie dla rosnącej bazy dowodów sugerujących, że zmiany w jelitach odgrywają kluczową rolę w inicjacji choroby Parkinsona, chociaż prawdopodobnie nie jest to jedyne miejsce, w którym choroba może się rozpocząć – powiedziała Beckie Port z organizacji charytatywnej Parkinson's UK, która nie była zaangażowana w badania. - Identyfikując i powstrzymując te zmiany, zanim dotrą do mózgu, możemy być w stanie zapobiec pojawianiu się większości objawów choroby Parkinsona i poprawić życie milionów ludzi – dodała.

 

Źródło: Johns Hopkins University School of Medicine