Politechnika Wrocławska może pochwalić się pierwszym w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej komputerem kwantowym. Maszyna, której nadano nazwę „Odra 5”, wykorzystuje technologię kubitów nadprzewodzących w niskiej temperaturze.
Uruchomiony we Wrocławskim Centrum Sieciowo-Superkomputerowym pięciokubitowy komputer kwantowy waży półtorej tony i ma trzy metry wysokości. Maszynę uruchomioną na Politechnice Wrocławskiej opracowała i dostarczyła firma IQM Quantum Computers, światowy lider w dziedzinie nadprzewodzących komputerów kwantowych.
Odra 5
Komputer kwantowy Odra 5 bazuje na technologii niskotemperaturowych nadprzewodzących kubitów i pracuje w temperaturze 10 mK (milikelwinów), czyli minus 273,14 stopni Celsjusza. Maszyna ma całkiem spore gabaryty, a jej charakterystyczny kriostat jest otoczony metalowym walcem zwisającym z sufitu
– To dla mnie szczególny moment, bo jestem fizykiem kwantowym i zajmowałem się bardzo teoretycznie obliczeniami kwantowymi. Idea, żeby w ten sposób prowadzić obliczenia, nie jest taka stara, bo to lata 80. XX w., a teraz minęło kilka dekad i na Politechnice Wrocławskiej mamy pierwszy komputer kwantowy nie tylko w Polsce, ale też w tej części Europy. Oby się po latach okazało, że to start nowej ery obliczeń kwantowych – powiedział prof. Arkadiusz Wójs, rektor Politechniki Wrocławskiej.
Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej dr inż. Jacek Oko, prof. uczelni dodał, że warto też zwrócić uwagę na koncepcję internetu kwantowego, czyli bezpiecznego i wydajnego rozwiązania, które w przyszłości może zrewolucjonizować wiele dziedzin. – Ostatnie eksperymenty na świecie pokazują, że być może uda się zbudować go w postaci sieci hybrydowych, czyli poprzez istniejące infrastruktury światłowodowe, co mam nadzieje, będzie również naszym udziałem – zaznaczył Oko.
Nowe możliwości badawcze
Komputer jest dostosowany do potrzeb uniwersytetów i laboratoriów badawczych i zostanie udostępniony naukowcom, doktorantom i studentom.
– Z punktu widzenia naszego wydziału to wspaniała rzecz, ponieważ otwiera nowe możliwości badawcze, a w przyszłości rozważamy również uruchomienie specjalnego kierunku poświęconego informatyce kwantowej. Powstało już nowe koło naukowe związane z kwestią obliczeń kwantowych, a jego utworzenie spotkało się z ogromnym zainteresowaniem ze strony studentów. Mamy niepowtarzalną okazję znalezienia się w awangardzie jeśli chodzi o badania i naukę w tym zakresie i mam nadzieję, że to wykorzystamy – podkreślił prof. Andrzej Kucharski, dziekan Wydziału Informatyki i Telekomunikacji Politechniki Wrocławskiej.
Odra 5 jest przygotowana do pracy z czołowymi środowiskami obliczeń kwantowych. Będzie stanowić bazę do nauki obsługi tych technologii w większej skali. Wraz z zakupem i uruchomieniem maszyny pięciokubitowej Politechnika Wrocławska otrzymuje także dostęp do większych maszyn, 20 i ponad-50-kubitowych zainstalowanych w centrum firmy IQM w Alto w Finlandii.
– Wierzymy, że nasz system odegra kluczową rolę w umożliwieniu naukowcom i inżynierom wykorzystania potencjału technologii kwantowej i zbudowania prężnej społeczności ekspertów kwantowych na przyszłość – dodaje Sylwia Barthel de Weydenthal, dyrektor krajowy na rynek Europy Środkowo-Wschodniej w IQM Quantum Computers .
Źródło i fot.: Politechnika Wrocławska
