Naukowcy z wrocławskiego instytutu badawczego Łukasiewicz – PORT odkryli biologiczne powiązania między negatywnymi doświadczeniami z dzieciństwa kobiet a molekularnym składem ich mleka po porodzie.
Wyniki badań, właśnie opublikowane w jednym z najbardziej prestiżowych czasopism neurobiologicznych – Translational Psychiatry – mogą zrewolucjonizować sposób, w jaki postrzegamy wpływ wczesnych doświadczeń życiowych kobiet na rozwój behawioralny niemowląt. Podkreślają także rolę laktacji jako mechanizmu przekazywania skutków traum matek ich potomstwu.
Badaniami kierował dr Ali Jawaid – lekarz i naukowiec specjalizujący się w badaniach nad traumą transgeneracyjną, który od 2024 roku stoi na czele Grupy Badawczej Neuropsychiatrii Translacyjnej w Łukasiewicz – PORT. Współopiekunem projektu była prof. Anna Ziomkiewicz-Wichary z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Zmiany w mleku matki
W badaniu wzięły udział 103 matki oraz ich dzieci. Analizowano skład mleka (regulatory epigenetyczne i kwasy tłuszczowe), porównując kobiety z różnym poziomem negatywnych doświadczeń z dzieciństwa (ACE – Adverse Childhood Experiences).
Wyniki jasno pokazały, że mleko kobiet, które doświadczyły większej liczby traumatycznych wydarzeń w dzieciństwie, zawierało wyższe stężenia określonych regulatorów epigenetycznych – mikroRNA – mogących wpływać na rozwój układu odpornościowego, nerwowego i metabolicznego dziecka. Jednocześnie stwierdzono w nim niższe poziomy średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych, co zmniejsza wartość odżywczą mleka.
Co istotne, zmiany te korelowały z cechami temperamentu niemowląt już w wieku 5 i 12 miesięcy i pozostawały znaczące nawet po uwzględnieniu objawów depresji poporodowej u matek.
Biomarkery przeżytych doświadczeń
– Nasze wyniki pokazują, że mleko kobiece to nie tylko źródło składników odżywczych, lecz także złożony nośnik sygnałów epigenetycznych, które kształtowane są przez doświadczenia życiowe matek – sięgające nawet okresu dzieciństwa – mówi Weronika Tomaszewska z Łukasiewicz – PORT, pierwsza autorka publikacji, która pracowała nad badaniami przez ostatnie lata.
Jej opiekun naukowy, dr Ali Jawaid, dodaje: – MikroRNA w mleku mogą stanowić biomarkery przeżytych doświadczeń u ludzi i posiadają zdolność przewidywania transmisji zachowań między pokoleniami. To niezwykle fascynujące odkrycie pokazuje, że sposób, w jaki żyjemy, może nie tylko wpływać na nas i nasze otoczenie, lecz także zmieniać biologię przyszłych pokoleń.
Źródło i fot.: Łukasiewicz – PORT. Na zdjęciu Weronika Tomaszewska i Ali Jawaid.
