Nowe badania międzynarodowego zespołu naukowców wykazały, że rdzenni mieszkańcy boliwijskiej Amazonii mają znacznie spowolnione procesy starzenia się w porównaniu z ich amerykańskimi i europejskimi rówieśnikami. U przedstawicieli plemienia Tsimane, bo o nich mowa, zmniejszenie objętości mózgu wraz z wiekiem jest o 70 proc. wolniejsze niż w zachodnich populacjach.
Lud Tsimane to w dużej mierze odizolowana populacja kontynuująca praktyki swoich przodków, ustanowione na długo przed uprzemysłowieniem i urbanizacją, które przekształciły większość świata. Społeczność ta licząca około 16 tys. osób żyje z uprawy roli tradycyjnymi sposobami, polowań, zbieractwa i rybołówstwa. Ich styl życia sprawia, że są niezwykle aktywni fizycznie, a ich dieta jest bogata w błonnik.
To zapewnia im znaczne korzyści zdrowotne. Badania z 2017 roku opublikowane w „The Lancet” wykazały, że ludność ta ma najzdrowsze serca na świecie, z najniższą częstotliwością występowania choroby wieńcowej ze wszystkich znanych nauce populacji. W nowych badaniach uczeni ustalili, że przedstawiciele plemienia Tsimane wykazują również znacznie mniejszą atrofię mózgu zachodzącą wraz z wiekiem, prawdopodobnie zmniejszając ryzyko upośledzenia funkcji poznawczych i demencji.
Opis badań ukazał się na łamach pisma „The Journal of Gerontology, Series A: Biological Sciences and Medical Sciences” (DOI: 10.1093/gerona/glab138).
Naturalny eksperyment
Chociaż ludzie w krajach uprzemysłowionych mają dostęp do nowoczesnej opieki medycznej, to prowadzą siedzący tryb życia i stosują dietę bogatą w tłuszcze nasycone. W przeciwieństwie do tego, ludność Tsimane nie ma dostępu do nowoczesnej opieki medycznej, ale ludzie ci są niezwykle aktywni fizycznie i spożywają dietę bogatą w błonnik, która obejmuje warzywa, ryby i chude mięso.
– Przykład Tsimane to coś na kształt naturalnego eksperymentu dotyczącego potencjalnie szkodliwego wpływu współczesnego stylu życia na nasze zdrowie – powiedział autor badania Andrei Irimia z University of Southern California. – Te odkrycia sugerują, że atrofia mózgu może zostać znacznie spowolniona przez te same czynniki związane ze stylem życia, które wiążą się z bardzo niskim ryzykiem chorób serca – dodał.
Wolniejsza redukcja objętości mózgu
Badania nie były łatwe. Uczeni poprosili 746 dorosłych przedstawicieli plemienia Tsimane w wieku od 40 do 94 lat, by poddali się obrazowaniu mózgu. W tym celu zapewnili ochotnikom transport z ich odległych wiosek do najbliższego miasta ze sprzętem do tomografii komputerowej. Podróż w niektórych przypadkach trwała dwa dni.
Gdy badacze uzyskali już skany, wykorzystali je do obliczenia objętości mózgów. Następnie porównali te wyniki z rezultatami podobnych badań w trzech uprzemysłowionych populacjach z USA i Europy – z Hamburga, St. Louis i Rotterdamu. Odkryli, że osoby z plemienia Tsimane doświadczają przeciętnie wolniejszej redukcji objętości mózgu zachodzącej wraz z wiekiem w porównaniu z analizowanymi kohortami z USA i Europy.
Uczmy się od Tsimane
Od dawna wiadomo, że otyłość, powszechna przypadłość w krajach zachodnich, wiąże się z redukcją objętości mózgu, ale inne czynniki mogą również przyczyniać się do atrofii tego narządu. Z drugiej strony, brak dostępu Tsimane do nowoczesnej opieki medycznej naraża ludność na większe obciążenie chorobami, co w rezultacie, jak zaznaczają badacze, powoduje wyższy poziom stanów zapalnych, co z kolei jest związane z atrofią mózgu mieszkańców rozwiniętych gospodarek świata. Wygląda na to, że stan zapalny nie ma wyraźnego wpływu na mózgi Tsimane.
Rezultaty badań sugerując, że sprawność sercowo-naczyniowa jest ostatecznie ważniejsza dla zdrowego starzenia się mózgu niż czynniki zapalne związane z chorobami zakaźnymi, układu oddechowego, żołądkowo-jelitowego i chorobami pasożytniczymi, które najczęściej dotykają członków plemienia Tsimane.
– Nasz siedzący tryb życia i dieta bogata w cukry i tłuszcze może przyspieszać utratę tkanki mózgowej wraz z wiekiem i czynić nas bardziej podatnymi na choroby, takie jak choroba Alzheimera – powiedział Hillard Kaplan z Chapman University, który bada ludność Tsimane od blisko dwóch dekad. – To badanie pokazuje, że ludność Tsimane wyróżnia się nie tylko pod względem zdrowia serca, ale także zdrowia mózgu. Odkrycia sugerują szerokie możliwości interwencji mających na celu poprawę zdrowia mózgu, nawet w populacjach o wysokim poziomie stanu zapalnego. Styl życia Tsimane może służyć jako podstawa zdrowego starzenia się mózgu -dodał.
Źródło: University of Southern California, fot. Tsimane Health and Life History Project Team
