Przejdź do treści

Sonda Europa Clipper wystartowała. Sprawdzi, czy na księżycu Jowisza są warunki do życia

Spis treści

Sonda Europa Clipper wyruszyła w długą podróż do jednego z księżyców Jowisza – Europy. Misja pozwoli dowiedzieć się więcej na temat tego świata, który według naukowców może zawierać ocean ukryty pod swoją lodową skorupą, który z kolei może mieć warunki do podtrzymania życia. Do celu sonda ma dotrzeć w kwietniu 2030 roku.

Realizowana przez NASA misja Europa Clipper ma na celu ustalenie, czy Europa – księżyc Jowisza – i jego ocean mają warunki niezbędne do podtrzymania życia. Sonda Europa Clipper jest największą, jaka NASA zbudowała na potrzeby misji planetarnej. Ma prawie pięć metrów wysokości i waży trzy i pół tony bez paliwa (z paliwem blisko sześć ton). Po rozłożeniu paneli słonecznych osiąga 30 metrów szerokości.

Sonda wystartowała wczoraj na pokładzie rakiety SpaceX Falcon Heavy z Centrum Kosmicznego im. Kennedy'ego na Florydzie. Pierwotnie start miał się odbyć 10 października, ale misja została opóźniona przez huragan Milton. Już po starcie NASA potwierdziła, że sonda wysłała sygnał do centrum dowodzenia misją i że jej ogromne panele słoneczne, zaprojektowane tak, aby przechwytywać słabe światło docierające do Jowisza, zostały rozwinięte.

Europa

Europa jest jednym z najbardziej obiecujących światów w Układzie Słonecznym do poszukiwania życia pozaziemskiego, ze względu na obecność ogromnego oceanu skrywającego się pod pokrywą lodową. Chociaż Europa jest znacznie mniejsza od Ziemi, jej ocean może zawierać dwa razy więcej wody niż wszystkie morza naszej planety razem wzięte. A tam, gdzie jest woda, jest szansa, że jest i życie. Jednak podpowierzchniowy ocean jest pokryty lodową skorupą grubą na kilka a nawet kilkadziesiąt kilometrów.

Europa jest czwartym co do wielkości księżycem Jowisza – jednym z jego 95 znanych naturalnych satelitów. Jest też szóstym co do wielkości księżycem w Układzie Słonecznym. To lodowa kula jest większa od planety karłowatej Pluton, ale nieco mniejsza od ziemskiego Księżyca. Na powierzchni Europy panują mroźne warunki ze średnią temperaturą rzędu minus 170 stopni Celsjusza.

Ale dzięki temperaturze pochodzącej z wnętrza księżyca, w oceanach mogą panować warunki sprzyjające zachodzeniu złożonych reakcji chemicznych. Analizy danych z sond Galileo oraz Cassini wykazały aktywność gejzerów na tym lodowym księżycu. Potwierdziły to także obserwacje z wykorzystaniem Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Badacze dostrzegli pojawiające się i znikające chmury, prawdopodobnie pary wodnej (więcej na ten temat w tekście: Odkryto parę wodną w rzadkiej atmosferze Europy). Gejzery są na tyle duże, że ich pióropusz może sięgać nawet 200 kilometrów.

Co więcej, w badaniach sprzed trzech lat ustalono, że na Europie może nadal tlić się aktywność wulkaniczna, a dno księżyca może być usiane wulkanami i kominami hydrotermalnymi. Na Ziemi skały wulkaniczne na dnie morskim mogą oddziaływać z wodą, tworząc reakcje chemiczne, które generują energię i umożliwiają rozwój mikroorganizmów. Dlatego odkrycie to podsyca spekulacje o możliwości istnienia mikrobiologicznego życia na Europie, bo wokół ziemskich kominów hydrotermalnych, mimo ekstremalnych warunków, występują przeróżne formy życia (więcej na ten temat w tekście: Ocean Europy może skrywać podwodne wulkany).

Europa Clipper

Podczas swojej podróży sonda pokona blisko trzy miliardy kilometrów. Wykorzysta przy tym grawitację Marsa, a potem Ziemi, w manewrze asysty grawitacyjnej, aby zwiększyć swoją prędkość. Do Europy ma dotrzeć w kwietniu 2030 roku, a cała misja ma potrwać cztery lata. W tym czasie sonda wykona 49 bliskich przelotów nad Europą, zbliżając się do księżyca na odległość zaledwie 25 kilometrów. Za każdym razem zbliży się do Europy nad nieco innym obszarem. Ostatecznie zostanie sporządzona mapa prawie całej powierzchni księżyca.

Europa Clipper ma na pokładzie dziewięć zaawansowanych instrumentów naukowych, w tym kamery o wysokiej rozdzielczości do mapowania powierzchni księżyca, spektrograf, radar do zaglądania pod pokrywę lodową i magnetometr do pomiaru pól magnetycznych. Posiada też instrument termiczny do poszukiwania obszarów cieplejszego lodu i wszelkich niedawnych erupcji wody.

Celem misji jest określenie struktury i składu powierzchni Europy oraz zbadanie podpowierzchniowego oceanu, jego głębokości, a nawet zasolenia, a także sposobu, w jaki te dwa elementy oddziałują na siebie. Badacze chcą ustalić, czy występują tam trzy składniki niezbędne do życia, czyli woda, energia i pewne określone związki chemiczne.

– Nie szukamy życia na Europie, ale próbujemy sprawdzić, czy ten oceaniczny świat nadaje się do zamieszkania, a to oznacza, że ​​szukamy wody — powiedziała przed startem przedstawicielka NASA Gina DiBraccio. – Szukamy źródeł energii i tak naprawdę szukamy tam chemii, abyśmy mogli zrozumieć, jakie środowiska nadające się do zamieszkania mogą być w całym naszym Wszechświecie — dodała.

Naukowcy mają nadzieję, że sondzie uda się przelecieć przez jeden z zaobserwowanych wcześniej pióropuszy materii wyrzucanej z gejzerów. Dało by to możliwość próbkowania oceanu znajdującego się pod lodem.

Podczas każdego przelotu sonda Europa Clipper będzie narażona na ogromne promieniowanie ze strony Jowisza. – Większość elektroniki znajduje się w solidnie ekranowanym schowku, chroniącym ją przed promieniowaniem – wyjaśniła Britney Schmidt z Cornell University. Wspomniany schowek jest wykonany z tytanu oraz aluminium.

Misja pochłonęła 5,2 miliarda dolarów i zaangażowanych w nią jest około 4 tys. osób.

Źródło: NASA, New Scientist, BBC, fot. NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Kevin M. Gill

Udostępnij:

lub:

Podobne artykuły

Miranda Uran

Miranda, jeden z księżyców Urana, może skrywać głęboki ocean pod lodową skorupą

Mars

Badania NASA sugerują, że na Marsie mogą istnieć warunki sprzyjające życiu

Słońce Maksimum aktywności słonecznej

NASA: aktywność Słońca osiągnęła maksimum

Wyróżnione artykuły

Popularne artykuły