W małej miejscowości w stanie Nowy Jork naukowcy odkryli ślady po prehistorycznym lesie. Skamieniała sieć korzeni ma około 386 milionów lat. To pozostałości po najwcześniejszych drzewach na naszej planecie – twierdzą badacze.
Ponad 10 lat temu naukowcy z Cardiff University w Wielkiej Brytanii, Binghamton University w USA i Muzeum Stanu Nowy Jork rozpoczęli badania w miejscowości Cairo. Na terenie nieczynnego już kamieniołomu odkryli pozostałości po lesie sprzed około 386 milionów lat. To sprawia, że ten skamieniały las jest o 2-3 miliony lat starszy od oddalonego o około 40 kilometrów prehistorycznego lasu Gilboa, który dotychczas uważany był za najstarszy.
Nowe odkrycia, które zostały opublikowane w czasopiśmie „Current Biology”, rzucają nowe światło na ewolucję drzew i transformacyjną rolę, jaką odegrały w kształtowaniu świata, w którym żyjemy dzisiaj.
Prastary las
W swoich badaniach uczeni zmapowali ponad 3000 metrów kwadratowych terenu w opuszczonym kamieniołomie u podnóża gór Catskill. Odkryli, że prastary las miał dwa dominujące gatunki drzew. To cladoxylopsids, prymitywne rośliny podobne do drzewiastych paproci, pozbawione płaskich zielonych liści i sięgające do trzech metrów wysokości. W dużej liczbie znalezione też w lesie Gilboa. Drugi gatunek to Archaeopteris, który przypomina współczesne drzewa iglaste, tylko że zwieńczone spłaszczonymi, zielonymi liśćmi, jak u palmy. Drzewa te dorastały do wysokości ponad 10 metrów. Uczeni znaleźli jeszcze trzeci gatunek drzewa, które do tej pory nie zostało niezidentyfikowane.
Wszystkie te drzewa rozmnażały się produkując zarodniki zamiast nasion. Były jednymi z pierwszych organizmów wychwytujących i magazynujących dwutlenek węgla. Ten rodzaj działalności radykalnie zmienił klimat naszej planety, dodając więcej tlenu do atmosfery i zapewniając siedliska prymitywnym owadom i stworzeniom przypominającym krocionogi.
Prastary las był dość rzadki – wynika z mapowania terenu. Ale miał rozległą sieć korzeni. To właśnie te korzenie z wieloma poziomami rozgałęzień zmieniły wzajemne oddziaływanie roślin i gleb, a dokładniej sposób, w jaki rośliny i gleby gromadzą wodę. Prymitywne drzewa miały korzenie słabo rozgałęzione, co utrudniało roślinie wzrost. Dopiero potem wykształciły się rozległe sieci korzeni.
Pierwsze drzewa zmieniły oblicze Ziemi
– W miarę jak proste rośliny ewoluowały w bardziej złożone układy, ich interakcje z glebą i atmosferą ostatecznie zmieniły otoczenie, tworząc świat, w którym żyjemy dzisiaj. Okres dewonu reprezentuje czas, w którym pojawił się pierwszy las na Ziemi – powiedział główny autor publikacji William Stein z Binghamton University. – Skutki tego były ogromne i dotyczyły zmian w ekosystemach, w tym, co dzieje się na powierzchni Ziemi i w oceanach, stężenia CO2 w atmosferze i globalnego klimatu. Tak wiele dramatycznych zmian nastąpiło w tym czasie w wyniku pojawienia się tych pierwotnych lasów, że w zasadzie świat nigdy już nie był taki sam – dodał.
– Aby naprawdę zrozumieć, w jaki sposób drzewa zaczęły pobierać dwutlenek węgla z atmosfery, musimy zrozumieć ekologię i siedliska najwcześniejszych lasów oraz ich systemy korzeniowe – powiedział współautor badań Chris Berry z Cardiff University. – Te niezwykłe odkrycia pozwoliły nam odejść od ogólnego znaczenia dużych roślin rosnących w lasach, do specyfiki roślin, ich siedlisk i typów ekologii, które napędzały procesy globalnych zmian. Mogliśmy kopać w glebie między skamieniałymi drzewami i jesteśmy w stanie zbadać zmiany geochemiczne w tej glebie – dodał.
Skamieliny ryb znajdywane w pobliżu prastarego lasu sugerują, że las ten został zniszczony przez powódź.
Źródło: Binghamton University, fot. Current Biology