Lepki i elastyczny język żaby od wieków interesował naukowców. Pierwsze badania nad tym organem zostały przeprowadzone jeszcze w XIX wieku. Późniejsze analizy porównywały go do taśmy klejącej, jednak nie był to pełny obraz tego fascynującego organu.
Więcej światła na język żaby rzuciły badania prowadzone pod kierunkiem Alexis Noel z Georgia Institute of Technology. Żaba swojego języka używa jak bicza, by chwytać nim ofiary. Uderza nim ofiarę z dużą prędkością – język jest wyrzucany w ciągu milisekund. Niektóre gatunki tych płazów są wstanie przyciągnąć językiem ciężar trzykrotnie większy od ich wagi.
Wyniki badań naukowców z amerykańskiej uczelni pokazują, że języki żab są wyjątkowo lepkie. Wynika to z unikalnych właściwości ich śliny. Podczas polowania ślina jest gęsta i lepka, co pozwala na zwiększenie skuteczności w zdobywaniu pożywienia. Ale ta sama ślina potrafi zmienić się w rzadką i wodnistą ciecz.
- Są właściwie trzy fazy. Kiedy język uderza owada, ślina jest podobna do wody i wypełnia wszystkie szczeliny między owadem a powierzchnią języka. Następnie, gdy język zaczyna się cofać, ślina zmienia się i staje się bardziej lepka, gęstsza od miodu. Co pozwala lepiej przetransportować zdobycz. W ostatniej fazie ślina znów staje się rzadka i wodnista, gdy owad znajduje się już w otworze gębowym – wyjaśniła Noel.
Język żaby jest też wyjątkowo miękki. Około dziesięć razy bardziej od ludzkiego języka. Naukowcy porównali go do tkanki mózgu. Ta kombinacja unikalnych właściwości śliny z niezwykłą budową języka jest bardzo skuteczna. Przyczepność żabiego organu łowczego jest około 50 razy większa niż najnowszych syntetycznych materiałach polimerowych.
Na potrzeby badań naukowcy nagrali żabę podczas polowania wysokiej klasy kamerą, żeby potem odtwarzać film w zwolnionym tempie. Wszystko po to, by lepiej zrozumieć działanie żabiego języka. – Język żaby działa podobnie jak lina bungee, gdy już złapie zdobycz. Dzięki niezwykłej elastyczności może zmienić kształt podczas kontaktu ze zdobyczą oraz podczas wciągania ofiary do otworu gębowego – powiedziała Noel.
Sukces żab polega na ich ślinie, która zmienia swoje właściwości w mgnieniu oka. Gdyby udało się opracować ciecz o podobnych cechach, mogłaby posłużyć do stworzenia nowych, odwracających swoje parametry klejów. Taki materiał znalazł by też swoje miejsce w przemyśle. Zastosowań jest wiele, choćby przy różnego rodzaju taśmach klejących czy podeszwach butów.
Wyniki badań zostały opublikowane w Journal of the Royal Society Interface.
Źródło: Journal of the Royal Society Interface
