Dodano: 12 grudnia 2017r.

Wrony wiedzą, jak wytwarzać dobre narzędzia

Szkoccy biolodzy zaobserwowali u wron brodatych ciekawą umiejętność. Ptaki te potrafią wykonywać i posługiwać się jednym z najważniejszych narzędzi opracowanych przez człowieka – haczykiem. Wrony posługują się nim, by zdobyć pożywienie.

Wrona brodata

Naukowcy z University of St. Andrews podglądali zachowania wrony brodatej – endemicznego gatunku dla Nowej Kaledonii i Wysp Lojalności. Zauważyli, jak ptaki te wykonują jeden z najbardziej wyrafinowanych projektów narzędzi - patyczki o zgrabnie ukształtowanej haczykowatej końcówce. Wrony brodate to jedyny poza ludźmi gatunek, który potrafi wykonać zakończone haczykiem narzędzia – piszą naukowcy w pracy, która ukazała się na łamach pisma „Current Biology”.

Wrony wytwarzają haczykowate narzędzia z bocznych gałązek niektórych roślin. Haczyk jest starannie przygotowywany, by za jego pomocą móc wyciągnąć smacznego owada z zakamarków i dziur w pniu drzewa.

Haczyk jest powszechnie uważany za jedną z najważniejszych innowacji ludzkości – twierdzą naukowcy na łamach „Current Biology”. Bezużyteczny kawałek surowca, dzięki odpowiedniej modyfikacji, przekształca się w potężne narzędzie. Podczas gdy nasi przodkowie zaczęli wytwarzać kamienne narzędzia ponad trzy miliony lat temu, haczyki są zaskakująco niedawnym osiągnięciem. Najstarsze znalezione haczyki mają około 23 tysięcy lat.

Zespół profesora Christian Rutza, który od ponad dekady zajmuje się badaniami nad wronami brodatymi zauważył, że narzędzia wyprodukowane przez wrony różnią się znacznie pod względem wielkości i kształtu. - Podejrzewaliśmy, że narzędzia z większymi i wyraźnymi haczykami są bardziej wydajne i bylismy w stanie to potwierdzić w kontrolowanych eksperymentach z dziko żyjącymi wronami. Im głębszy haczyk, tym szybciej ptak wyciągały owady z dziur w drewnianej kłodzie – potwierdził Rutz.

 

Fot. University of St Andrews

Ale co jest potrzebne, by wykonać dobry haczyk? To pytanie nurtowało badaczy. – Gdy rzemieślnik wytwarza narzędzie, to dwie rzeczy zapewniają, że produkt jest wysokiej jakości: dobre surowce oraz umiejętności rzemieślnika – podkreślił Rutz. Wydaje się, że to samo dzieje się w świece wron. Naukowcy odkryli, że na głębokość haka, a zatem na wytworzenie lepszego jakościowo narzędzia, miały wpływ zarówno właściwości materiału roślinnego, jak i wrony, które pozyskiwały ten materiał.

Kiedy ptaki dokonywały cięć kontrolowanymi uderzeniami dzioba, powstające haczyki były znacznie głębsze niż w przypadku, gdy stosowały metodę zwykłego wybrania patyczka spośród wielu innych. Co ciekawe, dorosłe wrony, które miały duże doświadczenie w produkcji narzędzi, nie wytwarzały najgłębszych haczyków i regularnie stosowały prostszą technikę. Być może chodzi tu o inną rzecz.

– Wytworzenie lepszego narzędzia wymaga więcej czasu i wysiłku i doświadczone ptaki mogą próbować uniknąć tych kosztów. Możliwe jest również, że głębokie haczyki łamią się łatwiej po włożeniu w wąskie otwory i szczeliny – wyjaśnił profesor Rutz.

 

Źródło: University of St. Andrews, Current Biology, fot. University of St Andrews