Dodano: 31 maja 2022r.

Woda odsłoniła ruiny miasta sprzed 3400 lat

Niski poziom wód w zbiorniku w Mosulu odsłonił ruiny liczącego 3400 lat miasta. Jak uważają naukowcy, rozległy kompleks z pałacem i kilkoma dużymi budynkami może być pozostałościami miasta Zakhiku, które było ważnym ośrodkiem Imperium Mitanni. Ruiny zostały zalane podczas budowy tamy w Mosulu w latach 80., zanim dokładnie je zbadano, dlatego ponowne pojawienie się pozostałości miasta dało archeologom rzadką okazję do przeprowadzenia wykopalisk.

Woda odsłoniła ruiny miasta sprzed 3400 lat

 

Irak jest jednym z krajów najbardziej dotkniętych zmianami klimatu. Szczególnie południe państwa od miesięcy cierpi z powodu ekstremalnej suszy. Aby zapobiec wysychaniu upraw, od grudnia pobierano duże ilości wody ze zbiornika w Mosulu - najważniejszego magazynu wody w Iraku. Doprowadziło to do ponownego odsłonięcia miasta z epoki brązu, które zostało zatopione kilkadziesiąt lat temu bez wcześniejszych badań archeologicznych. Znajduje się ono w Kemune w regionie Kurdystanu w Iraku.

Wyścig z czasem

To nieprzewidziane wydarzenie sprawiło, że archeolodzy znaleźli się pod nagłą presją, aby jak najszybciej przeprowadzić wykopaliska i udokumentować przynajmniej część tego dużego i ważnego miasta, zanim zostanie ono ponownie zatopione. Kurdyjski archeolog dr Hasan Ahmed Qasim, przewodniczący Kurdistan Archaeology Organization, oraz niemieccy archeolodzy prof. Ivana Puljiz (Uniwersytet we Freiburgu) i prof. Peter Pfälzner (Uniwersytet w Tybindze) spontanicznie zdecydowali się podjąć wspólne badania w Kemune. Odbyły się one w styczniu i lutym tego roku.

Zespół badawczy został skompletowany w ciągu kilku dni. W krótkim czasie uzyskano fundusze na prace od Fundacji Fritza Thyssena za pośrednictwem Uniwersytetu we Freiburgu. Niemiecko-kurdyjski zespół archeologów działał pod ogromną presją czasu, ponieważ nie było wiadomo, kiedy woda w zbiorniku ponownie się podniesie.

W krótkim czasie badaczom udało się w znacznym stopniu odwzorować miasto. Oprócz pałacu, który został już udokumentowany podczas krótkich badań w 2018 r., odkryto kilka innych dużych budynków - masywne fortyfikacje z murem i wieżami, monumentalny, wielopiętrowy budynek magazynowy oraz kompleks przemysłowy. Rozległy kompleks miejski datowany jest na czasy Imperium Mitanni (ok. 1550-1350 r. p.n.e.), które kontrolowało duże obszary północnej Mezopotamii i Syrii.

Ogromny magazyn i cudem zachowane listy

- Ogromny budynek magazynu ma szczególne znaczenie, ponieważ musiały być w nim przechowywane ogromne ilości towarów, prawdopodobnie przywiezionych z całego regionu - mówi Ivana Puljiz. Hasan Qasim podkreśla z kolei, że „miejsce to było ważnym ośrodkiem w imperium Mitanni”.

Zespół badawczy był zaskoczony dobrze zachowanym stanem murów, czasami do wysokości kilku metrów. Jest to o tyle niezwykłe, że mury zostały wykonane z wysuszonych na słońcu cegieł błotnych i znajdowały się pod wodą przez ponad 40 lat. Prawdopodobnie dobry stan zachowania miasta wynika z faktu, że zostało ono zniszczone w trzęsieniu ziemi około 1350 r. p.n.e. W jego trakcie zapadające się górne partie murów pogrzebały budynki, co pomogło w ich zachowaniu.

Szczególnie interesujące jest odkrycie pięciu naczyń ceramicznych, które zawierały archiwum ponad 100 tabliczek z pismem klinowym. Pochodzą one ze środkowego okresu asyryjskiego, wkrótce po trzęsieniu ziemi, które nawiedziło miasto. Niektóre gliniane tabliczki mogą być listami, są nawet nadal w swoich glinianych kopertach. Badacze mają nadzieję, że to odkrycie dostarczy ważnych informacji na temat końca miasta w okresie Mitanni i początku panowania asyryjskiego w tym regionie. - To niemal cud, że tabliczki z pismem klinowym wykonane z niewypalonej gliny przetrwały tyle dziesięcioleci pod wodą - mówi Peter Pfälzner.

ruiny miasta Zakhiku

Fot. Universities of Freiburg and Tübingen, KAO

Aby zapobiec dalszemu niszczeniu tego ważnego miejsca przez podnoszącą się wodę, wykopane budynki zostały całkowicie przykryte folią i zasypane żwirem w ramach szeroko zakrojonego projektu konserwatorskiego finansowanego przez Fundację Gerdy Henkel. Ma to na celu ochronę ścian z niewypalonej gliny oraz wszelkich innych artefaktów ukrytych wciąż w ruinach. Obecnie teren jest ponownie całkowicie zatopiony.

 

Źródło: University of Tübingen, fot. Universities of Freiburg and Tübingen, KAO