W Mjanmie znaleziono bursztyn z uwięzioną w nim prymitywną pszczołą. Owad został zatopiony w żywicy wraz z pyłkiem oraz pasożytami około 100 milionów lat temu, co czyni go najstarszym okazem pszczoły, jaki kiedykolwiek znaleziono. Pszczoła należy do nieznanej dotąd rodziny, rodzaju i gatunku.
Bursztyn z zatopioną pradawną pszczołą znaleziono w jednej z kopalń w Majnmie (dawniej Birma). Badacze ustalili, że okaz pochodzi z okresu środkowej kredy i ma 98,79 miliona lat. To pierwszy kopalny zapis pradawnego krewniaka współczesnych pszczół, który zachował się wraz z pyłkiem kwiatowym.
Samica prastarej pszczoły, która utknęła w żywicy, stając się cennym dla dzisiejszych naukowców okazem, została zidentyfikowana przez profesora George'a Poinara Jr. z Oregon State University. Badacz sklasyfikował owada jako przedstawiciela nieznanej do tej pory rodziny, rodzaju i gatunku i nadał mu nazwę Apicula Discoscapa z rodziny Discoscapidae. Opis badań dotyczący znaleziska ukazał się na łamach pisma „BioOne Complete”.
- Skamieliny pszczół są dość rozległe, ale większość z nich pochodzi z ostatnich 65 milionów lat i wygląda bardzo podobnie do współczesnych pszczół. Okazy podobne do omawianego w tych badaniach mogą nam wiele powiedzieć o zmianach, które przeszły te owady, gdy zaczęły się odżywiać pyłkiem kwiatowym – powiedział Poinar Jr.
Pszczoły miliony lat temu wyewoluowały od grzebaczy (Sphecoidea), ale niewiele wiadomo na temat tego, jak to się stało, że z drapieżnych owadów stały się organizmami odżywiającymi się pyłkiem kwiatowym. Nie wiadomo też, kiedy nastąpiła ta zmiana. Nowo odkryty okaz może rzucić nieco światła na to zagadnienie.
Pszczoły to zapylacze. Podróżują od kwiatu do kwiatu w poszukiwaniu pyłku i nektaru. Maleńkie żółte ziarna pyłku przyczepiają się do ich ciał i w ten sposób przedostają się na inne kwiaty zapylając je. Bez tych owadów rośliny miałyby problemy z rozmnażaniem się. Z kolei bez zawartego w kwiatach roślin pyłku i nektaru pszczoły przymierałyby głodem. Zapylacze i rośliny ewoluowały przez miliony lat, aby rozwinąć to idealne partnerstwo.
Okaz pradawnej pszczoły zatopiony w bursztynie ma na sobie ziarna pyłku, co oznacza, że zanim dokonał żywota w żywicy, odwiedził przynajmniej jeden kwiat. Poza pyłkiem Poinar Jr. zidentyfikował także w bursztynie otaczającym pszczołę ponad 20 larw pasożytów, w tym pięć bezpośrednio na pradawnej pszczole.
- Prastara pszczołę zaatakowało 21 larw pszczelich pasożytów, które znajdują się w tym samym kawałku bursztynu. Larwy te prawdopodobnie trafiłyby razem z pszczołą do gniazda, by żywić się jej zapasami i larwami pszczół. Możliwe, że duża liczba pasożytów obciążyła pszczołę i spowodowała, że ta wpadła w żywicę – wyjaśnił Poinar Jr.
Uczony ustalił też, że nowo odkryta pszczoła ma wiele cech wspólnych zarówno dla współczesnych pszczół, jak i grzebaczy, ale ma też unikalne przymioty. Okaz pozwoli naukowcom lepiej zrozumieć historię ewolucji tej grupy owadów. Badacze uważają, że pszczoły odżywiające się wyłącznie pyłkiem kwiatowym przez cały okres swojego życia pojawiły się około 130 milionów lat temu.
Źródło: Oregon State University, fot. George Poinar Jr., OSU College of Science
