Dodano: 18 stycznia 2019r.

Przypadkiem odnaleziono najstarszą zachowaną tablicę z układem okresowym

Naukowcy odnaleźli na Uniwersytecie St Andrews w Szkocji najstarszą zachowaną ścienną tablicę z układem okresowym pierwiastków. Odkrycia dokonano przypadkowo, podczas sprzątania magazynu.

Układ okresowy pierwiastków

 

Szkoccy naukowcy przyznają, że to niesamowite, jakie rzeczy można odkryć sprzątając magazyny. Są ciekawi, jakie jeszcze inne tajemnice kryją stare schowki. Tablicę odnalazł Alan Aitken z Uniwersytetu St Andrews. To on zajął się porządkowaniem magazynu znajdującego się pod salą do wykładów z chemii i tam natknął się na unikalny zabytek.

Pomiędzy standardowymi elementami wyposażenia laboratoriów chemicznych znajdowały się też liczne diagramy ścienne pomocne w prowadzeniu wykładów. Wśród nich Aitken odkrył najstarszą znaną kopię tablicy Mendelejewa.

 

Wyprodukowano ją w Niemczech. Naukowcy z Uniwersytetu w Kalifornii przeanalizowali znajdujące się na niej pierwiastki i doszli do wniosku, że musiała powstać między 1879 a 1886 rokiem. Na układzie nie ma pierwiastka o nazwie german, odkrytego w 1886 roku. Są za to gal i skand, które odkryto w 1875 i 1879 roku.

Jednocześnie przeprowadzono badania starych dokumentów uniwersyteckich. W księgach finansowych odkryto, że tablicę z układem okresowym zamówiono w 1885 roku u wydawcy mającego siedzibę w Wiedniu.

Układ okresowy pierwiastków został stworzony przez rosyjskiego chemika Dymitra Iwanowicza Mendelejewa w 1869 roku. W tym roku obchodzimy 150 lecie jego powstania. Z tej okazji rok 2019 został uznany przez ONZ za Rok Układu Okresowego Pierwiastków.

Ale mimo swojego wieku, układ wciąż się powiększa. W 2016 roku dodano do niego cztery nowe pierwiastki (więcej na ten temat w tekście: Cztery nowe pierwiastki otrzymały nazwy). Ostatnio dodane pierwiastki posiadające więcej niż 104 protony i są nazywane "superciężkimi". Wciąż stanowią one dla nauki sporą zagadkę, bo stworzone w laboratorium istnieją zaledwie przez ułamki sekund, po czym ulegają dezintegracji, innymi słowy są bardzo niestabilne.

Potwierdzono, że znalezisko jest obecnie najstarszą zachowaną kopią układu okresowego pierwiastków na świecie. Wyprodukowano ją niecałe 20 lat po ogłoszeniu odkrycia przez Mendelejewa. Tablicę poddano konserwacji i naprawie. Będzie teraz wystawiona na Uniwersytecie w St Andrews. Jej wierna kopia wróciła też na wydział chemii, gdzie dokonano odkrycia.

 

Źródło i fot.: University of St Andrews