W Mjanmie odnaleziono zatopionego w bursztynie niezwykłego kuzyna pająków. Stworzenie przypomina skrzyżowanie pająka i skorpiona i zamieszkiwało naszą planetę około 100 milionów lat temu.
Bursztyny wydobywane w Mjanmie (dawniej Birma) są skarbnicą wiedz na temat najróżniejszych stworzeń, które żyły na Ziemi miliony lat przed nami. W tym tygodniu na łamach pisma „Nature” ukazały się artykuły dwóch niezależnych zespołów naukowców, którzy opisują dziwne stworzenie, wyglądające jak pająk z ogonem lub skrzyżowanie pająka i skorpiona.
- Odkrycie to może pomóc w wyeliminowaniu poważnych luk w naszym rozumieniu ewolucji pająków - mówi Prashant Sharma, biolog z Uniwersytetu Wisconsin w Madison niezaangażowany w badania. Cztery okazy zatopionego w bursztynie dziwnego stworzenia trafiły kilka lat temu od handlarzy bursztynem do dwóch niezależnych zespołów naukowych. Badacze twierdzą, że nie wiedzieli o swoich badaniach, dopóki nie przesłali wyników prac do publikacji w „Nature”. Jednym z zespołów kierował Wang Bo (publikacja), a drugim Huang Diying (publikacja).
Pomimo pewnych różnic oba zespoły z Chińskiej Akademii Nauk wyciągnęły ten sam wniosek: zatopione w bursztynie okazy to najbliżsi wymarli krewniacy pająków. Stworzenia te zostały nazwane Chimerachne yingi.
Próbki jednego z zespołów dają bardzo wyraźny obraz wierzchu tego dziwnego stworzenia. Z kolei drugi zespół otrzymał okazy, gdzie doskonale jest widoczny jego spód. - Stopień zachowania jest znakomity, a anatomia skamielin jest łatwa do zinterpretowania - wyjaśnia Sharma. - Obecność gruczołów przędnych oznacza, że musiały one powstać bardzo wcześnie w ewolucji pajęczaków. Męskie osobniki mają również specjalne wypustki do wprowadzania nasienia do samicy - dodaje.
Fot. University of Kansas
Fot. Bo Wang/Chinese Academy of Sciences
Fot. Diying Huang
To, co wyróżnia te stworzenia, to ogon podobny do tego, w który wyposażone są skorpiony. - Te stworzenia wydają się zasadniczo pająkami z ogonami! - mówi Jason Bond, biolog ewolucyjny z Auburn University w Alabamie, który nie był zaangażowany w badania. Oznacza to, że wczesne pajęczaki posiadały mieszankę różnorakich cech, które zostały potem selektywnie utracone u potomstwa. Stąd nazwa Chimerachne yingi – Chimera to mityczny, hybrydowy stwór, który miał głowę lwa, ciało kozy i ogon węża.
Ten niezwykły gatunek mógł żyć na Ziemi przez 280 milionów lat. Naukowcy nie są pewni, do czego przedstawiciele Chimerachne yingi używali ogona. Być może, tak jak u skorpionów, służył do obrony przed drapieżnikami lub do zdobywania pożywienia. Może służył do badania przestrzeni wokół, wyczuwania środowiska.
To, że kilka osobników zostało znalezionych zatopionych w bursztynie wskazuje, że stworzenia te żyły na drzewach lub w ich pobliżu. Jednak inne szczegóły dotyczące ich stylu życia są niemożliwe do ustalenia. Nawet nie wiadomo czy tkał sieci. Obecność na ciałach gruczołów przędnych wcale na to nie wskazuje. Mogły one owijać nićmi jaja, tkać schronienia na czas odpoczynku lub zwyczajnie zostawiać ślad, by odnaleźć drogę powrotną.
Chimerachne yingi to malutkie stworzenia. Okazy zatopione w bursztynie nie przekraczają 7,5 mm. Badacze sądzą, że mogą być one brakującym ogniwem między współczesnymi pająkami, a przedstawicielami wcześniej żyjących grup pajęczaków.
Źródło: Science, BBC, University of Kansas, fot. Bo Wang/Chinese Academy of Sciences
