Dodano: 30 października 2020r.

Pies to najstarszy towarzysz człowieka. Nasza wspólna historia zaczęła się co najmniej 11 tys. lat temu

Badania DNA skamielin starożytnych psów pokazują, że te zwierzęta są naszymi najstarszymi towarzyszami i zostały udomowione przez człowieka jako pierwsze, przed jakimkolwiek innym gatunkiem. Naukowcy ustalili, że już 11 tys. lat temu było pięć różnych typów psów, a nasi psi towarzysze byli szeroko rozpowszechnieni na półkuli północnej.

Pies to najstarszy towarzysz człowieka. Nasza wspólna historia zaczęła się co najmniej 11 tys. lat temu

 

Ludzie i psy mają długą wspólną historię. Jednak szczegóły tego, jak się ona zaczęła, wciąż pozostają nieznane. Nowe badania przeprowadzone przez naukowców z Francis Crick Institute, University of Oxford, University of Vienna i archeologów z ponad 10 krajów, uzupełniają niektóre luki w historii towarzyszących nam zwierząt i przedstawiają dowody na to, że już 11 tys. lat temu, tuż pod koniec ostatniej epoki lodowej, istniało co najmniej pięć odrębnych linii genetycznych psów.

Opis badań ukazał się na łamach pisma „Science”.

Pies - najlepszy przyjaciel człowieka

Zespół badawczy pracujący nad wspólną historią człowieka i psa zsekwencjonował starożytne DNA pochodzące ze znalezionych szczątków 27 psów, z których najstarsze liczą sobie blisko 11 tys. lat. Uczeni wzięli pod uwagę także pięć wcześniej zsekwencjonowanych genomów pradawnych psów. Analizowane skamieliny były znajdowane na różnym obszarze – w całej Europie, na Bliskim Wschodzie oraz na Syberii. Dane pozyskane z sekwencjonowania porównano z wybranymi współczesnymi genomami psów z całego świata.

Uczeni odkryli, że na tym etapie historii, zanim jakiekolwiek inne zwierzę zostało udomowione, istniało już co najmniej pięć różnych typów psów z odrębnymi przodkami genetycznymi. To pokazuje, że psy musiały zostać udomowione znacznie wcześniej.

To odkrycie ujawnia, że ​​różnorodność obserwowana między psami w różnych częściach świata powstała zanim człowiek opanował rolnictwo, w czasach, gdy ludzie byli jeszcze myśliwymi i zbieraczami. - Niektóre z różnic, jakie dzisiaj możemy zobaczyć między psami spacerującymi po ulicach, pochodzą z epoki lodowcowej. Pod koniec tego okresu psy były już szeroko rozpowszechnione na półkuli północnej – powiedział Pontus Skoglund, współautor badań i lider grupy Crick's Ancient Genomics.

Wgląd w przeszłość

Wiemy, że przodkiem wszystkich psów domowych (Canis familiaris) był wilk (Canis lupus). Ale to, kiedy wystąpiła rozbieżność między psami i wilkami, jest przedmiotem często gorącej debaty. Niektórzy twierdzą, że proces udomowienia rozpoczął się ponad 100 000 lat temu, chociaż ta interpretacja jest dość kontrowersyjna. Powszechnie przyjmuje się, że udomowienie psów rozpoczęło się między 40 a 20 tys. lat temu. Możliwe, że proces ten rozpoczął się od samoudomowienia się wilków, gdy te zaczęły przywiązywać się do ludzkich osad.

Nowe badania obejmujące ekstrakcję i analizę DNA starożytnych psów, zapewnia wgląd w przeszłość, umożliwiając naukowcom odkrycie zmian ewolucyjnych, które zaszły wiele tysięcy lat temu.

Zespół wykazał, że w ciągu ostatnich 10 tys. lat wczesne linie psów mieszały się, dając początek psom, które znamy dzisiaj. Na przykład wczesne psy europejskie były początkowo zróżnicowane i wydawały się pochodzić z dwóch bardzo różnych populacji, jednej spokrewnionej z psami z Bliskiego Wschodu, a drugiej z psami syberyjskimi. Jednak w pewnym momencie ta różnorodność została utracona.

- Chociaż psy, które widzimy dzisiaj, mają tak niezwykły wachlarz kształtów i form, genetycznie wywodzą się z bardzo wąskiego podzbioru różnorodności, która kiedyś istniała - powiedział genetyk Anders Bergström z Francis Crick Institute w Wielkiej Brytanii.

Ewolucja człowieka i psa

Naukowcy porównali także ewolucję psów ze zmianami w ewolucji człowieka, stylu życia i jego migracji. W wielu przypadkach miały miejsce porównywalne zmiany, prawdopodobnie odzwierciedlające sposób, w jaki ludzie migrowali po całym świecie razem ze swoimi psami.

Ale są też przypadki, kiedy historia ludzi i psów nie jest zbieżna. Na przykład utrata różnorodności, którą zaobserwowali badacze u psów we wczesnej Europie, była spowodowana rozprzestrzenianiem się jednego przodka psa, który zastąpił inne populacje. To wydarzenie nie znajduje odzwierciedlenia w populacjach ludzkich i pozostaje do ustalenia, co spowodowało tę zmianę.

- Psy są naszym najstarszym i najbliższym zwierzęcym partnerem. Wykorzystanie DNA starożytnych psów pokazuje nam, jak daleko sięga nasza wspólna historia i ostatecznie pomoże nam zrozumieć, kiedy i gdzie zaczął się ten głęboki związek – zaznaczył Greger Larson, współautor badań i dyrektor sieci badawczej Paleogenomics and Bio-Archeology na Uniwersytecie Oksfordzkim.

Chociaż badanie to dostarcza nowych, ważnych informacji na temat wczesnej historii populacji psów oraz ich relacji z ludźmi, wciąż pozostaje wiele pytań. Najważniejsze z nich dotyczy udomowienia psów. Badawcze wciąż próbują odkryć, gdzie i w jakim kontekście kulturowym człowieka po raz pierwszy udomowił psa.

 

Źródło: Francis Crick Institute, fot. Needpix