Dodano: 14 grudnia 2018r.

Opracowano listę gatunków inwazyjnych zagrażających europejskim ekosystemom

Naukowcy opracowali listę, która zawiera 66 inwazyjnych gatunków roślin i zwierząt stanowiących największe zagrożenie dla różnorodności biologicznej i ekosystemów w Europie.

Plotosus lineatus – sumik węgorzowaty

 

Z początkowej listy roboczej zawierającej 329 gatunków obcych, uznanych za stanowiące zagrożenie dla różnorodności biologicznej w Europie, naukowcy prowadzeni przez Helen Roy z brytyjskiego Centre for Ecology & Hydrology, opracowali listę 66 gatunków niosących potencjalne zagrożenia dla europejskich ekosystemów. Na liście znalazło się osiem gatunków uznanych za stwarzające bardzo wysokie ryzyko, 40 gatunków uważanych za wysoce ryzykowne oraz 18 gatunków stwarzających średnie ryzyko.

Badania były finansowane przez Komisję Europejską i zostały opublikowane w czasopiśmie „Global Change Biology”.

Część gatunków wyszczególnionych na liście jest obecnych w Europie, ale nie zadomowiły się jeszcze na dobre. Jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie działania, rozprzestrzenią się i będą miały wpływ na różnorodność biologiczną w regionie w ciągu następnej dekady.

 

Najwięcej gatunków inwazyjnych, które zostały wymienione na liście, pochodzi z Azji oraz obu Ameryk. Do Europy docierają na różne sposoby. Przeważnie są przewożone przez nieświadomych turystów bądź wraz z towarami.

Najbardziej zagrożonymi terenami są kraje mające dostęp do Morza Śródziemnego, czyli Hiszpania, Francja, Włochy, Grecja, Malta oraz Cypr. Podobnie sytuacja wygląda, według naukowców odpowiedzialnych za stworzenie listy, w Europie kontynentalnej. Tutaj wymienione są tereny począwszy od środkowej Francji, aż do wschodnich granic Polski. Łącznie 11 państw. Wysoko zagrożony jest również region atlantycki – chodzi tutaj o tereny od zachodnich wybrzeży Dani po Portugalię. W terenach tych ujęto również całą Wielką Brytanię.

Mniej zagrożone są tereny bałtyckie, czarnomorskie i borealne. Najmniejsze zagrożenie, według badaczy, istnieje w regionie alpejskim. Wydaje się, że region ten nie jest zagrożony żadnym gatunkiem niosącym ze sobą ryzyko dla różnorodności biologicznej.

- Zapobieganie napływowi inwazyjnych gatunków obcych jest najskuteczniejszym sposobem radzenia sobie z inwazjami. Przewidywanie, które gatunki mogą przybyć i przetrwać w nowych regionach, wymaga rozważenia wielu interakcji ekologicznych i społeczno-gospodarczych. Wpływ mają także takie czynniki, jak klimat, ale także wzorce handlu – powiedziała Helen Roy. - Nasze podejście oparte na współpracy, w której biorą udział eksperci z wielu dziedzin, miało kluczowe znaczenie dla uzyskania listy gatunków obcych, które stanowią największe zagrożenie dla europejskiej różnorodności biologicznej – dodała.

Osiem gatunków stanowiących największe ryzyko to:

  • Channa argus - to gatunek ryb pochodzących z południowych i wschodnich Chin. Obecnie szeroko rozpowszechniony w Japonii w płytkich, podmokłych stawach i na mokradłach, gdzie żeruje na rodzimych gatunkach,
  • Limnoperna fortunei – gatunek małża. Pochodzi z Chin i południowo-wschodniej Azji, ale rozprzestrzenił się w Japonii i Tajwanie. Następnie zaatakował Stany Zjednoczone i Amerykę Południową. Zmienia rodzimą faunę wpływając na łańcuch pokarmowy,
  • Orconectes rusticus – to gatunek dużych raków. Pochodzi ze Stanów Zjednoczonych, ale okazy są znajdywane również w Kanadzie. To agresywny gatunek, który jest znacznie bardziej skuteczny w walce z drapieżnikami od rodzimych gatunków, dlatego też je wypiera,
  • Plotosus lineatus - sumik węgorzowaty - pochodzi z Oceanu Indyjskiego, ale w 2002 roku zauważono je w Morzu Śródziemnym. Dosyć szybko rozprzestrzeniły się wzdłuż całego wybrzeża Izraela. Ten jadowity sum zamieszkuje piaszczyste i błotniste obszary wypierając rodzime gatunki,
  • Codium parvulum. Te zielone wodorosty pochodzące z Oceanu Indyjskiego oraz z Pacyfiku, zostały znalezione w Morzu Czerwonym oraz u północnych wybrzeży Izraela. Gatunek ten uważany jest za inżyniera ekosystemu zmieniającego jego strukturę i funkcjonalność,
  • Crepidula onyx. Ślimak pochodzący z południowego wybrzeża Kalifornii i północnego wybrzeża Pacyfiku w Meksyku. Obecnie jest szeroko rozpowszechniony w Azji. Obecny jest w Korei, Japonii i Hongkongu. Ślimaki te również zmieniają rodzime ekosystemy,
  • Mytilopsis sallei - to małż pochodzący z wybrzeża Panamy. Widywany na Fidżi, w Indiach, Malezji, na Tajwanie, w Japonii i Australii. Gatunek ten może przetrwać w ekstremalnych warunkach środowiskowych, dlatego w niektórych z tych obszarów przybrzeżnych całkowicie zdominował ekosystemy,
  • Sciurus Niger – gatunek czarnej wiewiórki, która pochodzi ze wschodniej i środkowej Ameryki Północnej. Konkuruje o zasoby z rodzimymi wiewiórkami.

 

Źródło: Centre for Ecology & Hydrology. Na zdjęciu Plotosus lineatus – sumik węgorzowaty. Fot. Jens Petersen/ CC BY-SA 3.0/ Wikimedia Commons