Konopie zostały po raz pierwszy udomowione około 12 tys. lat temu w Chinach – donoszą naukowcy po przeanalizowaniu genomów roślin z całego świata.
Autorzy badania, które ukazało się na łamach pisma „Science Advances” (DOI: 10.1126/sciadv.abg2286) stwierdzili, że zidentyfikowali „czas i miejsce udomowienia konopi, wzorce dywergencji po udomowieniu i dzisiejszą różnorodność genetyczną”. „Pokazujemy, że konopie siewne (Cannabis sativa – przyp. red.) zostały po raz pierwszy udomowione we wczesnych czasach neolitu w Azji Wschodniej i że wszystkie obecne odmiany oddzieliły się od puli genów przodków, obecnie reprezentowanych przez dzikie rośliny i rasy w Chinach” - napisali w publikacji.
Konopie są używane od tysiącleci do produkcji tekstyliów oraz ze względu na swoje właściwości lecznicze i rekreacyjne. Wcześniejsze badania sugerowały, że konopie pochodzą z Wyżyny Tybetańskiej, mimo że najwcześniejsze dowody archeologiczne na użycie sznurka konopnego pochodzą właśnie z północnych Chin. Przyjęło się, że roślina ta prawdopodobnie ma swoje korzenie gdzieś w Azji, jednak wskazanie miejsca jej narodzin okazało się nie lada wyzwaniem.
Wynika to w dużej mierze z faktu, że dziki protoplasta konopi wymarł i nie można go bezpośrednio badać. Jego miejsce zajęło szereg odmian, jednak te z północno-zachodnich Chin są najbardziej podobne do oryginalnej odmiany konopi – uważają badacze.
Aby odtworzyć historię rośliny, autorzy badania przeanalizowali genomy 110 różnych odmian konopi z całego świata. Łącznie obejmowały one całe spektrum dziko rosnących roślin, ras lokalnych, historycznych odmian i nowoczesnych hybryd.
Po przeanalizowaniu zależności genetycznych między wszystkimi tymi roślinami, naukowcy zauważyli, że każdy współczesny szczep konopi wydaje się mieć swoje korzenie w chińskich odmianach sprzed 12 tys. lat. To z tego regionu rośliny te rozprzestrzeniły się po całym świecie.
Ewolucja genomu konopi sugeruje, że roślina była uprawiana do uniwersalnego użytku przez kilka tysiącleci. Uważa się, że obecne odmiany konopi pochodzą z selektywnych kultur zapoczątkowanych około 4000 lat temu, zoptymalizowanych pod kątem produkcji włókien lub kannabinoidów.
Selekcja doprowadziła do powstania wysokich, nierozgałęzionych roślin o łodygach bogatych w celulozę, odpowiednich do produkcji włókien na liny i tekstylia. Dzięki hodowli selektywnej uzyskano też mniejsze odmiany z większą ilością kwiatów, maksymalizując produkcję żywicy.
Badania ujawniły, że pierwsi udomowieni przodkowie współczesnych roślin konopi oddzielili się od dzikiego przodka około 12 tys. lat temu, „co wskazuje, że gatunek był już udomowiony we wczesnych czasach neolitu”. Od tamtego czasu intensywna hodowla prowadzona przez ludzi zaowocowała pojawieniem się kilku odrębnych grup.
Źródło: Live Science