Chińscy astronauci wyhodowali sadzonki ryżu na pokładzie stacji kosmicznej Tiangong. Eksperyment ten może dostarczyć kluczowych informacji o tym, jak wytwarzać żywność podczas długich misji kosmicznych.
Chińska Akademia Nauk poinformowała o pomyślnej uprawie ryżu na swojej stacji kosmicznej Tiangong. Chiny wyrastają na jednego z głównych graczy w eksploracji kosmosu. Od lat wydają ogromne sumy na swój program kosmiczny. Ich cele są ambitne, a słowa nie są rzucane na wiatr, czego dowodem jest chociażby lądowanie na niewidocznej z Ziemi stronie Księżyca czy budowa wspomnianej stacji na orbicie okołoziemskiej.
24 lipca Chiny wystrzeliły w przestrzeń kosmiczną moduł Wentian, który następnie pomyślnie zadokował do sekcji Tianhe chińskiej załogowej stacji kosmicznej Tiangong. Wentian to przestrzeń przeznaczona specjalnie na badania naukowe i różnorakie eksperymenty. Początkowo ma służyć też jako rozszerzenie przestrzeni życiowej na dotychczas jednomodułowej stacji kosmicznej. W module znajdują się przyrządy służące eksperymentom oraz pomieszczenia sypialne dla astronautów. Dzięki temu Tiangong może tymczasowo gościć aż sześć osób. Znajduje się tam również małe ramię robotyczne i śluza do wykorzystania podczas spacerów kosmicznych.
Tianhe i Wentian razem krążą na wysokości 381 km nad Ziemią. To nieco niżej niż orbita Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Chiny planują wystrzelenie w październiku kolejnego modułu o nazwie Mengtian, aby wynieść na orbitę więcej przyrządów.
Główny moduł załogowej stacji kosmicznej Chin trafił na orbitę pod koniec kwietnia 2021 roku. Moduł Tianhe zawiera pomieszczenia mieszkalne dla maksymalnie trzech astronautów, wraz z centrum kontroli stacji, systemami zasilania, napędu i podtrzymywania życia.
Ryż jest jedną z podstawowych upraw na świecie. Jest regularnie spożywany przez ponad połowę światowej populacji. Jest też podstawą diety na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) i dla wszystkich śmiałków przebywających w przestrzeni kosmicznej od czasów misji Apollo. Istnieje ponad 25 gatunków tej rośliny. Niektóre mogą osiągać nawet 1,5 metra wysokości.
W jednym z eksperymentów przeprowadzanych w module Wentian naukowcy badają, jak w warunkach mikrograwitacji poradzą sobie rośliny ryżu. Eksperyment rozpoczął się 29 lipca. W ramach badań posadzono dwie odmiany ryżu. Odmiana o wysokich pędach osiągnęła w pierwszym miesiącu prawie 30 centymetrów. Odmiana karłowata w tym samym czasie wyrosła na około 5 cm. Obie te odmiany na Ziemi osiągają podobną wysokość w trakcie miesiąca. W zależności od odmiany, okres wegetacji może trwać od trzech do nawet dziewięciu miesięcy. Sadzonki w module Wentian nie ukończyły całego cyklu, ale wydaje się, że są na dobrej drodze.
Ale ryż nie jest jedyną rośliną uprawianą obecnie na stacji Tiangong. Uczeni prowadzą również badania nad rzodkiewnikiem pospolitym (Arabidopsis thaliana). To mała roślina z rodziny kapustowatych, która jest gatunkiem modelowym w genetyce i często wykorzystywana jest przez naukowców do badania różnych pojawiających się mutacji, co może może być szczególnie pomocne podczas przeprowadzania eksperymentów w kosmosie.
Eksperyment nadal trwa, a prowadzący go naukowcy mają nadzieję na uzyskanie nasion, które mogliby przywieźć z powrotem na Ziemię w celu dokładnego zbadania, czy wystąpiły jakiekolwiek znaczące różnice w rozwoju rośliny w warunkach mikrograwitacji. Należy pamiętać, że rośliny ryżu są jeszcze na wczesnym etapie swojego cyklu życiowego. Etap kwitnienia jest najważniejszym etapem rozwoju reprodukcyjnego roślin.
- Sadzonki ryżu rosną bardzo dobrze - powiedział w rozmowie z „China Daily” profesor Huiqiong Zheng z Chińskiej Akademii Nauk. - Chcemy zbadać, jak mikrograwitacja może wpływać na czas kwitnienia roślin na poziomie molekularnym i czy możliwe jest wykorzystanie środowiska mikrograwitacji do kontrolowania związanego z tym procesu – dodał.
To nie pierwszy raz, kiedy ryż został z powodzeniem uprawiany w kosmosie. Zespół studentów z Indonezji przetestował wpływ uprawy ryżu w warunkach mikrograwitacji na ISS już w 2016 roku. W eksperymentach na ISS uprawiano wcześniej z powodzeniem paprykę, brokuły czy sałatę. Badanie te są ważne dla powodzenia długotrwałych misji kosmicznych.
- Jeśli chcemy polecieć i badać Marsa, transport żywności z Ziemi nie wystarczy na długą podróż w kosmosie. Musimy znaleźć zrównoważone źródło żywności do długotrwałej eksploracji kosmosu – zaznaczył profesor Zheng.
Do grudnia rośliny będą się rozwijać na pokładzie Tiangong, a załoga będzie nadal monitorować ich postępy. Celem jest lepsze zrozumienie, w jaki sposób warunki na pokładzie statków kosmicznych, w szczególności wysoki poziom promieniowania, wpływają na cykl życia badanych roślin. Chcą również ustalić, czy warunki mikrograwitacji można w jakiś sposób wykorzystać do zwiększenia wydajności upraw.
Chiny zajmowały się już wcześniej uprawami roślin w kosmosie. W 2019 roku na pokładzie chińskiej misji Chang’e-4 na Księżyc poleciały nasiona bawełny, rzodkiewnika pospolitego, ziemniaki oraz drożdże. Nasiona te wykiełkowały, co czyni je pierwszymi roślinami rosnącymi poza Ziemią (więcej na ten temat w tekście: Pierwsza w historii roślina na Księżycu. Nasiona na pokładzie chińskiego lądownika wykiełkowały).
Źródło: Universe Today, China Daily, The Science Times, fot.NASA
