Dodano: 28 lutego 2019r.

Muzyka negatywnie wpływa na kreatywność

Międzynarodowy zespół naukowców zakwestionował popularny pogląd mówiący o tym, że słuchanie muzyki pobudza kreatywność. Jest wręcz odwrotnie. Jak sugerują wyniki badań, podczas słuchania muzyki ludzie okazują się być mniej kreatywni, niż gdy siedzą w ciszy. Przynajmniej jeśli chodzi o kreatywność werbalną.

Słuchanie muzyki

 

Pomimo dominującego poglądu, że muzyka lecąca w tle może pomóc wznieść się na wyżyny kreatywności, nowe badania wskazują, że może mieć ona odwrotny efekt od zamierzonego. Jak twierdzą uczeni z University of Central Lancashire, University of Gävle w Szwecji i Lancaster University, żaden rodzaj melodii nie jest pomocny podczas próby koncentracji.

Badania psychologów dowodzą, że muzyka lecąca w tle „znacząco upośledza” zdolność do wykonywania zadań wymagających kreatywności słownej. Co ciekawe, negatywnego efektu nie zaobserwowano, gdy w tle był łagodny szum typowy dla biblioteki lub było całkiem cicho. Co prawda, w badaniach sprawdzono tylko jedną formę kreatywności, więc potrzeba dalszych analiz, by dowiedzieć się, czy na inne formy także muzyka ma negatywny wpływ.   

Wyniki badań ukazały się na łamach „Applied Cognitive Psychology”.

 

Słuchanie muzyki w trakcie pracy jest szeroko rozpowszechnione. Wiele osób twierdzi, że pomaga im się to skupić. Dr Neil McLatchie z Lancaster University zdecydował się sprawdzić, czy jest to prawdą, zwłaszcza jeśli chodzi o twórczą stronę stawianych przed pracownikami zadań.

Uczestników badania poproszono o znalezienie jednego wyrazu kojarzącego się z trzema pozornie niezwiązanymi słowami. Dodatkowo wyraz ten miał pozwalać na utworzenie nowego słowa. Na przykład do słów „dress”, „dial”, „flower” doskonale pasował wyraz „sun”, który pozwala na utworzenie słów „sundress”, „sundial” i „sunflower”.

Podobna technika często używana do testowania kreatywności werbalnej i warunków, które ją wzmacniają. W trzech eksperymentach porównywano ciche warunki typowe dla biblioteki z różnymi rodzajami muzyki. Podczas zadania ochotnikom puszczano muzykę instrumentalną, utwory w obcym języku z nieznanym uczestnikom tekstem lub piosenki ze znanymi im tekstami.

- Znaleźliśmy mocne dowody na obniżoną wydajność podczas odtwarzania muzyki w tle w porównaniu z cichymi warunkami – przyznał McLatchie. Badacze sugerują, że może to być spowodowane tym, że muzyka zakłóca werbalną pamięć roboczą.

Uczestnikom  przedstawiono 38 zadań, z których 20 uznano za stosunkowo łatwe, a pozostałe 18 za wyjątkowo trudne. W każdym z trzech doświadczeń uczestnicy wykonywali znacznie więcej zadań, gdy pracowali w ciszy. Nie było jednak istotnej różnicy w wykonywaniu zadań między zupełną ciszą a szumem biblioteki.

- Podsumowując, nasze odkrycia kwestionują popularny pogląd, że muzyka zwiększa kreatywność. Pokazujemy, że muzyka, niezależnie od obecności treści semantycznych – muzyka bez tekstu, ze znanym tekstem lub niezrozumiałym, konsekwentnie zakłóca kreatywne działanie w rozwiązywaniu problemów – podkreślił McLatchie.

McLatchie przyznał też, że ich badanie nie wyjaśnia, dlaczego muzyka przeszkadza werbalnej kreatywności. Być może muzyka pozytywnie wpływa na niektóre rodzaje kreatywności, a negatywnie na inne.

We wcześniejszych badaniach nad wizualno-przestrzennym rozwiązywaniem problemów wykazano, że dźwięki w tle miały pozytywny efekt. Inne badania dowiodły, że muzyka może poprawić motywację. Z kolei w badaniach z 2017 roku stwierdzono, że jeden konkretny rodzaj muzyki - szybkie, podnoszące na duchu, klasyczne utwory, takie jak Cztery pory roku Vivaldiego, wzmocniły kluczowy komponent kreatywności: myślenie dywergencyjne.

Wygląda na to, że zdolność muzyki do pobudzania kreatywności słownej jest w najlepszym wypadku mocno ograniczona. Patrzenie na pustą kartkę w milczeniu może być frustrujące, ale może być również najlepszym sposobem na skupienie się na zadaniu.

 

Źródło i fot.: Lancaster University