Planowana przez NASA misja Europa Clipper otrzymała zielone światło do przejścia do końcowych etapów rozwoju i budowy statku kosmicznego. Sonda szczegółowo zbada lodowy księżyc Jowisza, który w ocenie badaczy jest jednym z najlepszych miejsc do poszukiwania życia w naszym Układzie Słonecznym.
Misje realizowane przez NASA mają poszczególne etapy i każda z nich musi je zaliczyć. Etapy te są oceniane przez specjalistów i maja na celu potwierdzenie, że konkretna misja spełnia wszystkie założone przez inżynierów i naukowców kryteria i jej realizacja ma wysokie szanse zakończyć się powodzeniem.
W skrócie faza A to analizy wykonalności projektu, strategie badań i studium koncepcyjne. Faza B to wstępne schematy systemów i podsystemów misji. Chodzi tu o projekt sondy kosmicznej oraz sprzętu, który ma zostać użyty w misji w tym instrumentów naukowych. Przejście do fazy C oznacza ostateczne projekty oraz budowę statku kosmicznego, wyłonienie partnerów, którzy dostarczą instrumenty naukowe i testy sprzętu. Jednym słowem mówiąc, to końcowy etap rozwoju.
Misja Europa Clipper otrzymała właśnie zgodę na przejście do fazy C. Jej zadaniem ma być eksploracja Europy - jednego z 79 znanych księżyców Jowisza. Europa od dawna uważana jest za jedno z najbardziej obiecujących miejsc w naszym Układzie Słonecznym, gdzie można poszukać obcych form życia.
Dowody zebrane przez sondy Galileo i Cassini wskazują, że pod grubą lodową skorupą księżyca znajduje się ocean, który może mieć głębokość wielu kilometrów. Naukowcy uważają, że ten zbiornik wodny może zawierać odpowiedni koktajl chemiczny, by być domem dla niektórych form żywych organizmów.
Europa jest nieco mniejsza od ziemskiego Księżyca. Jednak naukowcy uważają, że znajdują się na niej ogromne ilości ciekłej wody. Być może nawet dwa razy więcej niż jest na Ziemi. Dzięki temperaturze pochodzącej z wnętrza księżyca, w oceanach mogą panować warunki sprzyjające zachodzeniu złożonych reakcji chemicznych.
Analizy danych z sond Galileo oraz Cassini wykazały aktywność gejzerów na tym lodowym księżycu. Potwierdziły to także obserwacje z wykorzystaniem Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Badacze dostrzegli pojawiające się i znikające chmury, prawdopodobnie pary wodnej. Gejzery zostały wykryte podczas tranzytu księżyca na tle Jowisza. Są na tyle duże, że ich pióropusz może sięgać nawet 200 kilometrów. Obserwacji dokonano w świetle ultrafioletowym.
Oddziaływania grawitacyjne z Jowiszem generują siły pływowe i ciepło. Naukowcy podejrzewają, że mogą tam istnieć struktury podobne do kominów hydrotermalnych obecnych na dnie ziemskich oceanów. Na Ziemi w takich środowiskach znaleziono szeroki wachlarz form życia.
Europa Clipper ma przeprowadzić dogłębne badanie świata wodnego na lodowym księżycu. Przede wszystkim chodzi o sprawdzenie, czy może on podtrzymywać życie w swoim podwodnym oceanie.
Jednak misja nie będzie łatwa. Orbita Europy prowadzi przez pasy intensywnego promieniowania Jowisza. Promieniowanie to może usmażyć elektronikę statku kosmicznego. Dlatego misja jest zaplanowana tak, by jak najbardziej zmniejszyć ekspozycję sondy na promieniowanie gazowego olbrzyma.
Statek kosmiczny będzie niósł dziewięć instrumentów naukowych, w tym kamery i spektrometry do obrazowania powierzchni Księżyca w wysokiej rozdzielczości, magnetometr do pomiaru siły i kierunku pola magnetycznego oraz penetrujący lód radar do określania grubości lodowej skorupy nad oceanem.
W misji Europa Clipper nie przewidziano lądownika. Start zaplanowano na lata 2023-2025. Sonda w trakcie swojej misji wykona od 40 do 45 przelotów nad Europą, badając lodową skorupę księżyca i podpowierzchniowy ocean dostarczając dane niezbędne do oceny środowiska Europy. Przedstawiciele NASA przyznali, że chcieliby, aby sonda przeleciała przez jeden z pióropuszy materii wyrzucanej z księżyca. Da to szansę na zbadanie próbek oceanu znajdującego się pod powierzchnią.
- Wszyscy jesteśmy podekscytowani decyzją, która przybliża misję Europa Clipper o jeden krok do odkrycia tajemnic tego oceanicznego świata - powiedział Thomas Zurbuchen, z NASA .
Ale nie jest to jedyna misja zmierzająca do Europy. Jupiter Icy Moons Explorer Europejskiej Agencji Kosmicznej ma wystartować w 2022 roku i podejmie się zbadania trzech księżyców Jowisza, w tym Europy.
Źródło: BBC, fot. NASA/JPL
