Dodano: 27 lipca 2021r.

Kakadu uczą się od siebie nawzajem, jak otwierać kosze na śmieci

Po raz pierwszy wykazano, że papugi kakadu potrafią uczyć się od siebie nawzajem, aby rozwiązywać złożone problemy, jakie stawia przed nimi rzeczywistość. Zaczęło się od kilku ciekawskich ptaków, które nauczyły się, jak otwierać pojemniki na śmieci w Sydney. Inne kakadu podchwyciły tę sztuczkę, a zachowanie szybko rozprzestrzeniło się na kolejne dzielnice miasta.

Kakadu uczą się od siebie nawzajem, jak otwierać kosze na śmieci

 

Kakadu żółtoczube lub złotoczube (Cacatua galerita) to hałaśliwe ptaki, które w pełni przystosowały się do środowiska miejskiego. Gaszą pragnienie w publicznych fontannach i szukając pożywienia na ulicach. Przez mieszkańców Sydney są uważane za uciążliwego szkodnika. Zjadają plony i nie pozwalają w nocy spać swoimi rozdzierającymi uszy piskami.

Są też szalenie inteligentne. Są również towarzyskie – żyją w stadach liczących setki osobników. Niektóre z nich nauczyły się otwierać pokrywy koszy na śmieci, aby przeczesywać odpady w poszukiwaniu smakowitych resztek ze stołów. Teraz naukowcy zauważyli, że to zjawisko rozprzestrzenia się. Umiejętność ta stała się wśród kakadu z Sydney tak powszechna, że uczeni sądzą, iż papugi naśladują poczynania pobratymców i uczą się od siebie nawzajem.

Kakadu plądrujące kosze na śmieci

Kilka lat temu Richard Major z Australian Museum Research Institute w Sydney sfilmował papugę kakadu unoszącą wieko kosza na śmieci i udostępnił wideo swoim kolegom. Zaintrygowani naukowcy poprosili mieszkańców przedmieść z okolic Sydney i Wollongong o pomoc w śledzeniu tego zjawiska.

Kiedy zespół rozpoczął projekt w 2018 r., naukowcy udokumentowali otwieranie pojemników przez kakadu na trzech przedmieściach. Ale pod koniec 2019 r., jak wynika z raportów mieszkańców, ptaki plądrowały kosze już na 44 osiedlach. Sprawdzając zgłoszone obserwacje, naukowcy opracowali mapę występowania zjawiska i wykryli wyraźny wzór. Jakby incydenty te rozprzestrzeniały się geograficznie z trzech początkowych punktów.

Łącznie zespół kierowany przez biologa Barbarę Klump z Max Planck Institute of Animal Behavior w Niemczech zebrał 1396 raportów od mieszkańców przedmieść Sydney. Uczeni pytali mieszkańców o zachowania ptaków, a konkretnie o przypadki otwierania przez nie koszy na śmieci. W sumie zgłoszono 338 incydentów plądrowania pojemników na odpadki.

Naukowcy sądzą, że rozprzestrzenianie się zjawiska w bardzo krótkim czasie wynika z uczenia się ptaków od siebie. Co więcej, ptaki w różnych lokalizacjach używają nieco innych metod otwierania koszy, co, jak wskazali autorzy publikacji na łamach pisma „Science” (DOI: 10.1126/science.abe7808), najprawdopodobniej zależy od osobnika, od którego dana papuga się uczyła.

- Zaobserwowaliśmy, że ptaki nie otwierają koszy na śmieci w ten sam sposób, ale raczej stosują różne techniki na różnych osiedlach, co sugeruje, że zachowanie jest wyuczone przez obserwację innych osobników – powiedziała Klump.

Nauka przez obserwacje

Aby uzyskać wyraźniejszy obraz tego, co tak właściwie robią kakadu, naukowcy złapali i oznaczyli 486 ptaków z kilku lokalizacji, gdzie zgłaszane były przypadki otwierania przez nie koszy na śmieci. Po sfilmowaniu 160 udanych akcji plądrowania odpadków uczeni zauważyli kilka typowych kroków. Najpierw ptak unosi wieko kosza dziobem. Następnie przytrzymuje je lekko uniesione, podpierając je na głowie lub dziobem i człapie w kierunku zawiasów. Ostatnim krokiem jest gwałtowne uniesienie pokrywy tak, by opadła uderzając wierzchnią częścią w boczną ścianę kosza ostatecznie otwierając „skarbiec”. Wszystko to wymaga określonych ruchów głowy i nóg wokół pokrywy kosza.

Poszczególne ptaki stosowały nieco inne techniki. Niektóre kakadu podnosiły wieko koszy za rączkę, inne wybierały miejsca z boku kosza. Niektóre podnosiły wieko dziobem, podczas gdy inne pomagały sobie nogą. Naukowcy uważają, że tylko kilka osobników wpadło na sposób otwierania pokrywy śmietników, a reszta zwyczajnie nauczyła się tych technik poprzez obserwacje i naśladowanie.

Mieszkańcy, by nie mieć problemu z porozrzucanymi wokół koszy przez papugi odpadkami, zaczęli kłaść na wieko ciężkie przedmioty, jak kamienie czy cegłówki. Ale i z tym kakadu sobie radzą.

Ptaki wiedzą, gdzie szukać pożywienia

W ponad 90 procentach przypadków, gdy mieszkańcy Sydney zauważyli ptaka otwierającego swój kosz na śmieci, wokół gromadziło się wiele innych kakadu obserwując próbę. Taka uważna obserwacja jest doskonałą okazją do przekazania umiejętności. Choć z drugiej strony ptaki mogły zwyczajnie czekać na dostęp do pożywienia, a nie podpatrywać umiejętności towarzyszy.

- To naprawdę oznacza, że ​​uczą się społecznie, nie tylko tego, że mogą otworzyć kosz na śmieci, ale jak go otworzyć – przyznała Klump. Uczona zasugerowała również, że przekazywana jest lokalna wiedza na temat otwierania śmietników, tworząc „regionalne subkultury”. Lokalne kultury lub „dialekty” były obserwowane w nawoływaniach papug, ale po raz pierwszy znaleziono je w sposobie żerowania.

Uczeni zauważyli też, że przeważnie duże samce otwierają wieko koszy z największą skutecznością. Widywano również starsze i bardziej doświadczone kakadu, które przeganiały młode z drogi, zmuszając je do oglądania próby otwarcia kosza. Ptaki upodobały sobie też kosze z czerwonym wiekiem. W Sydney to oznacza pojemnik na odpady mieszane, w których papugi mogą znaleźć coś do jedzenia. Kosze z żółtymi klapami - pojemniki na surowiec wtórny - są przez ptaki ignorowane.

 

Źródło: Science, New Scientist, fot. Barbara Klump/Max Planck Institute of Animal Behavior