Dodano: 30 marca 2023r.

Język ojczysty wpływa na strukturę mózgu

Niemieccy naukowcy znaleźli dowody na to, że język, którym się posługujemy kształtuje połączenia w naszych mózgach, które mogą leżeć u podstaw naszego sposobu myślenia. Skany pokazały, że mózgi osób na co dzień używających języka niemieckiego i arabskiego różnią się, co sugeruje, że wymagania poznawcze języków ojczystych fizycznie kształtują mózg.

Język ojczysty wpływa na strukturę mózgu

 

Lingwiści już wcześniej argumentowali, że język, którym się posługujemy, wpływa na sposób myślenia. Hipoteza Sapira-Whorfa głosi, że struktura języka kształtuje nasz światopogląd i sposób myślenia poprzez sposób postrzegania świata. Ale nie trzeba być lingwistą, żeby zdać sobie sprawę, że diametralnie różne języki, takie jak niemiecki i arabski, obciążają mózg w odmienny sposób.

Zespół naukowców z Max Plank Institute for Human Cognitive and Brain Sciences ustalił, że język, w którym dorastamy, uczymy się, myślimy - moduluje strukturę mózgu. Opis i rezultaty badań ukazały się na łamach pisma „NeuroImage” (DOI: 10.1016/j.neuroimage.2023.119955).

Jak język kształtuje mózg?

Niemieccy naukowcy przy pomocy obrazowania metodą rezonansu magnetycznego postanowili przyjrzeć się bliżej mózgom osób mówiących językiem arabskim i niemieckim. Okazało się, że generuje to dość istotne różnice w funkcjonowaniu ich mózgów. Jak wiemy języki te znacząco różnią się od siebie, chociażby tym, że arabski czyta się od prawej do lewej.

Łącznie badaniom poddano 94 osoby. Dzięki wykonaniu obrazowania wysokiej rozdzielczości możliwe było nie tylko uzyskanie dokładnego obrazu mózgu, samej jego anatomii, ale również dostrzeżenie istniejących w nim połączeń pomiędzy poszczególnymi obszarami.

Język ojczysty wpływa na strukturę mózgu

Rezultaty badań uwidoczniły, że w istocie język, w jakim mówimy, ma wpływ na istniejące w naszym mózgu połączenia i na to, w jaki sposób się kształtują. A dokładniej mówiąc połączenia te, konkretnie w ramach substancji białej, dostosowują się do wyzwań, jakie stawia przed nimi ojczysty język.

To, w jaki sposób powstają połączenia w naszym mózgu zależy od naszego otoczenia w dzieciństwie oraz od tego, czego i w jaki sposób się wtedy uczymy. Ma to potem przełożenie na nasze rozumowanie już w okresie dorosłości. Natomiast jak się okazało, nowe badania umożliwiły spojrzenie z zupełnie nowej perspektywy na to, w jaki sposób nasz mózg adaptuje się do specyficznych oczekiwań poznawczych.

Jakie jednak dokładnie różnice stwierdzono pomiędzy osobami mówiącymi po arabsku oraz po niemiecku? Przede wszystkim u osób, których ojczystym językiem jest język arabski zaobserwowano istnienie silniejszych połączeń pomiędzy obiema półkulami mózgu, niż w przypadku tych mówiących po niemiecku. Może to być związane z bardziej złożonym przetwarzaniem semantycznym i fonologicznym, z jakim mamy do czynienia w tym właśnie języku.

Jednakże okazało się również, że i język niemiecki ma swoje mocne strony. Otóż w przypadku mózgów tych osób w ich lewych półkulach dostrzeżono silniejsze połączenia w obszarze odpowiedzialnym za język. A to z kolei może być związane z bardziej złożonym przetwarzaniem składniowym, a w szczególności m.in. większymi dystansami w zdaniu pomiędzy poszczególnymi jego elementami.

Kolejnym celem badań będzie bowiem przeanalizowanie zmian zachodzących w mózgach osób mówiących po arabsku, które przez 6 miesięcy uczyły się języka niemieckiego.

 

Źródło: Max Planck Institute, fot. Flickr/_DJ_/CC BY-SA 2.0