Dodano: 19 stycznia 2023r.

Jak zmniejszyć szkodliwe skutki zdrowotne długotrwałego siedzenia? Naukowcy mają odpowiedź

Siedzenie bez ruchu przez kilka godzin bez przerwy w trakcie pracy np. przy komputerze nie jest dla nas zdrowe. Dlatego też lekarze zalecają więcej ruchu. Ale jaka jest najmniejsza aktywność fizyczna potrzebna, by przeciwdziałać zagrożeniom dla zdrowia wynikającym z siedzenia przez cały dzień w biurze? Naukowcy mają na to odpowiedź.

Biuro

 

Lekarze od dawna zalecają większą aktywność fizyczną szczególnie tym, którzy spędzają w pracy całe dnie siedząc przed komputerem. Nieustanne siedzenie trwające przez długi czas odbija się na naszym zdrowiu. Problemem tym zajęli się naukowcy z Columbia University. Ich badania wykazały, że już pięć minut spaceru co pół godziny w okresach długotrwałego siedzenia może zrównoważyć niektóre z jego najbardziej szkodliwych skutków.

Opis i rezultaty badań ukazały się na łamach pisma „Medicine & Science in Sports & Exercise” (DOI: 10.1249/MSS.0000000000003109).

Dlaczego siedzenie przez dłuższy czas jest dla nas szkodliwe?

Siedząca praca niesie za sobą różnorodne negatywne skutki dla naszego zdrowia. W ten sposób możemy nabawić się licznych przewlekłych chorób, spośród których należy przede wszystkim wymienić cukrzycę, choroby serca, a nawet nowotwory. Tego typu praca nie pozostaje również bez wpływu na prawdopodobieństwo wystąpienia demencji. Generalnie naraża nas na ryzyko przedwczesnej śmierci.

Naukowcy postanowili sprawdzić, jaki wpływ ma na nasze samopoczucie pozostawanie w bezruchu (za wyjątkiem posługiwania się klawiaturą czy myszką) przez czas odpowiadający typowemu dniowi pracy. W tym celu poproszono 11 osób w średnim wieku, aby przesiedziały w ich laboratorium przez 8 godzin.

Pierwszego dnia osoby te spędziły tak całe 8 godzin, jedynie z krótkimi przerwami na skorzystanie z toalety. Natomiast w kolejnych dniach badacze zaczęli sprawdzać różne możliwe strategie, które miały zmodyfikować tę niekorzystną dla nas pod względem zdrowotnym sytuację. Przykładowo jednego dnia biorące udział w eksperymencie osoby spacerowały przez minutę co pół godziny, z kolei innego dnia spacerowały przez 5 minut co godzinę. Celem takich prób było znalezienie najmniejszej możliwej dawki takiego spaceru, która mogłaby zrównoważyć niekorzystny wpływ siedzenia przez kilka godzin na nasz organizm.

Nawet krótkie spacery w trakcie pracy są korzystne dla naszego zdrowia

W trakcie badania uczestnikom mierzono ciśnienie oraz poziom cukru we krwi. Porównanie efektów różnych wypróbowanych strategii doprowadziło do wniosku, że najzdrowsze jest spacerowanie przez 5 minut co pół godziny. Szczególnie widoczne było to w kontekście poziomu cukru we krwi. Przykładowo można w ten sposób zredukować skoki poziomu cukru po jedzeniu aż o 60 proc. Korzystny efekt zaobserwowano również w odniesieniu do ciśnienia krwi. Ale warto zaznaczyć, że krótsze spacery również mają korzystny wpływ na nasz organizm.

Dotyczy to zresztą nie tylko naszej kondycji fizycznej, ale i psychicznej. W trakcie badania jego uczestnicy otrzymali do wypełnienia kwestionariusze, w których mieli określić swoje samopoczucie pod tym względem. Okazało się, że w porównaniu do sytuacji, w której mieli jedynie przesiedzieć cały symulowany dzień pracy, w momencie kiedy wprowadzali do niego spacery czuli się w mniejszym stopniu zmęczeni, a ich nastrój był lepszy. I do tego, by tak się stało wystarczał nawet jeden krótki spacer w ciągu godziny.

Należy jednak podkreślić, że opisane powyżej strategie sprawdzić się mogą jedynie w przypadku np. pracowników biurowych. O wiele większym wyzwaniem dla naukowców będzie opracowanie odpowiedniego podejścia dla osób, które na regularne spacery w trakcie pracy nie mogą sobie pozwolić. Dobrym przykładem są tutaj chociażby kierowcy ciężarówek czy autobusów.

 

Źródło: Columbia University Irving Medical Center, The Conversation, fot. Phil Whitehouse, CC BY 2.0, via Wikimedia Commons