Naukowcy ze Stanford School of Medicine ustalili, że dieta bogata w fermentowaną żywność zwiększa różnorodność drobnoustrojów jelitowych i zmniejsza stan zapalny organizmu. Wpływa także na układ odpornościowy. Wystarczy stosować taką dietę przez 10 tygodni, by odczuć korzyści zdrowotne.
Jogurt, kefir, kimchi i inne kiszone warzywa, soki z fermentacji warzyw czy herbata kombucha – wszystkie te produkty mają jeden wspólny mianownik – ich spożywanie prowadzi do zwiększenia ogólnej różnorodności drobnoustrojów jelitowych – wynika z nowych badań uczonych ze Stanford School of Medicine, które ukazały się na łamach pisma „Cell” (DOI: 10.1016/j.cell.2021.06.019). Co więcej, stosowanie takiej diety wzmacnia też układ odpornościowy i zmniejsza stan zapalny organizmu.
- To zdumiewające odkrycie – powiedział dr Justin Sonnenburg, jeden ze współautorów publikacji. - Jest to jeden z pierwszych przykładów tego, jak prosta zmiana diety może w sposób powtarzalny przemodelować mikrobiom w grupie zdrowych dorosłych - dodał.
W badaniach 36 zdrowym, dorosłym osobom zaproponowano przejście na 10-tygodniową dietę. Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do jednej z dwóch grup o różnych dietach. Pierwsza była oparta o produkty fermentowane, druga bazowała na produktach bogatych w błonnik. Po ustalonym czasie uczeni przeanalizowali dane zdrowotne uczestników. Okazało się, że te dwie diety miały różny wpływ na mikrobiom i układ odpornościowy.
„Ustaliliśmy, w jaki sposób dwie ukierunkowane na mikrobiom interwencje żywieniowe, jedna ukierunkowana na błonnik roślinny, druga na sfermentowaną żywność, wpływają na ludzki mikrobiom i układ odpornościowy u zdrowych osób” - napisali uczeni w publikacji.
Pierwsza, bogata w produkty fermentowane, poza zwiększeniem ogólnej różnorodności drobnoustrojów jelitowych, z silniejszym efektem przy większych porcjach, wykazała także zmniejszenie aktywności czterech typów komórek odpornościowych. Zmniejszyły się również poziomy 19 białek stanu zapalnego w próbkach krwi. Jedno z tych białek, interleukina-6, wcześniej zostało powiązane z chorobami takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzyca typu 2 czy przewlekły stres.
- Dieta ukierunkowana na mikrobiom może zmienić działanie układu odpornościowego, zapewniając obiecującą drogę do zmniejszania stanu zapalnego u zdrowych dorosłych – powiedział dr Christopher Gardner. - Było to widoczne u wszystkich uczestników badania, którzy zostali przydzieleni do grupy na diecie o wyższym spożyciu produktów fermentowanych – dodał.
Wśród osób będących na drugiej diecie - bogatej w błonnik, rośliny strączkowe, nasiona, produkty pełnoziarniste, orzechy, warzywa i owoce - poziom żadnego ze wspomnianych 19 białek stanu zapalnego nie zmniejszył się. Średnio różnorodność ich drobnoustrojów jelitowych również pozostała stabilna.
- Spodziewaliśmy się, że wysoka zawartość błonnika będzie miała bardziej uniwersalny efekt i zwiększy różnorodność mikroflory jelitowej – powiedziała dr Erica Sonnenburg, współautorka badań. - Dane sugerują, że samo zwiększenie spożycia błonnika w krótkim czasie jest niewystarczające, aby zwiększyć różnorodność mikroflory – dodała.
Wiele wcześniejszych badań wykazało, że dieta kształtuje mikrobiom, który może wpływać na układ odpornościowy i ogólny stan zdrowia. Według Christophera Gardnera, który również brał udział w badaniach, niska różnorodność mikrobiomu jest powiązana z otyłością i cukrzycą.
- Chcieliśmy przeprowadzić badanie sprawdzające słuszność koncepcji, które pozwoliłoby sprawdzić, czy żywienie ukierunkowane na mikrobiotę może być sposobem na zwalczanie przytłaczającego wzrostu przewlekłych chorób zapalnych – powiedział Gardner.
Naukowcy skupili się na błonniku i fermentowanej żywności ze względu na wcześniejsze doniesienia o ich potencjalnych korzyściach zdrowotnych. Podczas gdy diety bogate w błonnik wiążą się z niższymi wskaźnikami śmiertelności, spożywanie sfermentowanej żywności może pomóc w utrzymaniu masy ciała i zmniejszyć ryzyko cukrzycy, kilku rodzajów nowotworów i chorób układu krążenia.
Jeszcze przed rozpoczęciem badań, uczeni przeanalizowali próbki krwi i kału uczestników. Wykonali to także podczas 10-tygodniowego okresu stosowania diety oraz cztery tygodnie po zakończeniu badań, gdy uczestnicy jedli według własnego uznania.
Odkrycia przedstawiają zniuansowany obraz wpływu diety na drobnoustroje jelitowe i układ odpornościowy. U osób, które zwiększyły spożycie fermentowanej żywności, zaobserwowano podobny wpływ na różnorodność mikrobiomu i markery stanu zapalnego, co jest zgodne z wcześniejszymi badaniami pokazującymi, że krótkoterminowe wprowadzanie do diety produktów fermentowanych może szybko zmienić mikrobiom.
Z drugiej strony, u osób będących na diecie bogatej w błonnik właściwie nie zaobserwowano zmiany drobnoustrojów, co również potwierdzają wcześniejsze badania o ograniczonym wpływie krótkotrwałej diety bogatej w błonnik na mikrobiom.
Wyniki pokazały również, że większe spożycie błonnika prowadziło do większej ilości węglowodanów w próbkach kału, co wskazuje na niepełną degradację włókna przez drobnoustroje jelitowe. Odkrycia te są zgodne z innymi badaniami sugerującymi, że mikrobiom ludzi żyjących w uprzemysłowionym świecie jest zubożony w drobnoustroje rozkładające włókna.
- Możliwe, że dłuższa interwencja pozwoliłaby drobnoustrojom odpowiednio dostosować się do wzrostu spożycia błonnika – powiedziała Erica Sonnenburg.
Oprócz sprawdzenia tych możliwości naukowcy planują też przeprowadzić badania na myszach w celu ustalenia mechanizmów odpowiedzialnych z zmianę mikrobiomu i redukcję markerów stanu zapalnego. Uczeni chcą również sprawdzić, czy żywność fermentowana oraz ta bogata w błonnik działają synergicznie, wpływając na mikrobiom i układ odpornościowy człowieka. Kolejnym celem jest zbadanie, czy spożywanie fermentowanej żywności zmniejsza stan zapalny lub poprawia inne wskaźniki zdrowia u pacjentów z chorobami immunologicznymi i metabolicznymi oraz u kobiet w ciąży i osób starszych.
- Istnieje wiele innych sposobów wpływania na mikrobiom za pomocą żywności i suplementów i mamy nadzieję sprawdzić, w jaki sposób różne diety, probiotyki i prebiotyki wpływają na mikrobiom i zdrowie w różnych grupach – powiedział Justin Sonnenburg.
Źródło: Stanford University Medical Center, fot. PxFuel
