Dodano: 12 marca 2020r.

Czaszka dinozaura o rozmiarach kolibra zatopiona w bursztynie

W północnej Mjanmie znaleziono kawałek bursztynu z zachowaną w nim czaszką małego, latającego dinozaura. Ten nieznany dotąd gatunek został nazwany Oculudentavis khaungraae i był rozmiarów kolibra. Naukowcy wskazują, że to prawdopodobnie najmniejszy znany nam dinozaur.

najmniejszy dinozaur na świecie

 

Sto milionów lat temu, w środku ery mezozoicznej, na Ziemi panowały dinozaury. Zarówno duże zauropody, z długą szyją, należące do największych zwierząt lądowych, jakie kiedykolwiek chodziły po ziemi, jak i te małe. Wśród tych ostatnich pojawił się nowy rekordzista - Oculudentavis khaungraae. Zatopiony w bursztynie okaz jest najmniejszym znanym nam dinozaurem. Badania cennego bursztynu ukazały się na łamach pisma „Nature”.

Najmniejszy dinozaur świata

Paleontolodzy uważają, że znaleziony w Majnmie (dawniej Birma) bursztyn z czaszką małego, ale dorosłego dinozaura, reprezentuje przedstawiciela gatunku, który był nawet mniejszy niż najmniejszy obecnie żyjący ptak – koliberek hawański (Mellisuga helenae), który mierzy zaledwie 6 centymetrów.

- Konserwacja kręgowców przez bursztyn jest rzadkością, co daje nam okno na świat dinozaurów na najniższym końcu spektrum wielkości ciała - powiedział Lars Schmitz z W.M. Keck Science Department, współautor publikacji. - Jego unikalne cechy anatomiczne wskazują na jednego z najmniejszych i najstarszych ptaków, jakie kiedykolwiek znaleziono - dodał.

Okaz jest niekompletny, dlatego uczeni nie mogli uzyskać jego dokładnych rozmiarów. Ale sama czaszka znaleziona w kawałku bursztynu sprzed 99 milionów lat, należąca do nowo zidentyfikowanego dinozaura, ma zaledwie 7,1 milimetra długości.

- Kiedy pierwszy raz zobaczyłam ten okaz, byłam pod dużym wrażeniem - powiedziała Jingmai O'Connor z Chińskiej Akademii Nauk, główna autorka publikacji. - Dla paleontologa to bardzo dziwne. Nigdy czegoś takiego nie widzieliśmy – dodała.

Cenny kawałek bursztynu został znaleziony w jednej z kopalni w północnej Mjanmie w 2016 roku. Bursztyn przechodził z rąk do rąk i w końcu trafił do Hupoge Amber Museum. Tam przyglądnął się mu Lida Xing z China University of Geosciences. To on pokazał skany znaleziska O'Connor.

Okaz zawiera tylko czaszkę małego dinozaura, ale i ta mogła nie dotrwać do naszych czasów. W bursztynie widoczne są małe tunele i badacze sądzą, że zostały wydrążone przez małże. Uszkodziły one też część czaszki dinozaura.

Niesamowite znalezisko

Ten malutki dinozaur, jak szacują badacze, ważył zaledwie dwa gramy. Był drapieżnikiem. Miał około 100 ostrych jak igły ząbków. - Okaz ma więcej zębów niż jakikolwiek inny ptak z ery mezozoicznej - przyznała O'Connor. Dodała, że ma zęby w tylnej części dzioba, co sugeruje, że ta mała bestia mogła naprawdę szeroko otworzyć paszczę. Jednak jego rozmiary ograniczały jego menu. - Ponieważ jest tak mały, sądzimy, że jedyną rzeczą, którą mógł się odżywiać, były owady i inne bezkręgowce - wyjaśniła O'Connor.

Uczeni uważają, że za życia Oculudentavis khaungraae latał wokół wytwarzających żywicę drzew rosnących w brachicznych wodach w czasie, gdy ta część Mjanmy była łańcuchem wysp i wysepek. Uczeni uważają, że większe stworzenia „miniaturyzują się”, gdy żyją na odizolowanych wyspach. Wygląda na to, że życie w środowisku wyspowym doprowadziło Oculudentavis khaungraae do opracowania dziwnych cech anatomicznych.

Stworzenie to wygląda nie całkiem jak ptak, ani też nie jak dinozaur. Na przykład kości wokół oczu mają kształt podobny jak u jaszczurki. O’Connor sugeruje, że oczy mogły wybrzuszać się na zewnątrz. Otwory w oczodołach są dość wąskie, co sugeruje z kolei aktywność w ciągu dnia. Oczy malutkiego dinozaura wystają z obu stron czaszki, co oznacza, że ​​w przeciwieństwie do większości współczesnych drapieżników, ten dinozaur nie miał widzenia obuocznego, co z pewnością utrudniało mu polowanie.

- To odkrycie jest przypomnieniem, że starożytne ptaki, a nawet potencjalnie dinozaury niebędące ptakami, mogły ewoluować do niewielkich rozmiarów, ale są nieznane, ponieważ są zbyt małe, aby zachowały się w zapisie kopalnym – powiedziała Darla Zelenitsky z University of Calgary, która nie była zaangażowana w badania.

Okaz ten dostarcza nowych informacji dla zrozumienia ewolucji ptaków, demonstrując ekstremalną miniaturyzację rozmiarów ptasich ciał. Zachowanie okazu podkreśla również potencjał złóż bursztynu do ujawnienia najniższych granic wielkości ciała kręgowca.

 

Źródło: Live Science, fot.Lida Xing