Studentka West Virginia University zidentyfikowała nieznany wcześniej gatunek grzyba, który zawiera związki chemiczne o działaniu zbliżonym do LSD. Młoda badaczka znalazła grzyba rosnącego na wilcu trójbarwnym, roślinie z rodziny powojowatych.
LSD, czyli dietyloamid kwasu D-lizergowego, jest jedną z najaktywniejszych substancji psychodelicznych. Jest znacznie silniejsze niż psylocybina występująca naturalnie w setkach gatunków grzybów. LSD zostało po raz pierwszy zsyntetyzowane w 1938 r. przez szwajcarskiego chemika Alberta Hofmanna i choć jest najbardziej znane ze swoich psychodelicznych właściwości, to w małych dawkach może być wykorzystywane do leczenia bólu, depresji, zespołu stresu pourazowego i różnych uzależnień.
Nowy gatunek grzyba
Grzyba, który zawiera związki chemiczne o podobnym działaniu do LSD, znalazła Corinne Hazel z Delaware w stanie Ohio, studentka mikrobiologii środowiskowej na West Virginia University. Odkrycia dokonała wraz z Danielem Panaccione podczas badań nad tym, w jaki sposób powoje rozprzestrzeniają ochronne substancje chemiczne przez swoje korzenie. Hazel nazwała grzyba Periglandula clandestina, a jego opis ukazał się na łamach pisma „Mycologia” (DOI: 10.1080/00275514.2025.2483634).
– Mieliśmy mnóstwo roślin dookoła i wszystkie miały maleńkie łupiny nasienne. Zauważyliśmy trochę meszku na jednej z nich. To był nasz grzyb – powiedziała Hazel. Następnie naukowcy przygotowali próbkę DNA i wysłali ją do zsekwencjonowania. To potwierdziło odkrycie nowego gatunku.
Wiele roślin z rodziny powojowatych żyje w symbiozie z grzybami, które produkują te same alkaloidy, co sporysz, które Hofmann zmodyfikował, gdy zsyntetyzował LSD. Zresztą to Hofmann wysunął koncepcję, że grzyby żyjące na roślinach z rodziny powojowatych wytwarzają alkaloidy podobne do tych użytych do zsyntetyzowania LSD. Ale musiało minąć wiele lat, zanim ten gatunek został odkryty.
Wilec trójbarwny
Wilec trójbarwny to gatunek rośliny kwitnącej z rodziny powojowatych, pochodzący z tropików obu Ameryk, ale naturalizowany i szeroko uprawiany również w innych częściach świata. To dość popularne pnącze uprawiane również w naszym kraju. Przyciąga wzrok barwnymi, trójkolorowymi kwiatami. Liczne odmiany tej rośliny różnią się barwami kwiatów. Hazel znalazła grzyba w odmianie o nazwie „Heavenly Blue”, ale grzyb rośnie również na odmianach „Pearly Gates” i „Flying Saucers”.
Wilec trójbarwny zawiera pochodne kwasu lizergowego, które nadają mu właściwości psychodeliczne. Toksyczna natura tych chemikaliów prawdopodobnie pomaga chronić roślinę przed zjedzeniem, więc jest to związek symbiotyczny. – To zainspirowało Hofmanna i innych do zbadania tych roślin pod kątem obecności ukrytego grzyba, który może być źródłem tych substancji chemicznych. Znaleźli bardzo podobne substancje chemiczne, ale nigdy nie mogli znaleźć samego grzyba – przyznał Panaccione.
Periglandula clandestina jest bardzo wydajny w wytwarzaniu alkaloidów w dużych ilościach, co może mieć znaczenie dla farmaceutyki. – Odkrycie grzyba otwiera wiele potencjalnych ścieżek badawczych – powiedział Panaccione. – Wiele rzeczy jest toksycznych. Ale jeśli podasz je w odpowiedniej dawce lub je zmodyfikujesz, mogą być użytecznymi lekami. Badając je, możemy być w stanie znaleźć sposoby na ominięcie skutków ubocznych – dodał.
Hazel bada teraz najskuteczniejsze sposoby hodowli wolno rosnącego grzyba i jest zainteresowana tym, czy inne gatunki roślin z rodzaju powojowatych mogą również zawierać podobne grzyby. – Mam szczęście. Ludzie szukali tego grzyba przez lata i pewnego dnia, gdy spojrzałam we właściwe miejsce, on tam był. Jestem bardzo dumna z pracy, którą wykonałam w WVU – powiedziała Hazel.
Źródło: West Virginia University, Live Science, fot. WVU Photo/Brian Persinger
