Urazy ścięgien są niezwykle bolesne i trudne do leczenia. Ale sytuacja ta może ulec zmianie. Naukowcy odkryli komórki macierzyste ścięgien, co może zrewolucjonizować leczenie tego typu urazów.
Nagromadzenie tkanki bliznowatej sprawia, że powrót do pełni zdrowia po urazach ścięgna jest bolesnym i trudnym procesem. Dodatkowo często prowadzi do wtórnych urazów. Naukowy z Carnegie Institution for Science zidentyfikowali nieznany wcześniej rodzaj komórek macierzystych ścięgna, co potencjalnie może odmienić leczenie tego typów urazów.
Opis nieznanych wcześniej komórek macierzystych, które można potencjalnie wykorzystać do poprawy gojenia się urazów ścięgna, a nawet uniknięcia operacji, ukazał się na łamach pisma „Nature Cell Biology”.
– Ponieważ urazy ścięgien rzadko goją się całkowicie, sądzono, że komórki macierzyste ścięgien mogą nie istnieć – powiedział Tyler Harvey z Carnegie Institution for Science, główny autor publikacji. – Wielu ich szukało bezskutecznie, ale nasze badania zdefiniowały je po raz pierwszy – dodał.
Komórki macierzyste ścięgna
– Ścięgna to tkanka łączna, która wiąże nasze mięśnie do kości – powiedział współautor badań Chen-Ming Fan z Carnegie Institution for Science. – Poprawiają naszą stabilność i ułatwiają przenoszenie siły, która pozwala nam się poruszać. Są jednak szczególnie podatne na obrażenia i uszkodzenia – dodał.
Niestety, po urazie ścięgna rzadko w pełni się regenerują. To wiąże się z ograniczonym zakresem ruchu i jest niezwykle bolesne. Wymaga długotrwałego leczenia, a nawet operacji. Wszystko przez blizny powstające po urazie, które zakłócają strukturę ścięgna.
Fan wraz z Harveyem i Sarą Flamenco w swoich badaniach wykryli wszystkie typy komórek obecnych w więzadle rzepki kolana, w tym niezdefiniowane komórki macierzyste ścięgien. Grupa komórek nazwana Tppp3, jak twierdzą autorzy badań, może generować nowe komórki ścięgien zwane tenocytami i odnawiać się po uszkodzeniu.
To ważne, ponieważ gdy ścięgna ulegną uszkodzeniu, ich funkcja – połączenie mięśnia z kością – ulega osłabieniu z powodu zmian w strukturze tkanki, które powodują ból, sztywność, obrzęk i stan zapalny. – Urazy ścięgien powodują długotrwałe kalectwo i człowiek nigdy nie dochodzi do siebie całkowicie – wyjaśnił Harvey. Leczone ścięgna rzadko osiągają integralność nieuszkodzonego stanu i tego typu urazy mają najgorszy wynik leczenia w obrębie układu mięśniowo-szkieletowego.
Na horyzoncie nowe terapie
Komórki macierzyste mogą się różnicować w komórki związane z prawie każdym typem tkanki w organizmie. Są też zdolne do potencjalnie nieograniczonej liczby podziałów, co oznacza, że mogą odnawiać swoją populację tworząc pulę, z której mogą tworzyć się nowo zróżnicowane typy komórek w celu wspierania funkcji określonej tkanki. Na przykład komórki macierzyste mięśni mogą różnicować się w komórki mięśniowe. Podobnie jest z komórkami macierzystymi ścięgna, ale te do tej pory były nieznane.
Badania zespołu wykazały, że zarówno włókniste tkanki bliznowate, jak i komórki macierzyste ścięgien, pochodzą z tej samej przestrzeni – komórek ochronnych otaczających ścięgno. Co więcej, te komórki macierzyste ścięgien są częścią systemu konkurencyjnego z prekursorami włóknistych blizn, co wyjaśnia, dlaczego leczenie ścięgien jest takim wyzwaniem.
Odkrycie Tppp3 może być wielką sprawą, ponieważ być może uda się wykorzystać te komórki macierzyste do wzmocnienia naturalnej regeneracji ścięgien. Zespół wykazał, że zarówno komórki macierzyste ścięgien, jak i komórki prekursorowe tkanki bliznowatej, są stymulowane do działania przez to samo białko – płytkopochodny czynnik wzrostu A.
Gdy komórki macierzyste ścięgna nie reagują na ten czynnik wzrostu, wówczas po urazie powstają tylko blizny, co utrudnia proces gojenia. – Komórki macierzyste ścięgna istnieją, ale muszą wyprzedzać prekursory tkanki bliznowatej, aby zapobiec tworzeniu się trudnych, włóknistych blizn – wyjaśnił Fan. – Znalezienie terapeutycznego sposobu blokowania komórek tworzących blizny i wzmocnienia komórek macierzystych ścięgien może być przełomem w leczeniu urazów ścięgien – dodał.
Źródło: Carnegie Institution for Science, fot. Piqsels