Ciężko sobie wyobrazić współczesny świat bez tworzyw sztucznych. Z jednej strony są one bardzo użyteczne, jednak stanowią duży problem dla środowiska a także dla zdrowia. Jak się okazuje działanie substancji chemicznych związanych z tworzywami sztucznymi, takich jak bisfenol A i plastyfikatory ftalanowe, zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia u ludzi. Do końca nie wiadomo jednak, jakie mechanizmy leżą u podstaw tego zjawiska.
Zespół kierowany przez Changcheng Zhou z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Riverside postanowił rozwiązać tę zagadkę. Badania przeprowadzone na myszach wskazują, że wystawienie ich na działanie ftalanu (substancji chemicznej używanej do produkcji bardziej wytrzymałych tworzyw sztucznych) prowadzi do zwiększenia poziomu cholesterolu w osoczu.
- Stwierdziliśmy, że ftalan dicykloheksylu (DCHP), silnie wiąże się z receptorem X pregnanu (pregnane X receptor – PXR – przyp. red.) – tłumaczy prof. Zhou. - DCHP „włącza” receptor PXR w jelitach, wpływając na wytwarzanie kluczowych białek odpowiedzialnych za wchłanianie i transport cholesterolu. Nasze eksperymenty pokazują, że DCHP powoduje wysoki poziom cholesterolu poprzez aktywowanie PXR w jelitach – dodaje badacz.
Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie „Environmental Health Perspectives” (DOI: 10.1289/EHP9262).
DCHP to szeroko stosowany plastyfikator ftalanowy, który uelastycznia i wzmacnia tworzywa sztuczne. Ostatnio Agencja Ochrony Środowiska wpisała go na listę substancji, które wymagają jak najszybszych badań ze względu na konieczność oceny ryzyka stosowania. Wciąż niewiele wiadomo na temat wpływu DCHP na ludzki organizm.
- Według tego co wiemy, nasze badanie jest pierwszym, które pokazuje związek między ekspozycją na DCHP a wysokim poziomem cholesterolu oraz zwiększonym ryzykiem wystąpienia chorób układu krążenia – mówi Zhou. - Wyniki rzucają nowe światło na wpływ substancji chemicznych związanych z tworzywami sztucznymi na choroby sercowo-naczyniowe – dodaje badacz.
Zespół Zhou odkrył również, że myszy wystawione na DCHP miały w jelitach więcej szkodliwych cząstek lipidowych, które również negatywnie wpływają na układ krążenia. - To również wskazuje na potencjalnie ważną rolę PXR w przyczynianiu się do szkodliwego wpływu chemikaliów związanych z tworzywami sztucznymi na zdrowie ludzi - przekonuje Zhou.
Źródło: University of California - Riverside, fot. Pixabay
