Przejdź do treści

Neandertalczycy potrafili wytwarzać liny? Archeolodzy znaleźli fragment sznurka sprzed około 50 tys. lat

Spis treści

W jednej z jaskiń na południu Francji, gdzie już wcześniej znaleziono ślady bytności neandertalczyków, archeolodzy natknęli się na malutki kawałek sznurka wykonany z włókien kory drzew iglastych. Znalezisko uczeni datowali na okres między 40 a 52 tys. lat temu. Odkrycia sugerują, że neandertalczycy wiedzieli, jak skręcać włókna, by tworzyć z nich sznury, a jeśli tak, to równie dobrze mogliby wytwarzać ubrania, torby czy sieci.

Podczas prac na stanowisku archeologicznym w jaskini Abri du Maras na południu Francji, archeolodzy znaleźli malutki, mierzący zaledwie sześć milimetrów, fragment sznurka. Znaleziska dokonano w warstwie osadów leżącej trzy metry poniżej dzisiejszego poziomu gruntu datowanej, jak wskazują badacze, na okres między 40 a 52 tys. lat temu. Na tym stanowisku już wcześniej znaleziono kamienne narzędzia i inne ślady bytności neandertalczyków.

Prehistoryczny kawałek sznurka

Naukowcy twierdzą, że to najstarszy znany przykład wytwarzania przędzy. To wskazuje, że neandertalczycy wykorzystywali korę drzew do produkcji sznurków czy lin, czyli wytworzyli coś na kształt prymitywnej technologii włókienniczej. Co więcej, w ten sam sposób mogli produkować ubrania, maty czy sieci a także stosować te wczesne wyroby włókiennicze do innych praktycznych zastosowań.

Niestety, kora drzew nie należy do produktów długowiecznych i szybko się rozkłada. Dlatego odkrycie z jaskini Abri du Maras jest niezwykle rzadkie. Opis znaleziska i jego badań ukazał się na łamach pisma „Scientific Reports”.

Fragment sznurka przylegał do kamiennego narzędzia. Badania pod mikroskopem ujawniły, że kawałek o długości sześciu milimetrów i szerokości 0,5 milimetra, przykleił się do spodu wydobytego spod ziemi narzędzia. Został wykonany przez skręcenie włókien w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Trzy takie wiązki skręcono razem w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara. W ten sposób powstał 3-warstwowy sznur.

Bruce Hardy z Kenyon College w Gambier w Ohio przyznał, że podobny obraz można by zobaczyć badając współczesne wyroby włókiennicze pod mikroskopem. – Skręcone włókna to podstawowa technologia. Nic nie da się zrobić bez tego wstępnego kroku – powiedział Hardy.

Do tej pory najstarszy znany przykład wyrobu sznurków czy lin pochodzi z okolic Morza Galilejskiego w Izraelu i liczy około 19 tys. lat. Uczeni uważają, że za jego produkcję odpowiada Homo sapiens. Ale Hardy twierdzi, że nowo znaleziony sznurek został wykonany przez neandertalczyków, ponieważ w tej części Europy w tamtym okresie nie żyli nasi przodkowie. Takie przynajmniej są obecne ustalenia.

Neandertalczycy nie byli wcale tacy głupi

Produkcja sznurka pokazuje, że jego twórcy przynajmniej w jakimś stopniu rozumieli budowę drzew. Znali też sposób ich przekształcenia w zupełnie inne funkcjonalne produkty. Ta prymitywna technologia była z pewnością ważną częścią codziennego życia neandertalczyków.

Zespół naukowców spekuluje, że znaleziony sznurek mógł służyć do mocowanie kamiennego narzędzia do uchwytu. Ale równie dobrze mógł być częścią sieci czy liny. Wydaje się, że sznurek jest wykonany z włókien łykowych z kory drzew iglastych. To wyklucza podejrzenia, że mógł to być zwykły kawałek współczesnego sznurka, który w jakiś sposób dostał się na miejsce wykopalisk.

Odkrycia te rodzą pytanie, czy Homo sapiens nauczył się niektórych swoich umiejętności od neandertalczyków. Hardy uważa, że znaleziony kawałek sznurka pokazuje, że neandertalczycy byli równie sprytni jak my. – Byli bardzo podobni do nas – potwierdza słowa Hardy'ego Emma Pomeroy z University of Cambridge. Kierowany przez nią zespół badaczy znalazł dowody na to, że neandertalczycy chowali swoich zmarłych. – Neandertalczycy mieli złożone zachowania, o które byśmy ich nie podejrzewali – dodała.

Neandertalczycy są uważani za mniej zaawansowanych technologicznie i generalnie mniej rozumnych niż Homo sapiens. Jednak coraz więcej dowodów sugeruje, że używali, jak na tamten czas, niezwykle zaawansowanych narzędzi. To znalezisko wskazuje też, że mieli oni wiedzę związaną z nawijaniem włókien, a także na temat wzrostu drzewa i okresu roku, w którym można pozyskać włókna. Badacze wskazują, że najlepszy czas na pozyskiwanie takich włókien trwa od wczesnej wiosny do wczesnego lata, kiedy włókna zwiększają swój rozmiar i grubość z powodu wzrostu drzewa.

„Produkcja sznurka oznacza poznawcze zrozumienie liczenia i wymaga pamięci operacyjnej wrażliwej na kontekst. Biorąc pod uwagę coraz liczniejsze odkrycia neandertalskiej sztuki i technologii, trudno jest nie dostrzec ich umiejętności. Powinniśmy postrzegać neandertalczyków jako równych współczesnym ludziom”- napisali autorzy w publikacji.

Źródło: New Scientist, fot. M-H. Moncel

Udostępnij:

lub:

Podobne artykuły

Skamieniałe odciski stóp przodków człowieka

Odkryto ślady stóp sprzed 1,5 mln lat dwóch różnych gatunków przodków człowieka w tym samym miejscu

Odkryto neandertalski „piec” sprzed ponad 60 tys. lat służący do wyrobu kleju

Zagadka pochodzenia hobbitów z Flores

Wyróżnione artykuły

Popularne artykuły